مقایسه عملکرد بازارهای مالی در سال 1403 | کدام بازار سودآورتر بود؟
سال ۱۴۰۳ برای بازارهای مالی ایران، صحنه‌ای پر از نوسان، تردید و البته فرصت بود. در میانه چالش‌های اقتصادی داخلی، تحولات سیاسی و نوسانات قیمت جهانی کالاها، بازارهایی چون بورس، ارز، طلا و غیره هر یک به شیوه‌ای متفاوت واکنش نشان دادند. برخی سرمایه‌گذاران توانستند با تحلیل درست روندها، از این نوسانات سود ببرند، در حالی که عده‌ای دیگر، قربانی تصمیم‌های هیجانی و فضای مه‌آلود اقتصاد شدند. در این مطلب از رده تلاش می‌کنیم نگاهی تحلیلی و دقیق به عملکرد بازارهای مالی ایران در سال ۱۴۰۳ داشته باشیم.
عملکرد بازار سهام در سال 1403
|
مقایسه تغییرات بازار بورس اوراق بهادار تهران |
|||
|
مقدار شاخص در ابتدای فروردین 1403 (تومان) |
مقدار شاخص در انتهای اسفند 1403 (تومان) |
درصد تغییر |
|
|
شاخص کل |
2,236,349 |
2,710,088 |
21.18 |
|
شاخص قیمت (وزنی- ارزشی) |
465,900 |
512,770 |
10.06 |
|
شاخص کل (هم‌وزن) |
758,107 |
795,277 |
4.90 |
|
شاخص قیمت (هم‌وزن) |
425,949 |
417,491 |
-1.99 |
|
شاخص آزاد شناور |
2,907,000 |
3,384,880 |
16.44 |
|
شاخص بازار اول |
1,750,020 |
2,096,110 |
19.78 |
|
شاخص بازار دوم |
4,165,710 |
5,110,730 |
22.69 |
در سال 1403، بازار سهام یکی از سال‌های پرنوسان اما در مجموع مثبت خود را پشت سر گذاشت. بر اساس آمار منتشرشده، اغلب شاخص‌های بورسی با رشد همراه بوده‌اند، اما این رشد به‌صورت یکنواخت میان همه شرکت‌ها توزیع نشده است. در ادامه، نگاهی دقیق‌تر خواهیم داشت به عملکرد شش شاخص مهم بورس تهران از ابتدای فروردین تا انتهای اسفند 1403.
شاخص کل
شاخص کل بورس، که نشان‌دهنده‌ی عملکرد کلی بازار است، از عدد 2,236,349 در ابتدای فروردین به 2,710,088 در پایان اسفند رسید. این رشد 21.18 درصدی بیانگر آن است که سرمایه‌گذاران در بازار بورس طی این سال به‌طور متوسط سود مناسبی کسب کرده‌اند.
شاخص قیمت (وزنی-ارزشی)
این شاخص که صرفاً تغییرات قیمت سهام (بدون درنظرگرفتن سود تقسیمی و افزایش سرمایه) را اندازه‌گیری می‌کند، تنها 10.06 درصد رشد داشته است. تفاوت معنادار میان رشد این شاخص و شاخص کل (21.18 درصد) نشان می‌دهد که بخشی از بازدهی شاخص کل ناشی از افزایش سرمایه شرکت‌ها یا سودهای تقسیمی بوده، نه صرفاً افزایش قیمت سهام.
شاخص‌های هم‌وزن
در حالی که شاخص کل هم‌وزن تنها 4.90 درصد رشد داشته، شاخص قیمت هم‌وزن حتی 1.99 درصد کاهش یافته است. این آمار حاکی از آن است که شرکت‌های کوچک‌تر بازار در سال 1403 عملکرد ضعیف‌تری نسبت به شرکت‌های بزرگ‌تر داشته‌اند و حتی قیمت سهام آن‌ها به‌طور میانگین کاهش یافته است.
شاخص آزاد شناور
این شاخص که تغییرات قیمت سهم‌هایی با سهام شناور بالا را دنبال می‌کند، رشد نسبتاً خوبی (16.44 درصد) داشته است. این مسئله نشان‌دهنده جذابیت و نقدشوندگی مناسب‌تر این سهام برای سرمایه‌گذاران خرد است.
شاخص بازار اول
بازار اول که بیشتر شامل شرکت‌های بزرگ و بنیادی است، رشد قابل‌توجهی را تجربه کرده است. این شاخص نشان می‌دهد که در سال 1403، اعتماد سرمایه‌گذاران به شرکت‌های با وضعیت مالی قوی‌تر بیشتر بوده است.
شاخص بازار دوم
بیشترین رشد در میان شاخص‌ها مربوط به بازار دوم بوده است. این بازار معمولاً میزبان شرکت‌هایی با ریسک بالاتر است، اما در سال 1403، بازدهی آن از تمام شاخص‌های دیگر پیشی گرفت. این موضوع می‌تواند نشانه‌ای از افزایش ریسک‌پذیری سرمایه‌گذاران یا جذابیت فرصت‌های رشد در این دسته از شرکت‌ها باشد.
عملکرد صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سال 1403
|
نوع صندوق |
مجموع ارزش خالص دارایی‌ها (میلیارد ریال) |
وجه نقد |
اوراق سهامی |
سپرده بانکی |
اوراق مشارکت |
میانگین بازده یک ساله |
|
در اوراق بهادار با درآمد ثابت |
8,556,825 |
0.06% | 5.22% | 35.34% | 54.34% |
25.24% |
|
اختصاصی بازارگردانی |
2,170,176 | 1.53% | 69.71% | 9.12% | 1.13% |
17.55% |
|
در اوراق بهادار مبتنی بر سپرده کالایی |
1,655,459 | 0.05% | 46.01% | 1.27% | 0.14% |
43.50% |
|
در سهام |
703,872 | 0.29% | 89.05% | 5.56% | 1.06% |
26.43% |
|
در سهام-سهامی اهرمی |
652,132 | 0% | 95.26% | 3.99% | 0.04% |
37.13% |
|
در سهام-بخشی |
558,787 | 0.34% | 90.36% | 7.07% | 0.49% |
21.37% |
|
مختلط |
50,090 | 0.93% | 53.62% | 25.38% | 14.71% |
33.51% |
|
در سهام-شاخصی |
44,089 | 0.80% | 96.41% | 2.31% | 0% |
35.89% |
|
با تضمین اصل مبلغ سرمایه گذاری |
43,722 | 2.71% | 65.29% | 19.45% | 20.45% |
34.51% |
|
املاک و مستغلات |
31,803 | 0.69% | 21.62% | 4.80% | 0% |
2.29% |
|
بازنشستگی تکمیلی |
28,677 | 0% | 60.63% | 5.62% | 0% |
25.50% |
|
صندوق در صندوق |
21,897 | 0% | 0% | 3.52% | 0% |
26.74% |
|
خصوصی |
19,575 | 0% | 11.07% | 11.73% | 1.47% |
33.72% |
|
جسورانه |
5,585 | 0.10% | 0% | 31.68% | 7.07% |
14% |
صندوق‌های سرمایه‌گذاری به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند که هرکدام ترکیب دارایی و سطح ریسک متفاوتی دارند. صندوق‌های درآمد ثابت با تمرکز بر اوراق مشارکت و سپرده‌های بانکی، گزینه‌ای کم‌ریسک با بازدهی حدود ۲۵% هستند و برای سرمایه‌گذاران محتاط مناسب‌اند. در مقابل، صندوق‌های سهامی که بخش عمده دارایی خود را در بازار بورس سرمایه‌گذاری کرده‌اند، بازدهی بالاتری (تا %۳۷) داشته‌اند اما با ریسک بیشتر همراه‌اند.
صندوق‌های مختلط و با تضمین اصل سرمایه تلاش می‌کنند بین ریسک و بازدهی تعادل برقرار کنند. این صندوق‌ها با بازدهی حدود ۳۳ تا ۳۵ درصد، برای افرادی مناسب‌اند که نمی‌خواهند وارد نوسانات شدید بازار سهام شوند اما به بازدهی بالاتر از صندوق‌های درآمد ثابت نیز علاقه دارند. این نوع صندوق‌ها معمولاً ترکیبی از سهام، اوراق بدهی و سپرده‌های بانکی دارند. در کنار این دسته‌ها، صندوق‌های خاص مانند املاک و مستغلات، بازنشستگی تکمیلی و جسورانه نیز وجود دارند که ساختار متفاوتی دارند و برای سرمایه‌گذاران با اهداف خاص یا دید بلندمدت طراحی شده‌اند. برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره برترین صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سال 1403 می‌توانید به مطلب بهترین صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سال 1403 مراجعه کنید.
عملکرد بازار طلا، سکه و ارز در سال 1403
|
مقایسه تغییرات نرخ طلا، سکه و ارز |
|||
|
|
قیمت در ابتدای فروردین 1403 (تومان) | قیمت در انتهای اسفند 1403 (تومان) |
درصد تغییر |
|
دلار |
61,810 | 97,780 |
58.19 |
|
یورو |
66,832 | 107,580 |
60.97 |
|
سکه امامی |
38,793,000 | 97,005,000 |
150.06 |
|
سکه بهار آزادی |
36,030,000 | 89,910,000 |
149.54 |
|
نیم سکه |
23,180,000 | 60,000,000 |
158.84 |
|
ربع سکه |
14,390,000 | 34,800,000 |
141.83 |
|
سکه گرمی |
6,998,000 | 15,400,000 |
120.06 |
|
هر گرم طلای 18 عیار |
3,262,600 | 8,109,400 |
148.56 |
|
هر گرم طلای دست دوم |
3,219,095 | 8,001,268 |
148.56 |
بازار طلا و سکه
در سال ۱۴۰۳، بازار طلا و سکه یکی از پرنوسان‌ترین دوره‌های خود را تجربه کرد. در نیمه نخست سال، قیمت‌ها نسبتاً پایدار بودند؛ به‌عنوان مثال، طلای ۱۸ عیار در فروردین‌ماه حدود ۳ میلیون و ۲۶۲ هزار تومان معامله می‌شد و سکه امامی نیز حدود ۳۸ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان قیمت داشت.
با ورود به نیمه دوم سال، تحت تأثیر عواملی مانند افزایش نرخ دلار، تشدید انتظارات تورمی و نااطمینانی‌های سیاسی، بازار طلا و سکه وارد فاز صعودی شد. در پایان سال، قیمت‌ها به اوج خود رسیدند؛ به‌طوری‌که طلای ۱۸ عیار به حدود 8 میلیون تومان و سکه امامی به حدود 97 میلیون تومان افزایش یافت.
در مجموع، سال ۱۴۰۳ برای بازار طلا و سکه سالی پرنوسان و رکوردشکن بود. افزایش شدید قیمت‌ها در نیمه دوم سال نشان‌دهنده حساسیت بالای این بازار به تحولات اقتصادی و سیاسی است. سرمایه‌گذاران در این سال با فرصت‌ها و ریسک‌های قابل‌توجهی مواجه بودند.
بازار ارز
در سال ۱۴۰۳، قیمت دلار در ایران تحت تأثیر تحولات داخلی و خارجی، روندی پرنوسان را تجربه کرد. در نیمه نخست سال، با کاهش انتظارات تورمی و فضای آرام سیاسی پس از انتخابات، دلار وارد فاز نزولی شد و حتی برای مدتی به زیر ۶۰ هزار تومان نیز رسید. سیاست‌های کنترلی دولت و بانک مرکزی در این دوره نیز به کاهش نوسانات کمک کرد.
اما از میانه سال، شرایط تغییر کرد. بازار تحت تأثیر عواملی چون گمانه‌زنی درباره استیضاح وزیر اقتصاد، افزایش تقاضای فصلی و نگرانی‌های عمومی نسبت به آینده اقتصاد کشور، دوباره به سمت رشد قیمت حرکت کرد. نرخ دلار در برخی مقاطع حتی از مرز ۹۲ هزار تومان نیز عبور کرد، اگرچه با مداخله بازارساز دوباره کمی عقب نشست.
در مجموع، دلار در سال ۱۴۰۳ بین دو نیروی متضاد قرار داشت: از یک‌سو سیاست‌های کنترلی دولت برای مهار نرخ ارز و از سوی دیگر، فشارهای اقتصادی و روانی ناشی از عدم قطعیت‌های سیاسی و چشم‌انداز مبهم اقتصاد کشور. این وضعیت باعث شد دلار در محدوده‌ای پرنوسان باقی بماند، بدون آن‌که یک روند پایدار صعودی یا نزولی را طی کند.
عملکرد بازار ارزهای دیجیتال در سال 1403
|
مقایسه بازدهی ارزهای دیجیتال |
||||
|
|
نماد | قیمت در ابتدای فروردین 1403 (دلار) | قیمت در انتهای اسفند 1403 (دلار) |
درصد تغییر |
|
بیت کوین |
BTC | 67,913 | 84,440 |
24.34 |
|
اتریوم |
ETH | 3,513 | 1,979 |
-43.67 |
|
ریپل |
XRP | 0.61 | 2.45 |
301.64 |
|
سولانا |
SOL | 191 | 128 |
-32.98 |
|
بایننس کوین |
BNB | 523 | 627 |
19.89 |
|
دوج کوین |
DOGE | 0.15 | 0.17 |
13.33 |
|
کاردانو |
ADA | 0.64 | 0.72 |
12.50 |
|
ترون |
TRX | 0.12 | 0.23 |
91.67 |
|
چین لینک |
LINK | 18.40 | 14.23 |
-22.66 |
|
آوالانچ |
AVAX | 57 | 18.76 |
-67.09 |
در سال ۱۴۰۳، بازار ارزهای دیجیتال با نوسانات قابل‌توجهی همراه بود که تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله تحولات جهانی، رفتار سرمایه‌گذاران و روندهای داخلی قرار داشت. به عنوان مثال، دلیل افزایش قیمت بیت کوین را تا حد زیادی می‌توان به پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری و جمهوری خواهان در مجلس نمایندگان و سنا نسبت داد.
اما سال ۱۴۰۳ برای ریپل سال بسیار خاصی بود تا حدی که توانست بیشتر از 300 درصد بازدهی داشته باشد. این رمزارز پس از پیروزی ترامپ در انتخابات آمریکا و رشد بازارها توانست یکی از بزرگ‌ترین حرکت‌های سال را رقم بزند. به طور کلی، دلایل افزایش قیمت ریپل را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
- نتایج مثبت پرونده‌های حقوقی ریپل
- افزایش پذیرش ریپل در بانک‌ها و موسسات مالی
- روند صعودی بازار ارزهای دیجیتال
- به‌روزرسانی‌های شبکه ریپل
اگر در هر کدام از این بازارها سرمایه‌گذاری می‌کردید، در انتهای سال پول‌تان چقدر می‌شد؟
اگر در ابتدای فروردین ۱۴۰۳ مبلغ ۱۰۰ میلیون تومان از رده وام می‌گرفتید و در یکی از بازارهای مالی زیر سرمایه‌گذاری می‌کردید، در انتهای سال چقدر سود می‌کردید؟ جدول زیر این مقایسه را به‌خوبی نشان می‌دهد:
|
بازار |
درصد بازدهی |
سرمایه نهایی (میلیون تومان) |
|
سهام |
21% |
121 |
|
صندوق‌های سپرده کالایی |
44% |
144 |
|
دلار |
58% |
158 |
|
طلا |
150% |
250 |
|
بیت‌کوین (با در نظر گرفتن رشد دلار) |
97% |
197 |
|
مسکن (خرید متری ملک) |
متغیر |
بسته به پروژه |
