مدیریت مالی شخصی یا PFM چیست؟
نرم افزارهای مدیریت مالی شخصی چه ویژگی‌هایی دارند؟ و چرا باید از آن‌ها استفاده کرد؟
عبارت مدیریت مالی شخصی (Personal financial management) اغلب برای اشاره به روش‌های مدیریت امور مالی شخصی هر فرد استفاده میشود، اما این اصطلاح اغلب با مخفف آن یعنی PFM شناخته میشود و به یک نوع نرم افزار که در جهت مدیریت برنامه‌های مالی شخصی یا بودجه بندی شخصی استفاده میشود اشاره دارد. PFM از سال 1983 یعنی زمانی که اسکات کوک، بنیان‌گذار شرکت اینتویت، از تماشای درگیری همسرش با تمام کارهای اداری مربوط به پرداخت صورت حساب‌ها به صورت دستی، خسته شده بود به وجود آمد.
شرکت اینتویت (Intuit) با ساخت نرم افزار کوئیکن، که یک نرم افزار حسابداری شخصی بود، شروع به کار کرد اما بازار رقابت در این حوزه داغ بود؛ چرا که اسکات کوک تنها کسی نبود که به دنبال راه‌حلی برای خلاص شدن از رسیدگی دستی به تمام اسناد پرداخت قبوض بود. هنگامی که کوئیکن راه‌اندازی شد، 46 نرم افزار و محصول مدیریت مالی شخصی دیگر وجود داشت، اما بسیاری از آن‌ها کارایی لازم را نداشتند و استفاده از آن‌ها آسان نبود. اما نرم افزارهای مدیریت مالی شخصی چه ویژگی‌هایی دارند؟ و چرا باید از آن‌ها استفاده کرد؟
نرم افزارهای مدیریت مالی شخصی چه امکاناتی را به کاربران ارائه می‌دهند؟
نرم افزارهای مدیریت مالی شخصی (PFM) در ابتدای ظهورشان، امکانات زیادی را به کاربران خود ارائه نمی‌دادند. کاربران با محیط ساده‌ای مواجه بودند که باید تمام اطلاعات مربوط به هزینه‌ها و درآمدهای خود را در آن به صورت دستی وارد می‌کردند، اما کم‌کم با پیشرفت تکنولوژی، این حوزه دچار تحولات اساسی شد.
استفاده از فناوری هوش مصنوعی در این حوزه انقلابی به پا کرد و حالا نرم افزارهای مدیریت مالی شخصی امکانات زیادی را برای کاربران‌شان فراهم میکنند. استفاده از API بانکی این امکان را در اختیار این نرم افزارها گذاشته تا بتوانند میزان و نوع مخارج کاربران را تشخیص بدهند و به صورت خودکار هزینه‌ها را دسته‌بندی کنند. به عنوان مثال، این نرم افزارها می‌توانند مشخص کنند که شما چقدر بر روی مواد غذایی هزینه کرده‌اید و یا چقدر پوشاک خریداری کرده‌اید، در انتهای ماه نیز به شما اطلاع می‌دهند که بیشترین هزینه را در چه زمینه‌هایی انجام داده‌اید.
شما با داشتن این اطلاعات می‌توانید با دید روشن‌تری برنامه‌ریزی مالی خود را انجام دهید؛ به عنوان مثال، متوجه می‌شوید که در این ماه بیش از آنچه فکر می‌کردید در کافی‌شاپ‌ها وقت گذرانده‌اید و هزینه کرده‌اید، یا تعمیرات ماشین علت کم شدن بودجه پس‌اندازتان بوده است و اگر بخواهید پول بیشتری جمع کنید، باید کمتر لباس بخرید.
یکی دیگر از امکانات نرم افزارهای مدیریت مالی شخصی این است که کاربران می‌توانند برای این نرم افزارها هدف مشخصی مانند خرید اتومبیل را تعریف کنند تا نرم افزار بتواند برنامه‌ریزی مالی برای رسیدن به آن هدف را برای آن‌ها انجام دهد. خود نرم افزار بودجه مورد نیاز کاربر را با مشورت او مشخص می‌کند و به او پیشنهاد می‌دهد که باید چه مدت (ماه یا سال) پول جمع کند تا به هدفش برسد.
معرفی بهترین نرم افزارهای مدیریت مالی شخصی ایرانی و خارجی
برخی از بهترین نرم افزارهای مدیریت مالی شخصی خارجی عبارتند از:
- نرم افزار Quicken
- نرم افزار مینت (Mint)
- نرم افزار Mvelopes
- نرم افزار TurboTax
- نرم افزار YNAB
برخی از بهترین نرم افزارهای مدیریت مالی شخصی ایرانی عبارتند از:
- نرم افزار نیوُ
- نرم افزار فانوس
- نرم افزار پارمیس همراه
- نرم افزار کیف پول محک
- نرم افزار حسابداری شخصی هلو
با این که مفهوم مدیریت مالی شخصی چندین سال است که توسعه پیدا کرده و در دنیای امروز بسیار جاافتاده، اما در ایران آن طور که باید و شاید به این موضوع توجه نشده است. این مسئله دلایل مختلفی دارد اما یک دلیل این است که متاسفانه نرم افزارهای PFM داخلی آن‌طور که باید، نتوانسته‌اند آن ارزش ویژه‌ای را که سبب جذب کاربر و حفظ آن میشود، برای کاربران به ارمغان بیاورند. قطعا صرف ثبت هزینه‌ها و درآمدها نمی‌تواند برای بخش قابل توجهی از کاربران آنقدری جذاب باشد که آن‌ها را به استفاده مداوم از یک نرم افزار مجاب کند. بنابراین کسب‌وکارهایی که در این زمینه فعال هستند، باید بتوانند با ارائه قابلیت‌هایی جذاب و محیطی ساده و کاربرپسند، کاربران خود را راضی نگه دارند. اما به طور کلی برای مدیریت مالی در زندگی چه کار کنیم؟ و از کجا باید شروع کنیم؟
5 گام مهم برای رسیدن به مدیریت مالی شخصی
گام اول: قبل از هر چیز، درآمدها و هزینه‌های خود را مکتوب کنید
اگر ندانیم درآمد خود را صرف چه مواردی می‌کنیم، نمی‌توانیم بفهمیم چه هزینه‌های ضروری و غیرضروری‌ای در زندگی‌مان داریم. یادداشت کردن مقدار درآمد و تمام هزینه‌های ماهانه اولین قدم در جهت رسیدن به مدیریت مالی صحیح است. در مرحله بعدی باید بتوانید هزینه‌های غیرضروری زندگی‌تان مانند خریدهای بی‌مورد را حذف کرده و مقدار آن را به پس‌انداز‌های خود اضافه کنید. این بزرگ‌ترین قدم برای رسیدن به مدیریت مالی شخصی است.
گام دوم: برای خودتان اهداف مالی مشخص کنید
شما باید اهداف کوتاه‌مدت و بلندمدت مالی خود را برای چند ماه یا چند سال آینده تعیین کنید. اهداف کوتاه‌مدت شامل خرید وسایل منزل، سفرهای تفریحی و غیره هستند و اهداف بلندمدت شامل خرید خانه، خرید زمین و غیره است.
گام سوم: بودجه‌بندی کنید
بعد از کاهش هزینه‌های غیرضروری و تعیین اهداف مالی بهتر است درآمد خود را به شکلی کارآمد بودجه‌بندی کنید. برای بودجه‌بندی بهتر است از قانون بودجه‌بندی پنجاه سی بیست استفاده کنید.
گام چهارم: همواره ذهنیت مالی مثبتی داشته باشید
اگر ۳ گام بالا را طی کردید و پیشرفت زیادی در کارتان حاصل نشد یا به نتیجه دلخواه‌تان نرسیدید، باید فقط و فقط در ذهن خود به دنبال چاره این مسئله باشید. به یاد داشته باشید که تغییر باورها و عادت‌های مخرب مالی به دانش، زمان و حوصله نیاز دارد.
گام پنجم: حتما از اشخاص باتجربه و خبره مشاوره بگیرید
اکثر افراد از مشورت گرفتن فرار میکنند اما شما این کار را نکنید. برای دستیابی به یک مدیریت مالی شخصی صحیح حتما با افراد متخصص اقتصادی مشورت کنید.
چند نکته درباره نرم افزارهای PFM
۱. نرم افزارهای بانکی و مالی ممکن است قابلیت‌های مشترکی با نرم افزار PFM داشته باشند، اما همه آن‌ها به یک شکل ساخته نشده‌اند. مهم این است که ابتدا نیازهای خود را درست شناسایی کنید تا مطمئن شوید که از یک نرم افزار مناسب استفاده میکنید. برخی از این نرم افزارها نسخه رایگان هم دارند، اما برای دسترسی به ویژگی‌های پیشرفته‌تر حق اشتراک دریافت میکنند.
۲. در حالی که نرم افزارهای بانکی می‌توانند به پرداخت صورت‌حساب‌ها، ردیابی واریزها و برداشت‌ها و انتقال وجه بین حساب‌ها کمک کنند، اما نرم افزارهای مدیریت مالی شخصی اغلب با ابزارهای مدیریت پول جامع‌تر، قابلیت شخصی‌سازی و ویژگی‌های بیشتری ساخته می‌شوند. بسیاری از آن‌ها نه تنها به شما امکان پرداخت قبوض و پیگیری واریزها و برداشت‌ها را می‌دهند، بلکه گزینه‌های گسترده‌تری را نیز در برمی‌گیرند که به شما این امکان را می‌دهد که کنترل بیشتری بر اهداف مدیریت مالی شخصی خودتان داشته باشید.
