حساب سپرده ارزی چیست؟

حساب ارزی، در واقع همان سپرده‌های کوتاه مدت، قرض‌الحسنه و جاری هستند که به جای ریال، برای افتتاح حساب یکی از ارزهای خارجی موردتایید بانک مرکزی را از متقاضی می‌گیرند. طبق اعلام بانک مرکزی امکان افتتاح حساب ارزی برای ارزهای یورو، پوند، دلار و درهم امارات امکان‌پذیر است. البته این را هم بدانید که شما اجازه دارید تنها برای یکی از ارزهای خارجی حساب بانکی باز کنید و مثلا امکان واریز دلار به حساب ارزی‌ای که برای یورو افتتاح شده نیست.

جدول مقایسه‌ای حساب سپرده ارزی

مدارک لازم برای افتتاح حساب ارزی

تفاوت چندانی بین مدارک لازم برای افتتاح حساب سپرده ریالی و ارزی وجود ندارد. فقط چون بسیاری از این حساب‌ها توسط شرکت‌ها و سازمان‌ها باز می‌شود، مدارک اشخاص حقیقی را با دقت مطالعه کنید؛

 اشخاص حقیقی

1.  اصل شناسنامه همراه با اصل کارت ملی (جدید)
   
2. تکمیل فرم قرارداد افتتاح حساب و قبول شرایط حساب سپرده ارزی
3. اصل و کپی سند محل اقامت
4. تأمین حداقل موجودی ارزی برای افتتاح حساب
5. نداشتن سوءسابقه (چک برگشتی و بدهی بانکی) در سیستم بانکی کشور

 اشخاص حقوقی

1. مدارک هویتی صاحبان امضای مجاز شرکت طبق اساسنامه و آخرین آگهی منتشر شده در روزنامه رسمی
2. مدارک هویتی شرکت یا موسسه شامل شرکت‌نامه، اساسنامه، روزنامه رسمی، آگهی تأسیس اولیه، صورتجلسه مجمع عمومی مبنی بر آخرین تغییرات
3. تعهدنامه مبنی بر تسلیم آخرین مدارک و اطلاعات مربوط به شرکت و اعلام کتبی هرنوع تغییری به محض وقوع در اساسنامه
4. مدارک هویتی و نامه رسمی نماینده شرکت برای افتتاح حساب
5. تکمیل فرم قرارداد افتتاح حساب و قبول شرایط حساب سپرده ارزی
6. تأمین حداقل موجودی ارزی برای افتتاح حساب

برای افتتاح حساب ارزی چقدر موجودی لازم دارید؟

طبق اعلام بانک مرکزی تمام بانک‌هایی که امکان افتتاح حساب ارزی برای متقاضیان را دارند، موظف هستند بدون دریافت هیچ موجودی اولیه‌ای اقدام به باز کردن حساب کنند. پس برای افتتاح حساب ارزی نیازی به داشتن موجودی اولیه در حساب بانکی برای حساب‌های پس‌انداز و قرض الحسنه نیست.

نکته مهم: اگر قصد بستن حساب ارزی را داشته باشید، باید حداقل 6ماه از زمان افتتاح آن گذشته باشد و زودتر از این زمان امکانپذیر نیست.

کارمزد استفاده از حساب ارزی چقدر است؟

اول از همه یادتان باشد بعد از واریز پول به حساب ارزی، تنها زمانی اجازه برداشت همان پول را خواهید داشت که 5روز از زمان واریز گذشته باشد. یعنی اگر امروز پول به حساب شما بیاید، 5روز بعد امکان برداشت و استفاده از پول را خواهید داشت. نکته مهم بعدی این است؛ معادل  5درصد ارزش ریالی هر مبلغ برداشت پول از حساب ارزی، باید کارمزد این انتقال را به بانک بپردازید. نحوه محاسبه نرخ تسعیر (تبدیل دو واحد پولی به یکدیگر) توسط بانک هم به این شکل است؛ ارزش نرخ فروش اسکناس دلار یا یورو در همان روز به اضافه یک درصد در روز برداشت. نکته بعدی اینکه اجازه برداشت همه موجودی حساب ارزی را ندارید و برای باز ماندن حساب باید حداقل 100دلار یا یورو داخل حساب متقاضی باقی بماند.

انواع حساب‌های ارزی در بانک‌های ایران

انواع حساب‌های سرمایه‌گذاری ارزی

سپرده‌های سرمایه‌گذاری ارزی یک ماهه، ۳ ماهه، ۶ ماهه، ۹ ماهه را با نام سپرده ارزی کوتاه‌مدت می‌شناسند و سپرده ارزی یکساله هم بلندمدت محسوب می‌شود که هر کدام با توجه به زمان‌شان، سودهای متفاوتی دارند. 

انواع حساب ارزی براساس نوع ارز

اغلب بانک‌ها امکان افتتاح حساب برای ارزهای مشهور را فراهم آورده‌اند که شامل این‌هاست؛

• حساب سپرده یورو
• حساب سپرده یورو
• حساب سپرده درهم
• حساب سپرده پوند

اینکه هر بانک مجوز افتتاح حساب برای کدام ارز را از بانک مرکزی گرفته، در جدول مقایسه‌ای حساب سپرده ارزی در «رده» قابل مشاهده و مرتب‌سازی است. سعی کرده‌ایم اطلاعات این جدول مطابق آخرین تغییرات بانک‌ها و به‌روز باشد.

کدام بانک بالاترین سود ارزی را می‌دهد؟

برای اینکه بدانید بانک‌های عامل چقدر به حساب ارزی سود می‌دهند، بهترین کار سر زدن به «جدول سپرده ارزی» در سایت رده است بانک‌های عامل برای افتتاح حساب‌های ارزی یکساله موظف به پرداخت سود 2 تا 4 درصدی برای ارزهای یورو، درهم و دلار هستند که ماهانه و به‌صورت ارزی خواهد بود.

البته در برخی بانک‌ها از جمله اقتصاد نوین و سینا نرخ سود حساب یک‌ساله ارزی برای حساب‌های با منشأ اسکناس یورو، تا 5.5 درصد نیز بالا رفته است. در بین حساب‌های دلاری نیز بانک‌هایی چون سینا، ملی با سود 5 درصدی، بالاترین نرخ سود پرداختی را دارند که البته تغییر می‌کند. در حساب‌های درهمی نیز بانک صادرات با نرخ سود 5.75 برای حساب‌های ارزی یک‌ساله، پیشتاز است.

تضمین پرداخت اصل و سود سپرده ارزی

با توجه به نگرانی بابت بازپرداخت احتمالی حساب‌های ارزی به‌صورت ریالی و عدم اعتماد مشتریان به بانک‌ها، بانک مرکزی را مجاب کرد تا به‌صورت مستقیم حساب‌های ارزی را تضمین کند. طبق اعلام بانک مرکزی بانک‌ها تنها عاملیت افتتاح حساب را دارند و بازگشت ارزی اصل و سود سپرده‌ها به شکل ارزی توسط بانک مرکزی تضمین می‌شود. درواقع دارندگان حساب ارزی، ارز خود را از طریق بانک‌ها عامل در اختیار بانک مرکزی می‌گذارند و سود و اصل حساب ارزی خود را از این بانک دریافت خواهند کرد.

اگر مشتری قبل از پایان دوره سپرده‌گذاری تمایل به بستن حساب ارزی خود داشته باشد، بانک‌ها باید از محل منابع خود اصل و سود سپرده را به پرداخت اسکناس ارزی به مشتری پرداخت کرده و سپس ارز پرداختی را از اداره بین‌الملل بانک مرکزی دریافت می‌کنند.

کارمزد افتتاح حساب با اسکناس و حواله

افتتاح حساب سپرده ارزی برای متقاضیان به ۲ صورت امکان‌پذیر خواهد بود؛ یا با ارائه اسکناس ارزی به‌صورت نقدی یا ارائه حواله ارزی به بانک‌ها. البته امکان افتتاح حساب با منشأ خارجی (حواله) در تمامی بانک‌های عامل دارای حساب ارزی فراهم نیست و مجوز از بانک مرکزی نیاز دارد و سودهای متفاوتی هم دارد. طبق قوانین و مقررات، بانک‌ها در پایان دوره سپرده‌گذاری ارزی یک‌ساله 0.3 درصد نسبت به مبلغ سپرده مشتری، کارمزد دریافت می‌کنند.

نرخ شکست حساب‌های ارزی چقدر است؟

برای حسابی که کمتر از یک ماه از افتتاح آن گذشته باشد، هیچ سودی پرداخت نمی‌شود. این جمله مشترک بین تمامی بانک‌هاست اما برای نرخ شکست یا به زبان ساده‌تر جریمه بستن زودتر از موعد حساب‌های ارزی که حداقل یک ماه از افتتاح آن‌ها گذشته، قوانین و مقررات متفاوتی وضع شده است. اولین قانون اینکه برای درخواست بستن حساب، حتما باید شش ماه از زمان باز کردن حساب ارزی گذشته باشد.

اما نرخ شکست بین بانک‌ها متفاوت است. به‌طور مثال در صورت بستن زودتر از موعد سپرده‌های ارزی مدت‌دار بانک سپه با منشأ حواله، متناسب با مدت توقف سپرده سود تعلق می‌گیرد و نرخ سود ابطال زودتر از موعد حساب‌های ارزی مفتوح با اسکناس قبل از سررسید 0.25 درصد تعیین‌ شده است. بانک پارسیان برای مشتریانی که زودتر از موعد مقرر و حداقل بعد از گذشت یک ماه اقدام به بستن حساب ارزی خود می‌کنند، بر مبنای نرخ سپرده نوع ماقبل و بدون کسر جریمه سود پرداخت می‌کند.

حساب ارزی اتباع خارجی

طبق قوانین و مقررات بانک مرکزی، اتباع خارجی در صورت ارائه مدارک و مستندات ازجمله گذرنامه معتبر و پروانه اقامت دائم یا موقت، امکان افتتاح حساب سپرده ارزی در بانک‌ها را دارند. البته اتباع افغانستان و عراق مقیم ایران شرایط متفاوتی برای افتتاح سپرده ارزی دارند که با مراجعه به شعب ارزی بانک‌های مختلف می‌توانند در جریان این مقررات قرار بگیرند. اما مدارک کلی این‌هاست؛

• مدارک هویتی
• گذرنامه معتبر و پروانه اقامت دائم یا موقت
• دفترچه پناهندگی، کارت هویت ویژه اتباع خارجی، برگه آمایش 5 و گذرنامه برای اتباع افغانی و عراقی

سازمان‌ها و مؤسسات خارجی مجاز به افتتاح حساب ارزی در ایران، لازم است ضمن ارائه معرفی‌نامه از وزارت امور خارجه (برای نمایندگی‌های سیاسی) یا از وزارت کشور (برای سازمان‌های مردم‌نهاد)، مدارک ثبت شخصیت حقوقی خود در خارج از ایران را ارائه دهند.

مزایای حساب ارزی چیست؟

نگهداری ارز به میزان دلخواه

طبق مصوبات سال‌های گذشته، نگه‌داشتن بیش از 10 هزار یورو اسکناس ممنوع است و تخلف محسوب می‌شود. اما داشتن حساب ارزی امکان نگهداری هر میزان ارز را فراهم می‌کند. درواقع بانک مرکزی نگهداری هر میزان ارز در حساب‌های ارزی را مجاز می‌داند و دیگر کسی نگران تغییر قوانین نگهداری اسکناس خارجی نخواهد بود.

 بازپرداخت به‌صورت ارزی

یکی از دلایل استقبال نشدن از حساب سپرده ارزی، خاطرهٔ تلخ بسیاری از سپرده‌گذاران در سال‌های 90 و 91 است که به هنگام درخواست برای گرفتن سپرده ارزی‌شان با جواب منفی بانک‌ها روبرو شدند و معادل ریالی مبالغ‌شان، آن‌هم به قیمت‌های دولتی دریافت کردند. همین معضل باعث شد که بانک مرکزی خود وارد عمل شود و وظیفه تضمین بازپرداخت حساب‌های ارزی به‌صورت ارز را خود بر عهده بگیرد. درواقع بانک‌ها صرفاً عامل افتتاح حساب هستند و سپرده‌گذاران ارز خود را به بانک مرکزی داده و اصل و سود آن‌را هم از بانک مرکزی می‌گیرند.

بازدهی اقتصادی حساب ارزی

از حدود 15 سال پیش و از زمان اجرای قانون برنامه چهارم توسعه، دولت موظف شده هرسال مابه‌التفاوت تورم داخلی و تورم جهانی را به نرخ ارز اضافه کند اما محافظه‌کاری دولت‌ها باعث شده تا اجرای این قانون را به تأخیر انداخته است.

اما در صورت اجرای قانون، با توجه به شرایط اقتصادی ایران در حالت نرمال باید سالانه به‌طور عادی شاهد افزایش 15 درصدی نرخ ارز باشیم. با توجه به اینکه نرخ سپرده ارزی هم حدود 3 تا 5 درصد است، بنابراین سود حداقل 18 تا 20 درصدی سپرده‌های ریالی را می‌توان برای سپرده‌های ارزی هم متصور بود. ضمن اینکه ریسک نوسانات شدید و جهشی مثل نوسانات سال‌های 90 و 91 یا سال 97 را هم پوشش داد.