اصطلاحات و تعاریف حوزه سرمایه‌گذاری که باید بدانید

برای شروع سرمایه‌گذاری لازم نیست همه چیز را بدانید. در واقع، اگر قبل از شروع کار صبر کنید تا همه چیز را یاد بگیرید، احتمالاً هرگز سرمایه‌گذاری را شروع نخواهید کرد! اما برخی اصطلاحات مهم و پایه وجود دارند که باید آن‌ها را یاد بگیرید. این اصطلاحات در همه‌جا به دردتان خواهند خورد و دیگر لازم نیست بیشتر از این برای دستیابی به اهداف مالی خود معطل بمانید. در این مطلب از رده به بررسی رایج‌ترین اصطلاحات و تعاریف در حوزه سرمایه‌گذاری می‌پردازیم.

رایج‌ترین اصطلاحات و تعاریف در سرمایه‌گذاری

دارایی: چیزی که پتانسیل کسب درآمد برای شما را دارد. در عین حال که مالک آن هستید، می‌توانید انتظار داشته باشید که بازدهی برای شما تولید کند. دارایی شامل سهام، اوراق مشارکت، کالا‌ها، املاک و مستغلات و سایر سرمایه‌گذاری‌ها می‌شود.

نقدشوندگی: نقدشوندگی یک دارایی به این موضوع اشاره دارد که آن دارایی چقدر راحت می‌تواند به پول نقد تبدیل شود. هر چه نقدشوندگی یک دارایی بیشتر باشد، تبدیل آن دارایی به پول نقد سریع‌تر و آسان‌تر است.

سبد پرتفولیو: به مجموعه‌ای از دارایی‌ها یا سرمایه‌گذاری‌ها گفته می‌شود که توسط یک سرمایه‌گذار نگه‌داری می‌شود. این دارایی‌ها می‌توانند از انواع مختلفی مانند سهام، املاک، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و طلا و نقره باشند.

تنوع‌بخشی: متنوع‌سازی به معنای توزیع سرمایه بین دارایی‌های مختلف است که با هدف کاهش ریسک و افزایش بازده سرمایه‌گذاری استفاده می‌شود.

بازار خرسی: بازاری با روند نزولی. کسی را که معتقد است به زودی سیر بازار نزولی می‌شود، اغلب «خرس» می‌نامند. بازار‌های خرسی ممکن است تا چند هفته یا چند سال ادامه داشته باشند.

بازار گاوی: بازاری با روند صعودی. اگر کسی فکر می‌کند که قرار است بازار صعودی شود، آن شخص «گاو» نامیده می‌شود. همچنین از این اصطلاح می‌توان برای اشاره به احساسات فرد در مورد یک سرمایه‌گذاری شخصی استفاده کرد. اگر احساسات شما در مورد یک شرکت خاص «گاوی» باشد، به این معنی است که به نظر شما قیمت سهام افزایش می‌یابد.

رکود: اکثر اقتصاددانان رکود را زمانی تعریف می‌کنند که یک کشور برای دو فصل متوالی شاهد فعالیت اقتصادی منفی باشد. معمولاً کاهش تولید ناخالص داخلی (GDP) برای دو فصل متوالی نشان‌دهنده رکود است.

تحلیل تکنیکال: به علم بررسی نمودارهای قیمتی و پیش‌بینی رشد یا نزول بازارها توسط نمودارها را تحلیل تکنیکال می‌گویند.

تحلیل فاندامنتال: تحلیل فاندامنتال روش ارزیابی یک دارایی از طریق بررسی معیارهای اقتصادی، مالی و سایر معیارهای کمی و کیفی مرتبط با آن به منظور سنجش ارزش درونی آن دارایی است.

اصطلاحات و تعاریف مربوط به بازار بورس

بورس اوراق بهادار: بورس اوراق بهادار، بازار رسمی و سازمان‌یافته سرمایه است که در آن خرید و فروش سهام شرکت‌ها و اوراق بهادار تحت ضوابط، قوانین و مقررات خاصی انجام می‌شود.

بورس کالا: بازاری است که در آن خرید و فروش کالاهای معین انجام می‌شود و به طور منظم و دائم فعال است. در بورس کالا معمولاً مواد خام و مواد اولیه معامله می‌شوند. هر بورس کالایی را با نام همان کالایی که مورد معامله قرار می‌گیرد، نام‌گذاری می‌کنند. مثلاً بورس نفت و بورس گندم.

فرابورس: یک بازار است که روش کار در آن مانند بورس است اما شرکت‌ها برای ورود به آن شرایط کمتری را باید لحاظ کنند و حضور در آن آسان‌تر بوده و قوانین معاملاتی آن با بورس تفاوت‌هایی دارد.

کارگزار بورس: کارگزارن بورس شرکت‌هایی هستند که به نمایندگی از شما، معاملات شما را به صورت آنلاین و یا آفلاین در سامانه معاملات ثبت می‌کنند. هر فرد می‌تواند از چند کارگزاری به صورت هم‌زمان استفاده کند.

کد بورسی: شناسه یکتا و منحصر به فردی است مانند کد ملی، که هر کسی که می‌خواهد در بورس اوراق بهادار فعالیت کند باید آن را داشته باشد. یک فرد نمی‌تواند چندین کد بورسی داشته باشد و این کد برای او به صورت مادام‌العمر ثابت می‌ماند. اما شخص می‌تواند با کد بورسی خود در چندین کارگزاری حساب داشته باشد.

شاخص کل: در بورس تهران شاخص بازدهی یا همان شاخص قیمت و بازده نقدی با نام TEDPIX شناخته می‌شود. این شاخص همان شاخصی است که همیشه در اخبار و رسانه‌ها از آن به عنوان شاخص بورس تهران صحبت می‌شود. این شاخص بیان‌گر سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکت‌های پذیرفته‌ شده در بورس است.

سهام: سهام نشان‌دهنده مالکیت در یک شرکت است. شرکت‌ها سهام مالکیت خود را تقسیم می‌کنند. مقدار سهامی که خریداری می‌کنید نشان‌دهنده سطح مالکیت شما در شرکت است. سرمایه‌گذاران به ‌امید موفقیت شرکت سهام می‌خرند و می‌توانند بعداً سهام خود را با قیمتی بالاتر از آنچه پرداخت کرده‌اند بفروشند.

اوراق مشارکت: نوعی اوراق بهادار است که یکی از ابزارهای بدهی بازار مالی محسوب می‌شود و با هدف تامین مالی پروژه‌های عمرانی و اقتصادی دولتی و شرکت‌های خصوصی منتشر می‌شود. این ورقه نشان‌دهنده مشارکت سرمایه‌گذاران در اجرای یک طرح است و به دارندگان آن طی بازه‌های زمانی مشخص سود علی‌الحساب معینی تعلق می‌گیرد.

صندوق سرمایه‌گذاری: صندوق سرمایه‌گذاری نهادی مالی است که در قالب یک شرکت و با دریافت مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار به فعالیت می‌پردازد. این صندوق‌ها برای افرادی که قصد دارند به صورت غیرمستقیم در بورس سرمایه‌گذاری کنند، یا این که زمان و اطلاعات کافی برای سرمایه‌گذاری مستقیم را ندارند مناسب است. یک صندوق سرمایه گذاری، مجموعه‌ای از سهام، اوراق مشارکت و سایر اوراق بهادار است.

پذیره‌نویسی: به فرایند فروش سهام یک شرکت سهامی عام در زمان تاسیس آن پذیره‌نویسی گفته می‌شود که در آن سهام شرکت بین متقاضیان تقسیم خواهد شد و سرمایه اولیه شرکت از این طریق فراهم می‌شود.

سود سهم (EPS): شرکت‌های بورسی به دلیل انجام فعالیت‌های اقتصادی و تولیدی سالیانه سود خالصی به دست می‌آورند که به این سود EPS گفته می‌شود و بخشی از آن به طور مساوی بین سهام‌داران به نسبت تعداد سهمی که دارند تقسیم می‌شود.

سود نقدی (DPS): شرکت‌ها لزوماً همه سودی را که در پایان سال مالی به دست می‌آورند، بین سهام‌داران توزیع نمی‌کنند و بخشی از آن را برای اجرای برنامه‌های توسعه‌ای شرکت نگه می‌دارند. میزان سودی که به ازای هر سهم، بین سهام‌داران توزیع می‌شود، سود نقدی یا سود تقسیمی هر سهم (DPS) نام دارد.

سود انباشته: بخشی از سود خالص سالیانه یا همان EPS که به سهام‌داران تعلق نمی‌گیرد، تحت عنوان سود انباشته در شرکت نگه داشته می‌شود که در آینده و با جمع شدن سود چند سال شرکت می‌تواند از آن افزایش سرمایه از سود انباشته داشته باشد.

نسبت قیمت به درآمد (P/E): این نسبت یعنی سرمایه‌گذار باید چقدر پول پرداخت کند تا یک ریال از سود شرکت را به دست آورد. مثلا اگر نسبت‌ P/E شرکتی ۵ باشد، به معنی این است که سرمایه‌گذاران حاضرند برای به دست آوردن یک تومان سود، مبلغ ۵ تومان پرداخت کنند.

ارزش بازاری شرکت: ارزش بازاری یک شرکت برابر است با قیمت سهام فعلی آن ضربدر تعداد سهام موجود. بزرگ‌ترین شرکت‌ها ارزش بازاری میلیاردی دارند.

ارزش دفتری شرکت: اگر تمام بدهی‌های یک شرکت را از دارایی‌ها و سهام عادی آن کم کنید، ارزش دفتری به دست می‌آید.

سهام شناور: آن بخش از سهام شرکت که در دست سهام‌داران خرد بوده و به صورت مکرر خرید و فروش می‌شود را سهام شناور می‌گویند.

عرضه اولیه: عرضه شدن سهام یک شرکت برای اولین بار در بورس یا فرابورس، عرضه اولیه نام دارد. عرضه‌ این سهم‌ها در روزها و ساعت‌هایی از قبل مشخص شده انجام می‌شود و سرمایه‌گذاران می‌توانند برای خرید در ساعات مشخص شده اقدام به ثبت سفارش کنند.

ضریب بتا: ضریب بتا معیاری است که براساس داده‌های تاریخی ارزش دارایی‌ها به دست آمده و معرف میزان ریسکی است که سرمایه‌گذار با تصاحب آن دارایی‌ها نسبت به شاخص کل بازار متحمل می‌شود. به طورکلی، این ضریب وسیله‌ای برای ارزیابی ریسک و بازده یک سهم خاص یا سبدی از سهام در جریان حرکت کلی بازار است.

اصطلاحات و تعاریف مربوط به بازار ارزهای دیجیتال

کوین: کوین‌ها رمزارزهایی هستند که به صورت مستقل عمل می‌کنند و بلاکچین اختصاصی خود را دارند؛ مانند بیت کوین و اتریوم.

توکن: توکن‌ها رمزارزهایی هستند که بلاکچین اختصاصی ندارند و بر روی بستر سایر رمزارزها کار می‌کنند؛ مانند شیبا.

آلتکوین: به تمامی ارزهای دیجیتال به غیر از بیت کوین، آلتکوین گفته می‌شود.

استیبل‌کوین: به رمزارزهایی که ارزش آن‌ها ثابت است استیبل‌کوین گفته می‌شود. مثلا قیمت استیبل‌کوین تتر همیشه یک دلار است.

وایت پیپر: سندی است که در آن توضیحاتی درباره ارز دیجیتال، طراحی آن، اطلاعات تکنیکی، توصیف هدف آن و نقشه راه برای موفقیت پروژه وجود دارد.

زنجیره بلاک یا بلاکچین: بلاکچین یک دفترچه دیجیتالی از تمام معاملات انجام شد یک رمزارز خاص است. این زنجیره بلاک شامل بلاک‌های جداگانه‌ای است که از طریق امضای رمزنگاری به یکدیگر متصل می‌شوند. هر بار که بلاک کامل شود، به عنوان یک بلاک جدید به بلاکچین اضافه می‌شود.

ارزش بازار (Market Cap): ارزش بازار یا مارکت کپ از ضرب قیمت فعلی ارز دیجیتال موردنظر در تعداد کل ارزهای در گردش به دست می‌آید. رمزارزها بر اساس ارزش بازار رتبه‌بندی می‌شوند.

فومو (FOMO): احساسات و هیجاناتی که باعث می‌شوند یک سهامدار در مواقع بالا یا پایین بودن قیمت‌ها تصمیمات نادرستی بگیرد، فومو نام دارند.

شت کوین (Shit coins): به رمزارزهایی گفته می‌شود که هیچ کاربرد و هدف مشخصی ندارند.

نهنگ (Whale): اصطلاح نهنگ برای توصیف افرادی به کار می‌رود که تراکنش‌هایی با حجم بسیار بالا انجام می‌دهند و دارایی زیادی در بازار دارند.

ایردراپ: ایردراپ، یک کمپین بازاریابی است که طی آن، یک رمزارز یا توکن خاص بین مخاطبان توزیع می‌شود.

پامپ و دامپ (Pump & Dump): اگر فرد یا گروهی از افراد با خرید مقادیر بالایی از یک ارز دیجیتال، قیمت آن ارز را در بازار بالا ببرند، به اصطلاح پامپ رخ داده است. بر عکس آن نیز صادق است. درصورتی که حجم فروش بالایی روی یک ارز در بازار رخ بدهد، آن ارز دیجیتال به اصطلاح دامپ شده است.

هودل (HODL): به نگهداری بلندمدت رمزارزها در جامعه جهانی کریپتو، هودل گفته می‌شود. هودل اولین بار برای بیت کوین به کار برده شد اما در حال حاضر این عبارت به معنی نگه داشتن و به فروش نرساندن ارزهای دیجیتال در نوسانات بازار است.

نمودار عمق بازار (Depth Chart): نمودار عمق بازار، به عنوان ابزاری برای درک عرضه و تقاضای ارز دیجیتال در یک لحظه معین برای طیف وسیعی از قیمت‌ها به کار می‌رود. این نمودار درخواست‌های خرید که به پیشنهادات معروف است و درخواست‌های فروش را که به درخواست معروف است را بر روی نمودار نمایش می‌دهد.