صندوق یا سهام، کدام یک را بخریم؟
بازار سهام برخلاف بازارهای دیگر مانند طلا، مسکن و کالا پتانسیل رشد بسیار بالایی دارد، از طرف دیگر در این بازار ریسک بالاتری هم وجود دارد. در نتیجه، نحوه سرمایه‌گذاری در این بازار و آگاهی از بهترین روش‌های سرمایه‌گذاری در آن بسیار اهمیت دارد. یکی از رایج‌ترین سوالات در این زمینه آن است که آیا برای سرمایه‌گذاری استفاده از صندوق بهتر است یا سهام؟ در این مطلب از رده به این سوال پاسخ داده می‌شود.
خرید مستقیم سهام به چه صورت است؟
یک اصطلاح معروف وجود دارد که برای خرید مستقیم سهام استفاده می‌شود: همه تخم مرغ‌ها را در یک سبد قرار ندهید! بسیاری از افرادی که به تازگی وارد دنیای بورس شده‌اند، به دنبال خرید سهام شرکت‌ها هستند، به همین دلیل کل سرمایه خود را در یک یا دو شرکت خاص که از نظرشان معروف و مشهور هستند صرف می‌کنند. این وضعیت مثال بارز آن است که یک فرد کل تخم مرغ‌‌هایش را در یک سبد بگذارد.
از طرف دیگر، افراد حرفه‌ای هم زمان کافی برای بررسی تمام شرکت‌ها را ندارند و با توجه به محدودیت زمان مجبورند تعداد اندکی از شرکت‌ها را بررسی کرده و در آن‌ها سرمایه‌گذاری کنند. در نتیجه، این افراد هم چاره‌ای جز این ندارند که تخم مرغ‌های خود را در یک سبد بگذارند. با این اوصاف می‌توان گفت برای این سوال که خرید سهام به صورت مستقیم بهتر است یا خرید از طریق صندوق؟ به پاسخ مشخصی رسیده باشیم.
سرمایه گذاری در صندوق سهام چگونه است؟
در صندوق سرمایه گذاری سهام یا صندوق سهامی، حداقل 70 درصد از سبد دارایی‌ها را سهام شرکت‌های بورسی در بورس تهران تشکیل می‌دهد و 30 درصد باقی‌مانده به اختیار مدیر صندوق در سهام، اوراق مشارکت، سپرده بانکی یا سایر اوراق بهادار با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌شود. اکثر این صندوقها، ضامن نقدشوندگی دارند اما سود تضمین‌شده‌ای ندارند.
صندوق‌های سهامی را می‌توان به دو گروه صندوق‌های سهامی شاخص و صندوق سهامی فعال تقسیم کرد. صندوق‌های سهامی فعال، صندوق‌هایی هستند که به دنبال ایجاد سود بیشتر نسبت به متوسط بازدهی بازار هستند. این صندوقها به طور مداوم فاکتورهای اقتصادی و شرکت‌های بورسی را تحلیل می‌کنند تا فرصت‌های سرمایه‌گذاری بهتری پیدا کنند. همچنین، با خرید و فروش پیوسته سهام، سود سبد دارایی خود را افزایش می‌دهند. اما در صندوق سهامی شاخص، معمولا شاخص کل یا شاخص صنایع خاصی دنبال می‌شود.
در بین صندوق‌های سهامی، صندوقی بهتر است که به طور پیوسته و با کمترین نوسان، بیشترین سود را نسبت به سود متوسط بازار ایجاد کند. برای مثال، اگر متوسط بازده بازار بورس در سه ماه اخیر، 5 درصد باشد اما صندوق سهامی بتواند در همین بازه زمانی، 10 درصد سود دهد، صندوق موردنظر انتخاب مناسبی است.
به طور کلی، صندوقها برای افرادی که چشم‌انداز مالی طولانی مدتی دارند، جذاب‌تر هستند. همچنین، این صندوقها می‌توانند برای افرادی که زمان، دانش تخصصی و تجربه حرفه‌ای لازم برای مدیریت دارایی خود را ندارند و آن‌چنان ریسک‌پذیر نیستند، انتخاب مناسبی باشند.
صندوق یا سهام؛ مقایسه کنید
اگر برای خرید مستقیم سهام یا خرید از طریق صندوق سهامی تردید دارید، این مقایسه به شما کمک می‌کند تا تصمیم درستی بگیرید:
ریسک خرید
سرمایه‌گذاری در خرید و فروش سهام یک روش بسیار پرریسک است، اما ریسک سرمایه‌گذاری با کمک صندوق‌های سهامی کاهش پیدا می‌کند. به طور کلی، میزان ضرر در صندوقها نسبت به خرید مستقیم سهام خیلی کمتر است. از طرف دیگر، در خرید مستقیم سهام شما باید دانش و زمان کافی داشته باشید تا بتوانید شرکت‌های پربازده را شناسایی کرده و سهام آن‌ها را خریداری کنید.
نیاز به دانش و زمان
بدون شک سرمایه‌گذاری در بورس به دانش بالایی نیاز دارد، شما برای موفقیت در این زمینه باید دانش زیادی داشته باشید و زمان زیادی صرف کنید. برای خرید مستقیم سهام باید دست کم شیوه‌های تحلیلی مثل تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی، ترکیب بندی دارایی سبد، مدیریت سرمایه و مشخص کردن حد سود و زیان، مدیریت ریسک و موارد دیگری از این دست را بلد باشید. این در حالی است که سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سهامی نیاز به این مهارت‌ها ندارد. در این صندوقها دارایی شما تحت مدیریت افراد باتجربه و حرفه‌ای قرار می‌گیرد.
نقدشوندگی
ماندن در صف فروش از جمله اتفاقاتی است که قطعا همه سرمایه‌گذاران در بازار سرمایه با آن روبرو شده‌اند. در این مورد باید بگوییم که واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری معمولا سریع‌تر از سهام نقد می‌شوند. برخی از صندوقها هم شامل ضامن نقدشوندگی هستند که در این صورت کار سرمایه‌گذار خیلی ساده‌تر است.
شفافیت
برخلاف تصور بسیاری افراد، صندوق‌های سهامی کاملا تحت قوانین و ضوابط سازمان بورس مدیریت می‌شوند و یک سیستم نظارتی به صورت مداوم صندوقها را بررسی می‌کند. در برخی از سایت‌ها اطلاعات مربوط به این صندوقها به وضوح منتشر می‌شوند.
