10 کاری که نباید با وام انجام دهید

تورم همواره یکی از معضلات اقتصادی در ایران بوده و هست. افزایش مداوم قیمت‌ها باعث شده بسیاری از مردم به وام گرفتن روی بیاورند تا بتوانند هزینه‌های خود را تأمین کنند. اما آیا هر نوع استفاده‌ای از وام منطقی است؟ اگر وام گرفتن بدون برنامه‌ریزی و مدیریت مالی مناسب انجام شود، نه‌تنها کمکی به بهبود شرایط اقتصادی فرد نمی‌کند، بلکه او را در مشکلات مالی عمیق‌تری گرفتار می‌سازد. در این مطلب از رده به بررسی نبایدها در گرفتن وام می‌پردازیم.

کارهایی که نباید با وام انجام دهید

وام گرفتن می‌تواند یک راهکار مالی مفید باشد، اما اگر به درستی از آن استفاده نشود، ممکن است مشکلات بزرگی ایجاد کند. در ادامه 10 اشتباهی که نباید با وام انجام دهید را بررسی می‌کنیم:

1) خرج کردن وام برای خریدهای غیرضروری

بسیاری از افراد پس از دریافت وام، وسوسه می‌شوند که آن را برای خریدهای لوکس مانند گوشی‌های گران‌قیمت، لباس‌های برند، یا سفرهای تفریحی خرج کنند. این نوع هزینه‌ها معمولاً بازدهی مالی ندارند و باعث می‌شوند شما بدون هیچ ارزش افزوده‌ای بدهکار شوید.

2) پرداخت بدهی‌های دیگر با وام جدید

گرفتن وام برای پرداخت بدهی‌های قبلی، اگر بدون برنامه‌ریزی و مدیریت صحیح انجام شود، می‌تواند شما را در چرخه بدهی گرفتار کند. به جای این کار، بهتر است بودجه خود را مدیریت کنید و راهکارهای کاهش هزینه را بررسی کنید.

نکته: اگر با وام جدید، وام قبلی را پرداخت کنید، وارد یک چرخه معیوب بدهی خواهید شد که ممکن است پایان نداشته باشد.

3) سرمایه‌گذاری پرریسک با وام

برخی افراد تصمیم می‌گیرند که وام دریافتی را در بازارهای پرریسک مانند ارزهای دیجیتال، بورس، یا کسب‌وکارهای نامطمئن سرمایه‌گذاری کنند. اگر این سرمایه‌گذاری‌ها موفق نباشند، نه تنها اصل پول خود را از دست می‌دهید، بلکه باید وام را نیز بازپرداخت کنید.

4) پرداخت هزینه‌های جاری زندگی با وام

اگر از وام برای تأمین هزینه‌های جاری مانند اجاره، قبوض یا خرید مواد غذایی استفاده کنید، به مرور زمان ممکن است در بازپرداخت وام دچار مشکل شوید. این کار نشان‌دهنده مشکلات عمیق‌تری در مدیریت مالی شماست که باید به آن پرداخته شود.

5) استفاده از وام برای خرید خودروهای لوکس

خرید خودروی گران‌قیمت با وام می‌تواند بار مالی سنگینی ایجاد کند. خودروها دارایی‌هایی هستند که به مرور زمان ارزش خود را از دست می‌دهند و ممکن است بازپرداخت وام از ارزش خودرو بیشتر شود.

6) نادیده گرفتن نرخ بهره و شرایط وام

قبل از گرفتن وام، حتماً شرایط آن را مطالعه کنید. بسیاری از افراد بدون توجه به نرخ بهره و شرایط بازپرداخت، وام می‌گیرند و بعداً با هزینه‌های پنهان وام مواجه می‌شوند. همیشه نرخ سود، جریمه‌های تأخیر و سایر شرایط را بررسی کنید.

نکته: هزینه‌های پنهان وام شامل مواردی است که در نگاه اول ممکن است متوجه آن‌ها نشوید اما در طول دوره بازپرداخت وام تأثیر زیادی بر هزینه نهایی شما می‌گذارند. برخی از این هزینه‌ها عبارت‌اند از:

• کارمزدهای اضافی: بانک‌ها و مؤسسات مالی معمولاً هزینه‌هایی مانند کارمزد پردازش وام، هزینه ارزیابی وثیقه، و هزینه‌های اداری را دریافت می‌کنند که می‌تواند مبلغ وام را افزایش دهد.
• جریمه تأخیر در پرداخت: اگر در بازپرداخت اقساط تأخیر داشته باشید، ممکن است مجبور به پرداخت جریمه‌های سنگین شوید که در مجموع هزینه وام را بالا می‌برد.

7) وابستگی بیش از حد به وام

برخی افراد برای هر نیاز مالی از وام استفاده می‌کنند که باعث افزایش بدهی و فشار مالی می‌شود. بهتر است قبل از دریافت وام، ابتدا روش‌های جایگزین مانند پس‌انداز و مدیریت هزینه‌ها را در نظر بگیرید. برای اطلاع از روش‌های پس‌انداز و مدیریت هزینه‌ها می‌توانید به مطلب 10 روش برای پس‌انداز بیشتر پول مراجعه کنید.

8) دریافت وام بدون برنامه‌ریزی برای بازپرداخت

قبل از دریافت وام، باید برنامه‌ای دقیق برای بازپرداخت آن داشته باشید. بدون برنامه‌ریزی صحیح، ممکن است در بازپرداخت قسط‌ها دچار مشکل شوید و جریمه‌های سنگینی پرداخت کنید.

9) استفاده از وام برای راه‌اندازی کسب‌وکار بدون تحقیق کافی

اگر قصد دارید وام را برای شروع کسب‌وکار استفاده کنید، باید ابتدا تحقیقات کاملی انجام دهید. بسیاری از کسب‌وکارهای جدید شکست می‌خورند، و اگر شما وام گرفته باشید، ممکن است با بدهی‌های سنگینی روبه‌رو شوید.

10) دریافت وام در دوران بی‌ثباتی شغلی

اگر در دوره‌ای هستید که ممکن است شغل خود را از دست بدهید، یا درآمد شما ثابت نیست، گرفتن وام می‌تواند خطرناک باشد. در چنین شرایطی، ممکن است با چالش پرداخت اقساط و فشار مالی مواجه شوید.

در دوران بی‌ثباتی شغلی، به جای دریافت وام، بهتر است روی ایجاد یک صندوق اضطراری تمرکز کنید که بتواند در صورت بروز مشکلات مالی، هزینه‌های ضروری شما را پوشش دهد. همچنین، پیش از دریافت وام، بهتر است مطمئن شوید که در صورت از دست دادن شغل، منابع مالی جایگزینی برای پرداخت اقساط دارید. این منابع می‌توانند پس‌انداز، سرمایه‌گذاری‌های مطمئن یا یک شغل پاره‌وقت باشند.

بررسی یک مثال واقعی از استفاده هوشمندانه از وام

یکی از نمونه‌های موفق استفاده از وام، مربوط به هاوارد شولتز (Howard Schultz)، بنیان‌گذار استارباکس است. زمانی که او به شرکت استارباکس پیوست، این برند تنها چند فروشگاه محدود در سیاتل داشت و صرفاً به فروش دانه‌های قهوه مشغول بود. شولتز ایده گسترش فروشگاه‌ها و تبدیل استارباکس به یک برند جهانی را در سر داشت، اما برای تحقق این هدف نیاز به سرمایه داشت.

او با دریافت چندین وام کوچک و جذب سرمایه‌گذاران، توانست اولین شعبه‌های مستقل استارباکس را راه‌اندازی کند. این وام‌ها به او امکان دادند که نه‌تنها فضای فروشگاه‌ها را گسترش دهد، بلکه کیفیت محصولات، خدمات و تجربه مشتریان را بهبود بخشد. طی چند سال، استارباکس به یک برند بین‌المللی تبدیل شد که هزاران شعبه در سراسر جهان دارد.

این نمونه نشان می‌دهد که اگر وام با یک برنامه‌ریزی صحیح و هدفمند دریافت شود، می‌تواند به رشد و موفقیت مالی منجر شود. اما تفاوت مهم این استفاده از وام با وام‌های مصرفی این است که این وام‌ها برای ایجاد ارزش و درآمد بیشتر به کار گرفته شدند، نه صرفاً برای مصرف شخصی یا خرید کالاهای غیرضروری.

چگونه وام خوب را از وام بد تشخیص دهیم؟

همه وام‌ها بد نیستند، اما تفاوت اصلی بین یک وام خوب و یک وام بد در نحوه استفاده از آن نهفته است. وام خوب وامی است که باعث ایجاد ارزش شود و درآمدی بیش از مبلغ اقساط برای شما به همراه داشته باشد. به عنوان مثال، وامی که برای خرید خانه یا راه‌اندازی یک کسب‌وکار پایدار استفاده می‌شود، می‌تواند در طول زمان بازدهی داشته باشد.

از سوی دیگر، وام بد وامی است که صرف هزینه‌های مصرفی و بدون بازگشت مالی می‌شود، مانند خرید وسایل لوکس، سفرهای غیرضروری یا پرداخت بدهی‌های دیگر بدون برنامه‌ریزی مالی مناسب. همچنین، وام‌هایی که نرخ بهره بالایی دارند و شرایط بازپرداخت دشواری دارند، معمولاً در دسته وام‌های بد قرار می‌گیرند.

برای تشخیص وام خوب از وام بد، قبل از دریافت وام به این سؤالات پاسخ دهید:

• آیا این وام به افزایش درآمد یا ارزش دارایی‌های من کمک می‌کند؟
• آیا نرخ بهره و شرایط بازپرداخت منطقی و متناسب با درآمد من است؟
• آیا بدون دریافت این وام هم می‌توانم نیاز مالی خود را برطرف کنم؟
• آیا برنامه مشخصی برای بازپرداخت وام دارم؟

اگر پاسخ شما به این سؤالات مثبت باشد، احتمالاً وام مورد نظر یک وام خوب است. اما اگر وام تنها باعث افزایش بدهی‌های شما شود، بهتر است در تصمیم خود تجدیدنظر کنید.

کلام آخر

وام می‌تواند یک ابزار مالی مفید باشد، اما اگر به درستی مدیریت نشود، می‌تواند مشکلات جدی ایجاد کند. برای جلوگیری از مشکلات مالی، همیشه قبل از گرفتن وام به دقت بررسی کنید که آیا واقعاً به آن نیاز دارید و چگونه می‌توانید آن را به بهترین شکل ممکن استفاده کنید.