مالیات در بورس چگونه محاسبه می‌شود؟
بازار بورس به عنوان اصلی‌ترین بازار سرمایه تاثیر مستقیم برروی اقتصاد ایجاد می‌کند، درنتیجه، نحوه محاسبه مالیات در این بازار بسیار اهمیت دارد. افرادی که در این بازار دخیل هستند، شامل سرمایه‌گذاران، شرکت‌های کارگزاری، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و شرکت‌های سرمایه‌پذیر می‌شوند که میزان مالیات برروی تمام آنها تاثیر می‌گذارد. در این مطلب از رده به طور کامل در مورد مالیات خرید و فروش سهام و مالیات سهامداران بورس توضیح می‌دهیم.
مالیات خرید سهام در بورس چقدر است؟
یک نکته مثبت برای خرید سهام در بورس آن است که در این مورد هیچ‌گونه مالیاتی برای سرمایه‌گذاران در نظر گرفته نمی‌شود. البته، این ویژگی یکی از تکنیک‌های بازاریابی به حساب می‌آید. به این صورت که با درنظر نگرفتن مالیات برای خرید سهام، سرمایه‌گذاران برای خرید سهام و سرمایه‌گذاری در شرکت‌های سهامی تشویق شوند. درنتیجه، این موضوع باعث رشد این شرکت‌ها و بهبود کسب وکار آنها و در نهایت، رونق بورس می‌شود.
آموزش بورس قدرتمندترین ابزار موفقیت در سرمایه‌گذاری
مالیات انتقال سهام در بورس چگونه است؟
سازمان امور مالیاتی برخلاف خرید سهام در بورس، برای هر عملیات نقل و انتقال سهام در این بازار مقداری مالیات تعیین کرده است. برای هر نقل و انتقال مقداری مالیات مقطوع به میزان نیم درصد (5/0 %) تعیین شده است. توجه داشته باشید که این مبلغ باید توسط واگذارکننده سهام پرداخت شود. همچنین، از آن‌جا که مالیات نقل و انتقال سهام یا سایر هزینه‌های مرتبط با سرمایه‌گذاری در سهام با نرخ مقطوع هستند، این هزینه‌ها به عنوان هزینه‌های قابل قبول مالیاتی در محاسبه درآمدهای مشمول مالیات درنظر گرفته نمی‌شوند. این موضوع می‌تواند برای اشخاص حقوقی از اهمیت بالایی برخوردار باشد. چراکه ورود سهام شرکت‌ها در دارایی‌های معاف از مالیات یا با نرخ مقطوع مالیاتی اشخاص حقوقی ممنوع است.
چگونه از مالیات سود سهام معاف شویم؟
طبق قانون، سود سهام بورس اوراق بهادار از پرداخت مالیات معاف است. دلیل اصلی آن، این است که با این کار از دریافت مالیات مضاعف جلوگیری شود. به عبارت دیگر، شرکت‌های سهامی قبل از تقسیم سود، مالیات آن را پرداخت می‌کنند، درنتیجه لازم نیست که سهامداران شرکت برای سود نقدی‌ای که دریافت می‌کنند مالیات بپردازند. با این تفاسیر، سودی که از سرمایه‌گذاری در بورس و خرید سهام یا اوراق بهادار حاصل می‌شود بدون مالیات است. همچنین سود و جوایز متعلق به اوراق مشارکت نیز معاف از مالیات هستند.
مالیات برای سهام اشخاص متوفی چگونه است؟
براساس قوانین، برای تعیین مالیات سهام اشخاص متوفی باید دو نکته زیر را درنظر گرفت:
- نسبت به اصل سهام و سهم‌الشرکه و حق تقدم آنها مالیاتی با نرخ ۱.۵ برابر نرخ مذکور در ماده 143 مکرر، که نرخ آن ۰.۵ درصد است، در تاریخ ثبت انتقال به نام وراث دریافت می‌شود.
- تا تاریخ ثبت انتقال سهام به نام وراث و یا پرداخت و تحویل به آنها مالیاتی به نرخ 3% دریافت می‌شود.
نحوه محاسبه مالیات در شرکت‌های کارگزاری بورس و صندوق‌های سرمایه‌گذاری چگونه است؟
شرکت‌های کارگزاری بورس، درواقع واسطه‌های رسمی هستند که زمینه لازم برای معاملات آسان را فراهم می‌کنند. همچنین، این شرکت‌ها برای اجرای فعالیت‌های اقتصادی بسیار مفید عمل می‌کنند. از طرف دیگر صندوق‌های سرمایه‌گذاری موسساتی هستند که وجوه سرمایه‌گذاران را مدیریت می‌کنند. این صندوق‌ها، سرمایه سرمایه‌گذاران را جمع‌آوری کرده و با درنظر گرفتن شرایط بازار، برای سرمایه‌گذاری آنها و دریافت سود اقدام می‌کنند.
شرکت‌های کارگزاری و صندوق‌های سرمایه‌گذاری در شرایط زیر از پرداخت مالیات معاف هستند:
- درصورتی‌که نقل و انتقال اوراق بهادار برای کارگزاران یا صندوق‌های سرمایه‌گذاری همراه با مجوز از سازمان بورس اوراق بهادار در بورس انجام شود، از پرداخت مالیات مقطوع نیم درصد معاف می‌شود.
- طبق بخشنامه سازمان امور مالیاتی، ثبت خرید و فروش عرضه‌کنندگان و خریداران اوراق بهادار در دفاتر یا شناسایی درآمد از آن محل برای کارگزاران موضوعیت ندارد.
- تمام درآمدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری حاصل از نقل و انتقال یا صدور و ابطال اوراق بهادار که در چهارچوب قوانین جمهوری اسلامی ایران انجام می‌شوند، از پرداخت مالیات بر درآمد و مالیات بر ارزش افزوده معاف هستند.
- به علت وجود نوسان در بازار، درآمدهای ناشی از تعدیل ارزش سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار، تعدیل کارمزد ناشی از کاهش مزد دریافتی توسط کارگزاران، سود سهام ناشی از تفاوت بین ارزش اسمی و ارزش تنزیل شده سود سهام تحقق یافته و پرداخت نشده، درآمد ناشی از تفاوت بین ارزش اسمی، ارزش تنزیل شده سود سپرده بانکی و اوراق بهادار ثابت شامل مالیات نیستند.
- نهادی که به عنوان واسطه عمل می‌کند، ملزوم به پرداخت مالیات عوارض نقل و انتقال و مالیات بر درآمد دارایی‌هایی که تامین مالی آن از طریق انتشار اوراق بهادار به عموم صورت می‌گیرد نیست.
- درصورتی‌که کارمزد پرداختی یا تخصیص اوراق بهادار نزد سازمان امور مالیاتی ثبت شده باشد، این مبلغ جزو هزینه‌های قابل قبول برای تشخیص درآمد مشمول مالیات ناشران این اوراق محسوب می‌شود. توجه داشته باشید که سود سهام و سهام‌الشرکه شرکت‌ها و سود سرمایه‌گذاری صندوق‌ها در این گروه قرار نمی‌گیرد.
کارگزاران بورس و صندوق‌های سرمایه‌گذاری بر چه اساس مالیات می‌پردازند؟
برای تعیین مالیات پرداختی توسط شرکت‌های کارگزاری و صندوق‌های سرمایه‌گذاری این نکته را درنظر داشته باشید که این افراد باید مانند تمام اشخاص حقوقی نسبت به تشکیل پرونده و انجام تکالیف مالیاتی اقدام کنند. این شرکت‌ها، تنها درصورتی از پرداخت مالیات معاف هستند که خرید و فروش سهام صورت بگیرد، اما درمورد مالیات فعالیت‌های اقتصادی خود شرکت، باید قانون مالیات برای اشخاص حقوقی مورد بررسی قرار بگیرد.
مالیات در شرکت‌های سرمایه‌پذیر یا سهامی عام چگونه است؟
شرکت‌های سرمایه‌پذیر برای انجام فعالیت‌های خود طبق یک سری شرایط خاص، بخشی از سهام خود را به سرمایه‌گذاران می‌فروشند. در این شرکت‌ها، بیش از 51 درصد سرمایه در دست عموم قرار دارد. به همین دلیل سازمان امور مالیاتی برای تعیین مالیات برای این شرکت‌ها به نفع آنها عمل کرده است.
مالیات شرکت‌های سهامی عام یا همان شرکت‌های سرمایه‌پذیر به صورت زیر است:
- 10% مالیات بر درآمد حاصل از فروش کالاهایی که در بورس‌های کالایی پذیرفته شده و به فروش می‌رسد.
- 10% مالیات بر درآمد شرکت‌هایی که سهام آنها برای بورس پذیرفته می‌شود.
- 5% مالیات بر درآمد شرکت‌هایی که سهام آنها برای معامله در بازار خارج از بورس پذیرفته می‌شود.
همچنین، این شرکت‌ها برای پرداخت مالیات باید نکات زیر را درنظر داشته باشند:
- اندوخته صرف سهام شامل مالیات به نرخ ۰.۵ درصد است که شرکت‌ها باید تا پایان ماه بعد از تاریخ ثبت افزایش سرمایه، آن را به حساب سازمان امور مالیاتی واریز کنند.
- فرقی نمی‌کند فروشنده شخص حقیقی باشد یا شخصیت حقوقی، برای نقل و انتقال سهام و حق تقدم سهام شرکت‌ها، مالیات مقطوعی با نرخ ۰.۵ درصد از فروشنده سهام دریافت می‌شود.
- درآمد حاصل از فروش دارایی به نهاد واسط (کارگزار یا صندوق سرمایه‌گذاری) برای تامین مالی از طریق عرضه عمومی اوراق بهادار از مالیات معاف است.
