هنگام مفقودی و سرقت چک بانکی (تضمینی) و رمزدار (بین بانکی) چه کنیم؟
چک بانکی و چک بین بانکی دو ابزار مهم در سیستم بانکی هستند که هر کدام کاربردها و ویژگی‌های خاص خود را دارند. چک بانکی، سندی است که توسط بانک صادر می‌شود و به دارنده آن اجازه می‌دهد مبلغ مشخصی را از حساب خود برداشت و آن را در اختیار اشخاص قرار دهد. این نوع چک‌ها معمولاً برای معاملات تجاری استفاده می‌شوند که هنوز از قطعیت انجام معامله مطمئن نیستند. از سوی دیگر، چک بین بانکی، چکی است که توسط یک بانک به بانک دیگر صادر می‌شود و معمولاً برای انتقال وجوه بین به کار می‌رود. این چک‌ها به دلیل امنیت بالا و کاهش ریسک تقلب، در معاملات بین بانکی و تجاری بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرند. اما در این بین امکان مفقودی یا سرقت چک بانکی و بین بانکی هم وجود دارد.
شرایط پیگیری مفقودی یا سرقت چک بین بانکی (رمزدار)
اگر چک رمزدار(بین بانکی) خود را پیش از تحویل به ذینفع (کسی که چک را در وجه‌اش گرفتید و می‌خواهید به او پول بدهید) گم کردید و یا به سرقت رفته است، بایستی برای پیگیری مفقودی یا سرقت چک بین بانکی به صورت زیر عمل کنید:
- بایستی شما (که درخواست دهنده هستید) به همراه ذینفع (کسی که چک را بنام او گرفتید) به شعبه صادرکننده چک (نه هر شعبه‌ای از بانک) مراجعه و فرم مربوطه را تکمیل کنید. شما بایستی متعهد شوید که نسب به چک مذکور هیچگونه ادعایی از بانک ندارید. در اینصورت بانک برای شما چک المثنی صادر می‌کند.
- اگر صادرکننده چک یا ذینفع چک امکان متقاعد کردن یکدیگر را برای حضور در بانک و تکمیل فرم را نداشته باشند، در اینصورت با ارائه حکم دادگاه مبنی بر ابطال اصل چک می‌توان نسبت به صدور چک المثنی اقدام کرد.
- بانک استعلامات و بررسی‌های لازم را در خصوص چک مفقود شده انجام می‌دهد و در چک جدید صادر شده نیز متنی مبنی بر جایگزینی چک به دلیل مفقودی چک قبلی درج خواهد شد.
دریافت مبلغ چک بین بانکی (رمزدار) و پشیمانی از آن
چک بین بانکی با توجه به قوانین خاص و وجود رمز شرایط خاصی برای برگشت به حساب دارد. در صورت مفقودی یا سرقت چک بین بانکی برای عودت، بانک نیازمند صرف زمان برای شما است و بایستی اجازه دهید بانک روال اداری خود را طی کند.
بانک‌ها بایستی ابتدا از بانک مقصد استعلام عدم واریز مبلغ چک را گرفته و از اصالت چک مطمئن شوند.
چگونه به بانک درخواست عدم پرداخت بدهیم؟
شرایط پیگیری مفقودی یا سرقت چک بانکی (تضمینی):
طبق ماده (1) قانون صدور چک: چک تضمین شده، چکی است که توسط بانک به عهده همان بانک به درخواست مشتری صادر و پرداخت وجه آن توسط بانک تضمین می‌شود. به همین دلیل به چک‌های بانکی، چک‌های تضمینی گفته می‌شود.
حال اشاره به تبصره 2 ماده 14 قانون صدور چک کنیم که در ارتباط با مفقودی یا سرقت چک می‌گوید:
” پرداخت چک‌های تضمین شده (بانکی) و مسافرتی را نمی‌توان متوقف کرد مگر آنکه بانک صادر کننده نسبت
به آن ادعای جعل کند.” در این مورد تنها یک استثناء وجود خواهد داشت که در ماده 24 قانون چک بدان اشاره شده است:
-
اگر چک بانکی (تضمینی) گم شده است:
- اگر صدور چک بانکی از تاریخ 29/12/1400 به بعد باشد.
- مراجعه همزمان متقاضی و ذینفع در شعبه و تکمیل فرم مربوطه
- استعلام هویت متقاضی و ذینفع (سامانه نهاب) توسط بانک و دریافت کارمزد
در صورت بدون مشکل بودن هر کدام از موارد فوق، صدور چک بانکی جدید به همان مبلغ و مشخصات از طریق تسویه کردن چک قبلی و تحویل چک جدید به درخواست دهنده
تفاوت چک رمزدار و چک تضمینی چیست؟
-
اگر چک بانکی (تضمینی) سرقت شده باشد:
در صورتی که به جای مفقودی، چک بانکی سرقت شده باشد، علاوه بر نکات ذکر شده بایستی حتما ” گواهی شکایت نزد مرجع قضائی” به شعبه بانک ارائه شود.
دریافت مبلغ چک بانکی (تضمین) و پشیمانی از آن:
مواردی دیگری هم به جز مفقودی یا سرقت چک بانکی اتفاق می‌افتند، مثلا اگر چک بانکی گرفتید برای معامله و بنا به دلایلی معامله انجام نشد، به راحتی چک را به بانک برگردانید تا مبلغ چک را به حساب شما واریز کنند. عودت چک بانکی به بانک تشریفات و مقررات خاصی ندارد. فقط یادتان باشد درخواست دهنده چک حتما بایستی خودتان باشید.
