اوراق گواهی سپرده

اوراق گواهی سپرده بانک‌ها و موسسات مالی مختلف به طور معمول فرصتی ویژه برای سرمایه‌گذاری در هر دو شکل کوتاه و بلند مدت آن است؛ اوراق گواهی سپرده بی‌نام و قابل انتقال به‌غیر است که در هر زمان قابل تبدیل به وجه نقد هستند و در سررسیدهای یک‌ماهه تا چندماهه به فاصله از تاریخ انتشار و مدت یک تا ۵ ساله منتشر می‌شود. بازپرداخت اصل و سود سپرده در سررسید توسط بانک منتشرکننده تعهد می‌شود.

معامله ثانویه اوراق گواهی سپرده در بازار سرمایه از طریق شرکت‌های بورس اوراق بهادار تهران یا فرابورس ایران امکان‌پذیر است. در ضمن پرداخت سود علی‌الحساب این اوراق برای هرچه جذاب‌تر شدن‌شان معمولا به‌صورت ماهانه و معاف از مالیات است و بازخرید قبل از سررسید آن نیز اگرچه با نرخ سودی پایین‌تر از اصل و مطابق آنچه در آغاز قید شده از طریق شعبه‌های همان بانک یا موسسه‌ای صورت خواهد پذیرفت که اوراق را انتشار داده، اما باز بانک‌ها به‌طور معمول می‌کوشند تا این نرخ نیز از میزان مصوب سود سپرده‌های سالانه بیشتر باشد.

اوراق گواهی سپرده چیست؟

اوراق گواهی سپرده یا همان Certificate Of Deposit نوعی ورقه بهادار است که به شخص حامل این حق را می‌دهد تا سود سپرده را که به‌صورت دوره‌ای (ماهانه یا هر ۳ ماه یک‌بار) از طریق کوپن‌های گواهی‌های سپرده پرداخت می‌شود، دریافت کند. یک گواهی سپرده دارای تاریخ سررسید و یک نرخ سود ثابت است که می‌تواند با هر عنوانی توزیع شود. اوراقی معمولاً بی‌نام و قابل ‌انتقال به‌غیر که بازپرداخت اصل و سود سپرده در سررسید از سوی بانکی که اوراق را منتشرکرده تضمین می‌شود.

گواهی سپرده از مهم‌ترین ابزارهای بازار پول به شمار می‌رود. این گواهی‌ از اوایل دهه ۱۹۶۰ میلادی مطرح شده و به دلیل انعطاف‌پذیری، تنوع و بازار دست‌دوم سازمان یافته، در سرتاسر جهان به سرعت گسترش یافت. به گونه‌ای که هم ‌اکنون از مهم‌ترین منابع تأمین مالی عمده بانک‌های تجاری و همچنین از اجزا مهم پرتفوی سرمایه‌گذاران به شمار می‌رود.

البته که گواهی‌های سپرده اغلب بی‌نام و قابل انتقال به‌غیر هستند ولی نوع الکترونیکی گواهی سپرده‌ها به نام فرد صادر می‌شوند و در نتیجه قابل انتقال نیستند و از سویی دیگر امنیت بالایی دارند، امکان سرقت، گم شدن و حوادث مشابه برای آن وجود ندارد. بد نیست بدانید قابلیت نقدشوندگی بالای گواهی‌های سپرده خیال سرمایه‌گذار را راحت می‌کند و به او این تضمین داده می‌شود که این اوراق گویی اسکناسند و به محض احتیاج به نقدینگی می‌تواند به فروش رسیده و به همان اسکناس تبدیل شوند.

کدام بانک‌ها اوراق گواهی سپرده عرضه کرده‌اند؟

بانک‌ها و موسسه‌های مالی و اعتباری برای فروش اوراق گواهی سپرده عام نیازمند مجوز بانک مرکزی خواهند بود؛ نرخ سود علی الحساب آن‌ها نیز می‌باید به تأیید بانک مرکزی برسد.

با استفاده از جدول بالا، به خوبی می‌توانید اوراق گواهی سپرده بانک‌ها را با هم مقایسه کنید. برخی بانک‌ها برای جذب نقدینگی بیشتر امکان‌های بسیار ویژه و برانگیزاننده‌ای را برای سپرده‌گذاران در نظر می‌گیرند؛ همانند مشخص کردن سودی نزدیک یا اندکی بالاتر از سپرده بلندمدت یکساله، واریز ماهانه سود، بازخرید اوراق پیش از موعد با نرخ سودی کمتر از نرخ شکست سپرده‌های یکساله بانکی. از سویی، سود این گواهی سپرده‌ها از پرداخت مالیات معاف است.

جدول مقایسه‌ای سود سپرده بلندمدت یک‌ساله

قبل از نوسانات اقتصادی و در زمانی، عرضه اوراق گواهی سپرده با نرخ 20 درصد عرضه می‌شد. توزیعی که بسیاری برای آن سرودست می‌شکستند و عرضه اوراق سپرده در کمترین زمان ممکن به پایان می‌رسید.

نرخ سود گواهی سپرده بانک‌ها

در حال حاضر سود این گواهی ۲۳ درصد است که آن هم بستگی به ظرفیت شعبه در ارائه این سپرده دارد.

سود سپرده

نحوه بازخرید اوراق سپرده

از آنجاکه اوراق گواهی‌های سپرده غیرقابل مبادله یا غیر قابل انتقال، قابل فروش مجدد نیستند و دارندگان آن‌ها اگر به وجه نقد نیازمند شوند، تنها می‌توانند با تحمل جریمه‌ای که در نظر گرفته شده، به همان بانک یا موسسه‌ای که اوراق را منتشر کرده مراجعه کنند و تنها از همین راه است که می‌توانند سپرده خود را از موسسه خارج کنند و به پول نقد برسند.

حداقل دوره سررسید گواهی‌های سپرده ۷ روز و حداکثر آن نامحدود است. اما در عمل بیشتر گواهی‌های سپرده با سررسید کمتر از یک‌سال منتشر می‌شوند و در بین آن‌ها، گواهی‌های ۳ ماهه و ۶ ماهه از عمومیت بیشتری برخوردارند. این اوراق قابل بازخرید قبل از سررسید با نرخ سود 14 درصد است که مشتری در صورت تمایل، با مراجعه به شعبه بانک و تکمیل فرم بازخرید می‌تواند آن را به بانک واگذار کند. در این صورت فقط صاحب اوراق با ارائه مدرک شناسایی معتبر و اصل رسید اوراق، حق بازخرید اوراق در شعبه عامل را دارد.

نکته: اگر قبل از گذشت 30 روز از زمان خرید، قصد فروش همه یا بخشی از اوراق خریداری شده را هم که داشته باشید، هیچ سودی به شما تعلق نمی‌گیرد.