متنوع سازی سبد سرمایه‌گذاری به چه معناست؟
ایجاد یک سبد متنوع راهی برای محافظت از سرمایه‌گذاری‌های شماست و به شما فرصتی عالی برای یافتن یک سرمایه‌گذاری رو به رشد را می‌دهد.
یکی از توصیه‌های مهم در سرمایه‌گذاری این است که «همه تخم مرغ‌های خود را در یک سبد قرار ندهید». توصیه می‌شود که سرمایه‌گذار نسبت به سرمایه‌گذاری‌هایی که انجام می‌دهد و نوع پورتفولیویی که می‌سازد هوشیار باشد. به عبارت دیگر، اگر در حال سرمایه‌گذاری هستید، مطمئن شوید که در سهام و دارایی‌های مختلف سرمایه‌گذاری می‌کنید. متنوع‌سازی بخش مهمی از هر استراتژی سرمایه‌گذاری موفق است چون فرصتی برای تقویت و رشد در سرمایه‌گذاری فراهم می‌کند. در این مطلب از رده به بررسی مفهوم متنوع سازی سبد سرمایه‌گذاری می‌پردازیم.
متنوع سازی پورتفولیو چیست؟
تنوع بخشی به خرید انواع مختلفی از دارایی اشاره دارد. این طبقات مختلف دارایی جمعاً سبد یا همان پورتفولیوی شما را تشکیل می‌دهند. مهم‌ترین دلیل برای تنوع بخشی به پورتفولیو این است که امنیت سبد سهام شما را تقویت می‌کند. اگر همه تخم مرغ‌های خود را در یک سبد قرار دهید و آن سبد از روی میز پرت شود، همه تخم مرغ‌های شما می‌شکنند. اما اگر فقط نیمی از تخم مرغ‌های خود را در آن سبد گذاشته بودید و نیمی دیگر را در یک کارتن در یخچال، حتی با افتادن سبد از روی میز، هنوز نیمی از تخم مرغ‌ها سالم باقی می‌ماندند. سرمایه‌گذاری هم همینطور است. اگر فقط در سهام سرمایه‌گذاری کنید و بعد از مدتی بازار سهام دچار رکود شود، ممکن است همه چیز را از دست بدهید. تنوع بخشی به این معنی است که در صورت وقوع یک رویداد فاجعه‌بار، قرار نیست همه سرمایه خود را از دست بدهید.
چطور سبد سرمایه‌گذاری خود را متنوع کنیم؟
یک نوع طرح سرمایه‌گذاری متنوع نمی‌تواند جوابگوی همه باشد. این که چه نوع طرحی به کار شما می‌آید به عوامل مختلفی از جمله سن، جنسیت، اهداف پس از بازنشستگی و میزان درآمد شما بستگی دارد. برای شروع باید بدانید که علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در چه نوع دارایی‌هایی هستید. گزینه‌های زیادی برای سرمایه‌گذاری وجود دارد، که برخی از آن‌ها عبارتند از:
- سهام و بورس
- بازار سهام بین‌المللی
- اوراق مشارکت
- صندوق‌های سرمایه‌گذاری
- املاک
- طلا و نقره
- ارزهای دیجیتال
به عنوان مثال، شما می‌توانید 20 درصد از سبد سرمایه‌گذاری خود را به سهام شرکت‌ها، 20 درصد به ارزهای دیجیتال، 20 درصد طلا و سکه، 20 درصد صندوق‌های سرمایه‌گذاری و 20 درصد باقی‌مانده را به سایر سرمایه‌گذاری‌ها اختصاص بدهید. اکنون شما چند نوع دارایی مختلف دارید. اگر یک دارایی خوب عمل نکرد و پول‌تان را از دست دادید، همچنان سایر سرمایه‌گذاری‌ها را خواهید داشت.
تنوع بخشی به پورتفولیو چه نفعی برای سرمایه‌گذار دارد؟
توزیع سرمایه در دارایی‌های مختلف بسیار مفید است و همه سرمایه‌گذاران می‌توانند این کار را بدون هیچ هزینه اضافه‌ای انجام دهند. در ادامه مثال‌هایی از فواید متنوع سازی سبد سرمایه‌گذاری آورده‌ایم:
مثال اول
تصور کنید فرصتی برای خرید اوراق بهادار دارید که قیمت آن در ۱۲ ماه آینده یا ۶ درصد افزایش یا ۴ درصد کاهش می‌یابد. احتمال افزایش یا کاهش یافتن آن هم نصف نصف است. ما این را دارایی الف می‌نامیم. از نظر آماری، دارایی الف دارای بازده «مورد انتظار» ۱٪ است (۵۰% احتمال افزایش تا ۶% و ۵۰% احتمال کاهش تا ۴% با بازده مورد انتظار ۱% دارد). با این حال در هر دوره ۱۲ ماهه، در واقع آن ۱% قابل انتظار را به دست نخواهد آورد و در عوض یا ۶% سود یا ۴% ضرر به همراه خواهد داشت.
در مورد عملکرد گذشته دارایی الف پرس و جو می‌کنید و متوجه می‌شوید که هیچ الگوی قابل پیش‌بینی برای افزایش یا کاهش ارزش آن وجود ندارد. شاید سه سال متوالی ۶ درصد افزایش داشته، سپس برای دو سال ۴ درصد کاهش یافته، سپس چهار سال افزایش داشته و برای سه سال کاهش یافته است. به عبارتی الگوی بالا و پایین رفتن قیمت آن کاملاً تصادفی و شانسی بوده. احتمالاً دارایی الف را یک نوع دارایی پرخطر در نظر می‌گیرید. اگرچه ممکن است در بلندمدت نتیجه مثبتی داشته باشد، اما یک بار صعود شاید بعد از چندین سال نزول اتفاق بیفتد. شانس برنده شدن ۶% آنقدر ارزش ندارد که بخواهید روی ۴% ریسک کنید، مخصوصاً اگر قرار باشد چندین سال پشت سر هم ۴% ضرر ببینید.
مثال دوم
این بار دارایی ب را که سالانه ۶% افزایش یا ۴% کاهش می‌یابد در نظر بگیرید. نکته جالب اینجاست: هرگاه دارایی الف یک سال صعودی باشد، دارایی ب همان سال نزولی است و بالعکس. اگر دارایی الف ۶% افزایش یابد، دارایی ب ۴% کاهش می‌یابد و اگر دارایی الف ۴% کاهش داشته باشد، دارایی ب ۶% افزایش می‌یابد. اگر سرمایه را بطور مساوی بین دو دارایی تقسیم کنید (به عبارتی اگر ریسک را بین این دو سرمایه‌گذاری تقسیم کنید) قطعاً یک درصد سود را بدون هیچ ریسکی به دست می‌آورید.
بر فرض مثال در هر کدام ده میلیون تومان سرمایه‌گذاری کرده‌اید و امسال ارزش دارایی الف ۶% افزایش می‌یابد پس دارایی ب ۴% کاهش پیدا می‌کند. شما در نهایت 10 میلیون و 600 هزار تومان از الف و 9 میلیون و 600 هزار تومان از ب دریافت کرده و مجموعاً 200 هزار تومان سود می‌کنید. اگر شرایط برعکس بود باز هم 200 هزار تومان سود می‌کردید. از آنجایی که با 20 میلیون تومان شروع کردید و حالا 20 میلیون و 200 هزار تومان دارید، یعنی یک درصد بازده دریافت کرده‌اید.
این واقعیت که دارایی ب دقیقاً عکس دارایی الف عمل می‌کند به ما این امکان را می‌دهد که با خرید هر دو سود کنیم وگرنه اگر فقط در یکی از آن‌ها سرمایه‌گذاری کرده بودیم ریسک قابل توجهی را متحمل می‌شدیم. توجه کنید که با این عمل، هیچ هزینه اضافی پرداخت نمی‌کنید. با تقسیم پول خود بین دارایی‌هایی که خطر یکدیگر را خنثی می‌کنند، به راحتی سود کرده و ضرر نمی‌بینید.
متنوع سازی سبد سرمایه‌گذاری چه معایبی دارد؟
مثال بالا بسیار اغراق‌آمیز است. در دنیای واقعی، ما نمی‌توانیم فرصت‌های سرمایه‌گذاری را پیدا کنیم که به خوبی افت یکدیگر را به این شکل جبران کنند. اما می‌توانیم میزان ریسک را بدون از دست دادن بازده کاهش دهیم، آن هم فقط با تخصیص پول خود در مجموعه‌ای از سرمایه‌گذاری‌های به اندازه کافی متنوع. در اینجا برخی از نکات منفی وجود دارد که باید آن‌ها در نظر بگیرید:
در تنوع بخشی، نکته مهم این است که سرمایه خود را بین دارایی‌های زیادی تقسیم نکنید. تنوع بخشی برای سرمایه‌گذاری‌های شما، مصونیت کامل نمی‌آورد و به این معنی نیست که ارزش سرمایه‌گذاری‌های شما همیشه روبه رشد خواهد بود.
توزیع پول بین تعداد زیادی دارایی ممکن است شانس سود بردن شما را کاهش دهد. فرض کنید فقط ۱۰۰ هزار تومان در ۵۰۰۰ سهم مختلف سرمایه‌گذاری کرده‌اید. اگر یکی خوب عمل کند، آنقدر سود نخواهید برد چون سرمایه اولیه شما چندان زیاد نبوده است. اما اگر 10 میلیون تومان در ۵۰ سهم سرمایه‌گذاری کرده باشید، در صورتی که یک دارایی (یا بیشتر) عملکرد خوبی نشان دهد، به میزان قابل توجهی درآمد بیشتری کسب خواهید کرد. تنوع بیش از حد ممکن است در نتیجه‌ای که به دست می‌آورید اثر منفی بگذارد. راز تنوع بخشی، ایجاد تعادل است و باید این تعادل بطور صحیح ایجاد شود. هرچند که گفتن آن بسیار راحت‌تر است!
متنوع‌سازی تا حدودی امنیت سرمایه‌گذاری‌های شما را تضمین می‌کند اما این به آن معنی نیست که رکود عمومی بازار هیچ تأثیری بر سبد سرمایه‌گذاری شما نمی‌گذارد. مثلا در صورت فروپاشی کلی بازار، تنوع بخشی به هیچ وجه مصونیتی برای سرمایه شما نخواهد داشت چون همه طبقات دارایی به طور هم‌زمان افت می‌کنند.
👍