بانک ملی

پس از پایان جنگ جهانی اول و خروج اشغالگران از ایران، سرانجام قانون تأسیس بانک ملی ایران در جلسه مورخ 14 اردیبهشت 1306 به تصویب مجلس رسید و اساسنامه بانک در 14 تیرماه 1307 مورد تصویب کمیسیون مالیه مجلس قرار گرفت و در روز سه‌شنبه 20 شهریور 1307 بانک ملی ایران در تهران رسماً کار خود را آغاز کرد.

اولین مدیرعامل بانک ملی دکتر کورت لنیدن بلات و معاون او فوگل به همراه 70 کارشناس از کشور آلمان به ایران آمدند.

برحسب اساسنامه بانک، بانک ملی ایران به‌صورت یک شرکت سهامی دارای شخصیت حقوقی شناخته شد و تابع قوانین تجاری تلقی گردید.

با توجه به اینکه در آن تاریخ متخصصین بانکی در ایران وجود نداشت به‌موجب قانونی اجازه استخدام اتباع سویسی یا آلمانی به‌منظور اداره بانک داده شد. تعداد کارکنان بانک در روز افتتاح اعم از ایرانی و آلمانی از 27 نفر تجاوز نمی‌کرد در حال حاضر تعداد کارکنان بانک ملی ایران بالغ‌بر 45 هزار نفر است.

در ابتدای تأسیس بانک علاوه بر شعبه مرکزی دو شعبه در بازار تهران و بندر بوشهر که مهم‌ترین بندر بازرگانی آن روز ایران بود، تأسیس شد.

نخستین نمایندگی بانک در خارج از کشور در سال 1327 در هامبورگ تأسیس شد.

در تاریخ 22 اسفندماه 1310 حق نشر اسکناس از تصویب مجلس شورای ملی گذشت و رسماً به مدت 10 سال به بانک ملی ایران اعطا شد که به‌خودی‌خود قابل تمدید بود و در فروردین‌ماه 1311 نخستین اسکناس بانک ملی ایران انتشار یافت.

در سال 1318 به‌موجب قانونی به‌منظور تشویق و ترغیب مردم به پس‌انداز، صندوق پس‌انداز بانک ملی ایران تأسیس شد که پس از استقرار نظام بانکداری اسلامی به‌صورت قرض‌الحسنه پس‌انداز، یکی از واحدهای فعال بانک به شمار می‌رود.

تا قبل از سال 1338 بانک ملی ایران وظایف بانک مرکزی مانند حق انحصاری انتشار اسکناس و تنظیم جریان پول کشور را به عهده داشت در سال 1338 لایحه اساسنامه بانکی و پولی ایران به تصویب مجلس رسید و از هجدهم مرداد 1339 وظایف بانک مرکزی از بانک ملی جدا و فعالیت خود را آغاز کرد.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی پس از تصویب لایحه قانونی عملیات بانکی بدون ربا در سال 1362 و ابلاغ آن به بانک‌ها، دستورالعمل‌ها و آئین‌نامه‌های اجرایی تهیه و از اول فروردین‌ماه 1363 این قانون در بانک ملی ایران مورداجرا گذاشته شد.

اکنون 86 سال است که از تأسیس بانک ملی ایران می‌گذرد.