آیا صندوق‌های سرمایه‌گذاری مالیات دارند؟

اگر در بازار بورس فعالیت می‌کنید، حتما با صندوق‌های سرمایه‌گذاری آشنا هستید. صندوق‌های سرمایه‌گذاری، نهادهای مالی‌ای هستند که نقدینگی سرمایه‌گذاران را جمع‌آوری کرده و در اوراق بهادار متفاوتی سرمایه‌گذاری می‌کنند. سرمایه‌گذاران نیز به میزان سرمایه‌گذاری‌شان، در سود یا زیان صندوق‌ها شریک خواهند بود. اما سوال اصلی اینجاست که آیا مالیات برای صندوق سرمایه‌گذاری باید پرداخت یا خیر؟

قانون مالیات مستقیم بر صندوق‌های سرمایه‌گذاری

براساس مفاد تبصره ۱ ماده ۱۴۳ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم موضوع ماده ۷ قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید به منظور تسهیل اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی، تمامی درآمدهای صندوق سرمایه‌گذاری در چهارچوب این قانون و تمامی درآمدهای حاصل از سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار موضوع بند ۲۴ و ماده ۱ قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۸۴ و درآمدهای حاصل از نقل و انتقال این اوراق یا درآمدهای حاصل از صدور و ابطال آن‌ها از پرداخت مالیات بر درآمد و مالیات بر ارزش افزوده معاف هستند. همچنین از بابت نقل و انتقال آن‌ها و صدور و ابطال اوراق بهادار یاد شده، مالیاتی مطالبه نخواهد شد.

علاوه بر این، با توجه به این که یکی از موضوعات اصلی فعالیت صندوق‌ها مطابق اساسنامه مصوب آن‌ها، سرمایه‌گذاری در انواع اوراق بهادار، سپرده‌ها و گواهی‌های سپرده بانکی است، بنابراین سود سپرده بانکی صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشمول تبصره ۱ ماده ۱۴۳ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم بوده و مشمول مالیات نمی‌شود.

آیا امکان تغییر قانون وجود دارد؟

از ابتدای استقرار دولت سیزدهم اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم به عنوان شاکله نظام مالیاتی کشور در دستور کار دولت قرار گرفت و در نهایت دولت لایحه اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم را نهایی و تقدیم مجلس شورای اسلامی کرد.

از مهم‌ترین اصلاحات مورد نظر دولت در لایحه مذکور می‌توان به تغییر روش مالیات‌ستانی از نظام منبع محور به مالیات مجموع درآمد، همسوسازی ابزار مالیات با سیاست‌های جمعیتی، ساماندهی معافیت‌ها و مشوق‌های مالیاتی از جمله پذیرش هزینه‌های معیشتی به عنوان هزینه‌های قابل کسر از درآمد، حرکت از سمت نظام مالیاتی ممیز محور به سمت نظام مالیاتی هوشمند داده محور، کاهش بار مالیات بر تولید و ایجاد ارتباط مؤثر و سازنده میان نظام مالیاتی کشور و نظام حمایتی دولت و پیاده سازی وضع مالیات بر مجموع درآمد اشخاص حقیقی را برشمرد. بنابراین این احتمال وجود دارد که تغییراتی در خصوص قانون مالیات مستقیم بر صندوق‌های سرمایه‌گذاری اعمال شود.

اما به طور کلی می‌توان گفت که درآمد‌های صندوق سرمایه‌گذاری از پرداخت مالیات بر درآمد و مالیات بر ارزش افزوده براساس تبصره یک ماده ۱۴۳ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم، معاف است و در حال حاضر نیز این معافیت به قوت خود باقی مانده است. علاوه بر این نیز، سود سپرده بانکی صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشمول مالیات نمی‌شود و مصوبه سازمان امور مالیاتی کشور در خصوص «معافیت صندوق‌های سرمایه‌گذاری از پرداخت مالیات سود سپرده بانکی» به قوت خود باقی است.

در نتیجه، سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها نه تنها به رشد اقتصاد کشور کمک کرده و سرمایه را به سمت تولید سوق می‌دهد، بلکه برای هر فرد هم ارزش ریالی بیشتری دارد. همچنین در عین حال که سود بیشتری نصیب سرمایه‌گذار می‌شود، او را از پرداخت هزینه مالیات نیز مصون می‌دارد.