تکمیلی/ اطلاعات و نکات جدید درباره کارت اعتباری بانک مرکزی

با وجود انتشار خبر از صادر شدن 158 هزار کارت اعتباری در آغاز این طرح خبرهای مختلفی از مراجعه مردم در شهرهای مختلف به بانک‌ها و موفق نشدن آن‌ها در دریافت این کارت شنیده می‌شود. دلایلی هم که به مردم گفته می‌شود متفاوت است. برخی از بانک‌ها هنوز هم از ابلاغ نشدن بخشنامه اجرایی کارت اعتباری می‌گویند. به عقیده برخی از مردم این جمله در برخی از موارد تنها بهانه‌ای برای ندادن کارت اعتباری است.
اما پاسخ برخی از بانک‌ها هم این است که فعلاً قصد دادن کارت اعتباری بانک مرکزی را ندارند. قبلاً هم مسئولین بانک مرکزی اعلام کرده بودند که بانک‌ها کارت اعتباری را از محل منابع خود صادر می‌کنند و ممکن است برخی بانک‌ها تمایل به حضور در این طرح نداشته باشند.
 

معاون نظارتی بانک مرکزی اعلام کرد که سود واقعی کارت‌ها 18 درصد نیست و درواقع 19.1 درصد است. این خبر جدای از ناراحتی اولیه‌ای که برای مردم در پی داشت از زاویه‌های مختلفی قابل بررسی است.
 

یکی از شکایت‌های مردم از سیستم بانکی عدم شفافیت نرخ سود تسهیلات است. بارها و بارها مطالبی در رسانه‌های مختلف دراین‌باره منتشر شده است که بانک خاصی وامی را با سودی پرداخت می‌کند اما وقتی به جزئیات پرداخت وام مثل سپرده‌گذاری اولیه یا مسدودی بخشی از وام و یا برداشتن چند قسط در ابتدا و خیلی چیزهای دیگر دقت شود عملاً دیده می‌شود سود وام چند درصد بیشتر از عدد اعلامی است. انتظار می‌رفت که در طرح کارت اعتباری بانک مرکزی شاهد این پیچیدگی محاسبات نباشیم. بهتر بود از ابتدا بانک مرکزی با شفافیت بیشتری سود دقیق کارت‌ها را به مشتریان اعلام می‌کرد. به‌طورکلی آنچه در مورد این طرح خیلی به چشم می‌آید اطلاع‌رسانی نه‌چندان مناسب و در اندازه ابعاد چنین طرحی است. هنوز هم دیر نشده است و بانک مرکزی می‌تواند برنامه آموزشی مناسبی را در این زمینه سازمان‌دهی کند.
 

بحث جالب دیگر این روزها در مورد این سؤال است که آیا صدور کارت اعتباری با سودی که اعلام شده اصلاً برای بانک‌ها جذاب است یا خیر. بااینکه برخی از شهروندان از سود بالای طرح کارت اعتباری بانک مرکزی ناراضی هستند باید در نظر داشت که سود کارت‌های اعتباری در دنیا بالاتر از دیگر وام‌های پرداختی است. بر این اساس و با توجه به سود 18 درصدی دیگر وام‌ها در کشور سود کارت‌های اعتباری به لحاظ منطقی بالا نیست. به‌علاوه برخی بانک‌ها عملاً با استفاده از همان راهکارهای ذکرشده عملاً سودی که بابت دیگر وام‌ها دریافت می‌کنند خیلی بیشتر از عدد اعلامی اولیه است. با این حساب و با توجه به اینکه کارت‌های اعتباری ظاهراً نه سپرده‌گذاری نیاز دارند و نه مبلغ اقساطی یکجا کسر می‌شود شاید نسبت به دیگر وام‌ها برای بانک‌ها به‌اندازه کافی جذابیت نداشته باشد.
 

موضوع سوم در مورد سود کارت‌های اعتباری یکسان بودن این سود برای همهٔ درخواست‌کنندگان است. فرقی نمی‌کند که شما یک بازاری با گردش مالی و رسوب حساب چند صدمیلیونی یا میلیاردی باشید و یا کسی که در حساب بانکی‌اش پولی ندارد. اندازه تجارت شما هم تأثیری ندارد و سود کارت‌های اعتباری برای همه یکسان است. مزیت مهم کارت‌های اعتباری در دنیا متفاوت بودن سود این کارت‌ها برای افراد مختلف با توان بازپرداخت مختلف است. بهتر بود بانک مرکزی برنامه‌ای در این زمینه معرفی می‌کرد.
 

اگر اقساط کارت اعتباری خود را نپردازید دیگر کارت اعتباری شما ممکن است شارژ نشود. این اقدام طبیعی است و بالطبع کسی دوست ندارد به آدم بدحساب پول قرض بدهد. اما بهتر بود بانک مرکزی برنامه‌ای هم برای خوش‌حساب‌ها و تشویق به خوش‌حسابی ارائه می‌داد. به‌طور مثال افرادی که خوش‌حساب باشند بتوانند در دوره‌های بعدی شارژ کارت اعتباری خود سودهای کمتری بپردازند.
بر همین اساس شاید بهتر بود که سود پایه کارت‌های اعتباری اتفاقاً بالاتر از 18 می‌بود با این شرط که افراد خوش‌حساب در درازمدت بتوانند از سودهای به‌مراتب پایین‌تر استفاده کنند. البته سود بالاتر می‌توانست به میزان درخواست مردم برای دریافت کارت تأثیر بگذارد.