سپرده‌های ویژه 3، 6 و 9 ماهه ممنوع شد

ممنوعیت حساب‌های کوتاه‌مدت ویژه

بر اساس تصمیم جدید بانک مرکزی که به کلیه بانک‌ها و مؤسسات ابلاغ‌شده است، افتتاح و تمدید سپرده‌های کوتاه‌مدت ویژه 3، 6 و 9‌ ماهه بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیر بانکی تا پایان سال جاری ممنوع است.
 

دلیل ممنوعیت حساب ویژه چیست؟

با اعلام بانک مرکزی به دلیل مسکوت ماندن بخشنامه اعلام سیاست‌های بانک مرکزی در خصوص سپرده‌های سرمایه‌گذاری مدت‌دار و بی‌پاسخ ماندن استعلام‌های مختلف و متعددی که از جانب بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیر بانکی درباره نرخ سود سپرده‌های کوتاه‌مدت ویژه 3، 6 و 9‌ صورت گرفت این ممنوعیت مصوب شده است.
 

شیوه تعیین سود علی‌الحساب سپرده‌های کوتاه‌مدت

طبق اعلام بانک مرکزی این ممنوعیت تا پایان سال 96 خواهد بود و بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیر بانکی موظف‌اند نرخ سود علی‌الحساب سپرده‌های سرمایه‌گذاری مدت‌دار را بر اساس تحلیل‌ها و برآوردهای جامع خود از شرایط اقتصادی و روندهای آتی آن و همچنین با توجه به وضعیت شبکه بانکی و سایر بازارهای مالی تعیین کنند. بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیر بانکی، ابتدا باید سود مورد انتظار ناشی از کل سپرده‌های سرمایه‌گذاری مدت‌دار در پایان دوره را پیش‌بینی کرده و سپس با توجه به میزان هر یک از انواع سپرده‌های سرمایه‌گذاری مدت‌دار، نرخ سود علی‌الحساب آن سپرده‌ها را به‌صورت محتاطانه تعیین کنند.
 

سود علی‌الحساب کوتاه‌مدت متناسب با سود قطعی پایان دوره

با اعلام بانک مرکزی بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیر بانکی باید بخشی از سود مورد انتظار سالیانه را به‌عنوان سود علی‌الحساب سپرده‌های سرمایه‌گذاری تعیین و اعلام کنند. به‌گونه‌ای که در پایان سال مالی، سود علی‌الحساب پرداختی به سپرده‌گذاران، بخشی از سود قطعی پایان دوره باشد. این در حالی است که در حال حاضر، سود علی‌الحساب پرداختی توسط برخی بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیر بانکی با اتخاذ رویکردی پر ریسک بیشتر از سود واقعی حاصله است به‌نحوی‌که حتی تکافوی حق‌الوکاله بانک را نمی‌کند که مغایر با اصول و قواعد حاکم بر قانون عملیات بانکی بدون ربا (بهره) است.
 

افتتاح حساب تنها با سود عادی

 طبق اعلام بانک مرکزی تا پایان سال جاری، صرفاً امکان افتتاح حساب سپرده سرمایه‌گذاری مدت‌دار یک‌ساله و کوتاه‌مدت عادی با شرایط و نرخ‌های مصوب (حداکثر 15 درصد سالانه برای سپرده‌های سرمایه‌گذاری مدت‌دار یک‌ساله و حداکثر 10 درصد سالانه برای سپرده‌های کوتاه‌مدت عادی به‌صورت علی‌الحساب) در بانک‌ها و مؤسسات مالی وجود دارد.
 

اعلام سودهای ویژه سال 97 به بانک مرکزی

بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیر بانکی می‌توانند با ارسال مدارک و مستندات توجیهی متضمن نحوه انجام محاسبات مربوط، تقاضای خود را برای افتتاح حساب سپرده‌های سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت ویژه 3، 6 و 9 ماهه برای سال 97 توأم با نرخ‌های پیشنهادی، حداکثر تا پایان دی‌ماه سال جاری به معاونت نظارت بانک مرکزی ارسال کنند. بدیهی است موافقت بانک مرکزی برای افتتاح حساب‌های مزبور توسط هر بانک یا مؤسسه اعتباری غیر بانکی، منوط به تأیید برآوردها و رعایت شاخص‌های نظارتی به‌ویژه رعایت نرخ‌های سود سپرده‌ها و تسهیلات از سوی بانک یا مؤسسه اعتباری غیر بانکی متقاضی خواهد بود.
 

مخالفت بانک مرکزی با سود علی‌الحساب بالا

بانک مرکزی معتقد است عدم رعایت تناسب سود علی‌الحساب کوتاه‌مدت با سود قطعی پایان دوره از سوی برخی بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیر بانکی که باهدف جذب سپرده بیشتر از طریق پرداخت نرخ‌های سود علی‌الحساب بالاتر صورت می‌گیرد، سبب شکل‌گیری چرخه رقابت غیرسالم و مخرب در شبکه بانکی کشور شده و موجب افزایش بهای تمام‌شده پول در کل شبکه بانکی و تضییع حقوق سایر ذینفعان بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیر بانکی می‌شود که مانعی برای کاهش نرخ سود تسهیلات بوده و درنهایت، تهدیدی برای ثبات و سلامت شبکه بانکی محسوب می‌شود.