چطور به فرزندان‌مان پول توجیبی بدهیم؟
پول وسیله چرخش زندگی است، وسیله‌ای که در بسیاری از موقعیت‌های زندگی هر یک از ما نقش تعیین‌کننده و انکارناپذیری دارد. از این رو، چگونگی استفاده از آن می‌تواند در میزان رضایت ما از شرایط زندگی‌مان تاثیر عمده‌ای داشته باشد. لازم است که آموزش مهارت استفاده از پول مانند سایر مهارت‌های زندگی از سنین پایین‌تر آغاز شود. پول توجیبی شروع خوبی برای یاد دادن این مهارت به کودکان و نوجوانان است. در این مطلب از رده به هر آن چیزی که باید درباره دادن پول توجیبی به فرزندتان بدانید، می‌پردازیم.
پول توجیبی چه نقشی در تربیت فرزندان دارد؟
پول توجیبی یکی از راه‌های مهمی است که به وسیله آن والدین می‌توانند فرزندان‌شان را از نظر جنبه‌های پولی و اقتصادی آموزش دهند و شیوه‌ی درست خرج کردن و آینده‌نگری اقتصادی را به آن‌ها یاد بدهند. این یکی از بهترین فرصت‌هایی است که برای تربیت کردن فرزندان در خانواده وجود دارد. یعنی وسیله‌ای است که از طریق آن می‌توانیم با فرزندان خود وارد گفت‌وگو شویم و به توافق‌هایی برسیم. یک جنبه تربیتی دیگر هم دارد و آن این است که کودک می‌تواند یاد بگیرد که روی پول‌هایش کنترل داشته باشد. مثلا در ابتدا می‌بینیم که فرزندمان پول توجیبی خود را خیلی زود تمام می‌کند و در خرج کردن آن تعادلی ندارد، اما در بلندمدت یاد می‌گیرد که چگونه بین موجودی خود و خواسته‌هایش تعادل برقرار کند.
نکته: برخی از والدین تصور می‌کنند پول توجیبی پاداشی برای رفتار خوب و یا دستمزدی برای کار روزانه بچه‌هاست. به همین دلیل از آن به عنوان وسیله‌ای برای فشار آوردن بر کودکان و وادار کردن آن‌ها به اطاعت استفاده می‌کنند که این دیدگاه بسیار غلطی است.
پول توجیبی از چه سنی باید پرداخت شود؟
شما می‌توانید از سنین پایین‌تر از آنچه که فکر می‌کنید نیز شروع کنید؛ مثلا در سن 4 یا 5 سالگی یا زمانی که بچه‌ها پیش‌دبستانی را شروع می‌کنند. به معنای واضح‌تر باید آن‌قدر بزرگ شده باشند که بتوانند مسئولیت پول‌شان را به عهده بگیرند. باید به فرزندتان توضیح دهید که مبلغی پول به عنوان مستمری به او می‌دهید و او در قبال آن مقدار پول مسئول است. پس پول دیگری از شما نمی‌گیرد تا این که نوبت پول توجیبی بعدی شود. با او در مورد پول صحبت کنید و در خرج کردن به او کمک کنید. در مجموع، سنی که شروع به دادن پول توجیبی می‌کنید به کودک شما بستگی دارد. وقتی کودک مفهوم پول را درک کرد، می‌توان برای او پول توجیبی در نظر گرفت.
آیا بهتر است پول توجیبی هفتگی پرداخت شود یا ماهیانه؟
این شما هستید که باید تصمیم بگیرید که مایلید پول توجیبی فرزندان‌تان را هفتگی پرداخت کنید یا ماهیانه. هرکدام را که انتخاب کردید باید تا آخر ادامه بدهید و در آن وقفه‌ای ایجاد نکنید. برای کودکان کوچک‌تر اغلب پول توجیبی هفتگی بهتر است. کودکانی که سن کم‌تری دارند ظرفیت و توانایی نگهداری پول خود را تا آخر ماه ندارند و تمام پول خود را یک‌جا خرج می‌کنند. بنابراین بهتر است کودکان زیر ۱۰ سال به طور هفتگی و کودکان بالای ۱۰ سال به طور ماهیانه پول توجیبی خود را دریافت کنند. اطلاعات موجود نشان می‌دهد که خانواده‌های با درآمد متوسط به مستمری هفتگی یا ماهانه‌ی کودکان بیشتر اهمیت می‌دهند.
چگونه می‌توانیم درست استفاده کردن از پول توجیبی را به فرزندان‌مان بیاموزیم؟
رعایت نکات زیر می‌تواند به شما کمک کند تا نحوه درست استفاده کردن از پول توجیبی را به فرزندان‌تان آموزش دهید:
با پول خرد شروع کنید
با پول خرد شروع کنید تا بتوانند شمردن همه نوع پول را یاد بگیرند. به آن‌ها یاد بدهید که پول خردهای خود را درون یک قلک بیندازند و خودتان هم این کار را انجام دهید تا بچه‌ها یاد بگیرند که چگونه پول‌شان را پس‌انداز کنند. اگر خواستند چیزی را بخرند به آن‌ها کمک کنید که هر هفته مقداری از پول توجیبی‌شان را کنار بگذارند تا بتوانند وسیله مورد نیازشان را خودشان تهیه کنند.
راجع به ارزش پول با فرزندتان صحبت کنید
وقتی شما با فرزندتان به خرید می‌روید و او برای خرید یک کیک خیلی پافشاری می‌کند، شما ابتدا به قیمت آن نگاه کنید و به او کمک کنید که بفهمد آیا می‌تواند کیک بهتری با قیمت بهتر پیدا کند. با او صحبت کنید که آیا می‌تواند با باقی‌مانده پول، کیک دیگری برای بعد بخرد و یا این که باقی‌مانده پولش را نگه دارد تا در فرصت بهتری خرج کند. راجع به ارزش پول با او صحبت کنید.
به فرزندان مفهوم پول درآوردن را یاد بدهید
به آن‌ها مفهوم پول درآوردن را یاد بدهید. از زمانی که به قدر کافی بزرگ شدند تا بتوانند کار کنند، آن‌ها را تشویق کنید که با کار کردن پول بیشتری دربیاورند. در ابتدا آن‌ها را به کار کردن درون خانواده محدود کنید و به آن‌ها یاد بدهید که بدون درخواست پول در کارهای خانه به شما کمک کنند.
از گفتن کلمه «نه» نترسید
وقتی فرزندتان چیزی از شما درخواست می‌کند که به هر دلیل نمی‌خواهید به او جواب مثبت بدهید، بدون هراس به او «نه» بگویید. البته دلیل آن را هم بگویید. برای او تشریح کنید که چرا نمی‌تواند آن وسیله را داشته باشد. اگر آن وسیله گران است یا این که شما پول کافی ندارید موضوع را به فرزندتان بگویید. کودکان باید درک کنند که هر چیز را که دل‌شان بخواهد نمی‌توانند داشته باشند.
پول توجیبی فرزندان چگونه باید خرج شود؟
این دقیقا به شما بستگی دارد که چگونه از ابتدا با فرزند خود کار کرده باشید. وقتی کودک شما به دبستان می‌رود، باید تصمیم بگیرید که برای مثال پول مقرر شده برای او جهت این است که قسمتی از آن را پس‌انداز کند، قسمتی را صرف چیزهایی کند که نیاز دارد و بقیه را زیر نظر والدین با حق انتخاب خودش خرج کند. در واقع با این روش شما به آموزش پس‌انداز به کودکان می‌دهید. به یاد داشته باشید که انتخاب او را مورد انتقاد قرار ندهید، حتی اگر آن انتخاب شما را خوشحال نکند. پول توجیبی را به فرزندتان بدهید و دقیقا به او بگویید که باید به چه مصارفی برسد و به چه مصارفی نرسد، حس مسئولیت‌پذیری و استقلال را در او ضعیف نکنید.
در مرحله‌های بعدی کودکان باید یاد بگیرند که خانواده‌ها با هم تفاوت دارند، چه در روش زندگی، چه در مقدار پولی که درمی‌آورند و چه در روشی که برای خرج کردن انتخاب می‌کنند. آن‌ها باید بدانند و یاد بگیرند که همیشه کسانی هستند که از آن‌ها پول بیشتری دارند و البته بالعکس. در مورد قدرت خرج کردن صحبت کنید و وقتی که فرزندان‌تان پول‌هایشان را پس‌انداز می‌کنند، در هیجان آن مشارکت داشته باشید.
تا چه حد بر خرج کردن پول توجیبی نظارت کنیم؟
نظارت و تجسس بیش از اندازه به پول توجیبی و طریقه خرج کردن آن و همچنین استفاده از آن به عنوان وسیله‌ای برای تنظیم پاداش و تنبیه کودکان، هدف اصلی این وسیله را خنثی می‌کند. نباید فکر کنیم که اگر فرزندمان پول توجیبی خود را از دست داد، معنی‌اش این است که او چیزی یاد نگرفته، اتفاقا این هدر دادن‌ها برای او فرصتی است تا در بلندمدت یاد بگیرد که پولش را چگونه عاقلانه‌تر خرج کند. در واقع، ما نباید جلوی پول خرج کردن فرزندمان را، آن‌طور که در محدوده خودمان قابل پیش‌بینی است، بگیریم! می‌توان این‌طور گفت که روند درست رابطه والد-فرزند در همه حوزه‌ها به سوی کم‌تر شدن نظارت در صورت دستیابی بهتر فرزند به مهارت‌هاست.
مسئولیت دادن پول توجیبی با چه کسی است؟
در این مورد توصیه می‌شود همان شکل سنتی حفظ شود، یعنی پدر این پول را بپردازد. اما به این موضوع توجه شود، زمانی که پدر به بچه‌ها پول می‌دهد مادر حتما حضور داشته باشد تا این حس به کودک منتقل شود که پدر مسئول دادن پول است ولی این پول از طرف پدر و مادر داده می‌شود. وقتی پدر و مادر با هم‌دیگر نظر بدهند و راجع به مسائل با یک‌دیگر توافق داشته باشند آن وقت احتمال این که فرزندشان موضوع را خوب یاد بگیرد و خوب برخورد کند خیلی بیشتر خواهد بود تا این که پول توجیبی را فقط از مادر یا پدر بگیرد و والدین یک‌دست عمل نکنند. در مجموع چه پدر پول توجیبی بدهد، چه مادر، چه هر دو، فرزند باید این را دریابد که آن‌ها با هم تصمیم می‌گیرند و از هم پشتیبانی می‌کنند و رفتارشان قابل پیش‌بینی و باثبات است.
چقدر پول توجیبی باید پرداخت کرد؟
ابتدا تصمیم بگیرید که شما از عهده پرداخت چه مقدار پول برمی‌آیید. اول از دادن مبالغ کم شروع کنید، طوری که فرزندتان بتواند خوراکی یا وسایل ارزان قیمت (مانند کارت بازی یا برچسب) بخرد و نگهداری و خرج کردن پول او را نظارت کنید. اگر پول توجیبی کودک کم باشد، ممکن است او برای تهیه پول مورد نیازش به سراغ کیف مادر برود و اگر مقدار این پول زیاد باشد، باعث ایجاد حسادت بین او و دوستانش خواهد شد. گاهی اوقات ممکن است در خانواده‌ای پول کافی وجود نداشته باشد، اما حتی مقدار بسیار کم پول توجیبی هم می‌تواند به فرزندان کمک کند تا مستقل شدن را یاد بگیرند.
برای پرداخت پول توجیبی هیچ فرمول خاصی وجود ندارد و هر خانواده به شیوه‌ای متفاوت عمل می‌کند، بنابراین توانایی مالی خانواده را بسنجید. اگر دادن پول توجیبی بیشتر، فراتر از توان شما به نظر می‌رسد، به یاد داشته باشید که هدف، اضافه کردن یک هزینه بزرگ به مخارج شما نیست، بلکه این است که بخشی از مخارج خود را به آن‌ها منتقل کنید. هزینه‌هایی که می‌خواهید به بچه‌ها بسپارید را بررسی کنید تا بتوانید مقدار مناسبی را مشخص کنید. زیاده‌روی نکنید. اگر تمام پول خود را در اوایل ماه خرج کردند یا چیزی را خریدند که از آن پشیمان شدند، به آن‌ها کمک نکنید.
