بیمه بیکاری چیست و چگونه آن را دریافت کنیم؟
بیمه بیکاری یکی از مهمترین و حیاتیترین ابزارهای حمایتی در نظامهای اجتماعی و اقتصادی است که به افراد، در زمانهای دشوار و بیکاری کمک میکند. این بیمه به عنوان یک شبکه ایمنی برای کارگران و خانوادههای آنها عمل میکند و میتواند در حفظ سطح زندگی و تأمین نیازهای اساسی در دوران بیکاری نقش بهسزایی داشته باشد. اما آیا شما از جزئیات بیمه بیکاری، شرایط دریافت آن و نحوه استفاده از این حمایت مالی آگاه هستید؟ در این مطلب از رده، به بررسی تمامی جوانب این موضوع خواهیم پرداخت.
بیمه بیکاری چیست؟
بیمه بیکاری به عنوان یکی از حمایتهای تأمین اجتماعی است و سازمان تأمین اجتماعی مکلف است با دریافت حق بیمه مقرر، بهبیمهشدگانی که طبق مقررات این قانون بیکار میشوند مقرری بیمه بیکاری پرداخت کند. هدف از این حمایت مالی، کمک به فرد برای گذر از دوران بیکاری و بازگشت به بازار کار است. این قانون در مورد بیمهشدگانی که به خاطر حوادث غیرمترقبه مانند سیل، زلزله، جنگ و آتشسوزی شغل خود را از دست میدهند نیز صدق میکند.
نکته یک: مطابق قانون، فردی که بدون میل و اراده خود بیکار شده و اکنون آماده بهکار است و میتواند در محیط کار جدید فعالیت خود را آغاز کند، بیکار شناخته میشود.
نکته دو: ارادی یا غیرارادی بودن بیکاری فرد، به تشخیص کمیتهای متشکل از نمایندگان سازمان تأمین اجتماعی و اداره کار و امور اجتماعی محل اشتغال بیمهشده بستگی دارد.
هر آن چیزی که باید درباره فرانشیز بیمه بدانید
شرایط دریافت بیمه بیکاری
برای دریافت این نوع بیمه، فرد باید شرایط زیر را داشته باشد:
- فرد متقاضی باید مشمول قانون کار و تأمین اجتماعی باشد و تبعه کشورهای خارجی نباشد.
- فرد بیمهشده باید بدون میل و اراده خود بیکار شده باشد و از محل کار خود اخراج شده باشد.
- فرد باید در حال حاضر آماده به کار باشد.
- کارگران دائمی باید حداقل ۶ ماه سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشند. کارگران قراردادی نیز باید حداقل یک سال سابقه پرداخت حق بیمه در آخرین محل کار خود داشته باشند.
- فرد نباید مستمریبگیر بازنشسته یا از کارافتاده کلی باشد.
- فرد نباید در زمره صاحبان حرفه و مشاغل آزاد و بیمهشدگان اختیاری باشد.
- برای آقایان، داشتن کارت پایان خدمت یا گواهی اشتغال به تحصیل الزامی است.
- شخص بیمهشده 30 روز پس از بیکار شدن فرصت دارد تا بیکاری خود را به مراجع ذیصلاح (واحدهای کار و امور اجتماعی) گزارش دهد.
- فرد بیمهشدهای که بیکار شده است باید در دورههای کارآموزی و سوادآموزی واحد کار و امور اجتماعی و نهضت سوادآموزی و نهادهای ذیربط شرکت نماید.
نکته: شرایط فوق باید به تأیید وزارتخانه و شورای عالی کار برسد. نمایندگان اداره تعاون، کار و امور اجتماعی و سازمان تأمین اجتماعی مسئول تصمیمگیری در تشخیص و تأیید شرایط دریافت بیمه بیکاری هستند.
مدارک مورد نیاز
مدارک لازم برای درخواست شامل موارد زیر است:
- اصل و کپی یک سال آخر قرارداد کار یا رای صادر شده
- عکس ۴*۳ جدید (۴ قطعه)
- اصل و کپی مدرک تحصیلی
- اصل و کپی تمام صفحات شناسنامه
- کپی صفحه اول دفترچه بیمه
- اصل و کپی کارت ملی
- اصل و کپی گواهی کار از شرکت
- معرفینامه کارفرما
- اصل و کپی کارت پایان خدمت
نکته: بارگذاری مدارک بیمه بیکاری باید کامل و بدون نقص انجام شود. در غیر این صورت ثبتنام شما با مشکل مواجه خواهد شد.
مدت پرداخت بیمه بیکاری چقدر است؟
مدت زمان دریافت مقرری بیمه بیکاری به سابقه پرداخت حق بیمه توسط شما در زمان اشتغال بستگی دارد. با این حال مدت زمان دریافت بیمه، از 36 ماه برای افراد مجرد و 50 ماه برای بیمهشدههای متأهل و متکفل بیشتر نیست. در جدول زیر میتوانید جزئیات بیشتری از مدت زمان پرداخت پیدا کنید:
| مدت پرداخت بیمه بیکاری | ||
| سابقه پرداخت حق بیمه | بیمهشدگان مجرد | بیمهشدگان متاهل |
| از 6 ماه تا 24 ماه | ۶ ماه | 12 ماه |
| از 25 ماه تا 120 ماه | 12 ماه | 18 ماه |
| از 121 ماه تا 180 ماه | 18 ماه | 26 ماه |
| از 181 ماه تا 240 ماه | 26 ماه | 36 ماه |
| 241 ماه به بالا | 36 ماه | 50 ماه |
به عنوان مثال، یک فرد مجرد با سابقه 36 ماه دریافت بیمه، حداکثر میتواند تا 12 ماه از مقرری بیمه بیکاری استفاده کند. اینکه این 12 ماه پشت سر هم باشند یا خیر، تفاوتی نخواهد داشت.
نکته: مدت دریافت مقرری جزو سوابق پرداخت حق بیمه تأمین اجتماعی تلقی خواهد شد.
میزان پرداختی چقدر است؟
حداقل مبلغی پرداختی سازمان تامین اجتماعی به شما برابر با 55% متوسط حقوق سه ماه اخیرتان خواهد بود و حداکثر نیز، 80% از متوسط حقوقتان به شما پرداخت خواهد شد. از همان اولین روزی که فرد شغل خود را از دست میدهد، مقرری قابل پرداخت است.
اگر شخص بیکار شده سرپرست خانوار باشد به ازای هر فردی که تحت سرپرستی اوست، 10 درصد به آن مبلغ اضافه میشود. لازم به ذکر است که این مبلغ تنها تا سقف 4 نفر از افراد تحت سرپستی او تعلق میگیرد. البته لازم به ذکر است که سقف مبلغ پرداختی به شما همان 80% متوسط حقوق خواهد بود.
مبلغ بیمه بیکـاری نیز بین دهم تا پانزدهم هر ماه به حساب فرد بیمهشده در بانک رفاه واریز میشود. بنابراین، برای دریافت مقرری حتما باید در این بانک حساب داشته باشید. در صورت عدم واریز مستمری در بازه زمانی یاد شده، باید جهت استعلام علت تأخیر به شعبه سازمان تامین اجتماعی مراجعه کنید.
نکته یک: بر اساس قانون جدید بیمه بیکاری، حقوق پرداختی به عنوان مستمری نباید کمتر از دستمزد مصوب سالانه شورای کار باشد.
نکته دو: حقوق این بیمه مانند سایر مستمریهای بیمه تامین اجتماعی، معاف از مالیات است.
در چه شرایطی بیمه بیکاری لغو میشود؟
شرایط لغو بیمه بیکاری به شرح زیر است:
- شخص بیمهشده فوت کند.
- بیمهشده دوباره شاغل شود.
- بیمهشده مستمری بازنشستگی دریافت کند یا دچار از کار افتادگی کلی شود.
- مدت زمان تعلق بیمه به فرد به اتمام برسد.
- شخص دریافتکننده حقوق بیمه بیکاری از پذیرش شغل مشابه جدید اجتناب کند.
- فرد بیکار دریافتکننده مقرری بیمه بدون دلیل موجه از حضور در دورههای کارآموزی خودداری کند.
برای دریافت به کجا مراجعه کنیم؟
نحوه ثبتنام بیمه بیکاری ساده است. برای انجام این کار باید مراحل زیر را طی کنید:
- ابتدا به سامانه جامع روابط کار وارد شوید و مراحل ثبتنام را انجام دهید.
- سپس کد ملی، شماره بیمه و شماره بیمه کارگاه را وارد کنید و گزینه ادامه را بزنید. در صورتی که از این شمارهها اطلاع ندارید به پورتال تامین اجتماعی مراجعه کنید.
- در این مرحله شما باید فرم مربوطه را کامل کنید. با کامل کردن این فرم یک کد رهگیری برای شما ارسال میشود. این کد را تا زمان اطلاعرسانیهای بعدی باید نزد خود نگه دارید.
- کارشناس اداره کار مدارک و شرایط و سوابق بیمه را بررسی میکند. در صورتی که همه مدارک و شرایط بیمه بیکاری کامل و صحیح باشند کارشناس مربوطه گزینه تایید را میزند.
- پس از تایید پرونده توسط اداره کار، پرونده وارد کارتابل کارشناس تامین اجتماعی میشود. کارشناس تامین اجتماعی نیز پرونده را بررسی کرده و در صورتی که نقص مدارکی وجود نداشته باشد تایید میکند.
- بعد از تایید پرونده توسط کارشناس تامین اجتماعی، مقرری بیمه بیکاری برقرار میشود.
- برای پیگیری نیز کافی است که پس از ورود به سامانه، از نوار ابزار گزینه گزارشهای کارگری / بیمه بیکاری / گزارشهای بیمه بیکاری را انتخاب کنید.
نکته: افراد برای درخواست بیمه بیکاری نیازی به مراجعه حضوری نداشته و به صورت الکترونیکی و اینترنتی تمام مراحل ثبت و درخواست بیمه بیکاری انجام میشود.
