صرافی ارز دیجیتال چیست؟

نحوه کار صرافی ارز دیجیتال

یک صرافی ارز دیجیتال حکم یک دلال را دارد که ارتباط آسان و ایمن بین خریدار و فروشنده ارز دیجیتال را فراهم می‌کند. این بستر، به‌عنوان یک شرکت کارگزار واسطه، به خریدار این امکان را می‌دهد تا با استفاده از روش‌های مختلف مانند UPI (سیستم رابط پرداخت یکپارچه)، انتقال مستقیم بانکی، استفاده از کارت‌های نقدی یا اعتباری و غیره پول را واریز کند و در ازای اجرای این تراکنش، مبلغی به‌عنوان کارمزد دریافت می‌کند.

اگر دقیق‌تر مگاه کنید، نحوه کار صرافی ارز دیجیتال یا همان DCE (Digital currency Exchange)، از جهاتی با بازار بورس مشابه است. البته، تفاوت‌هایی هم در عملکرد این دو سیستم وجود دارد، برای مثال، در بازار بورس ساعت کاری مشخصی وجود دارد، اما در صرافی ارز دیجیتال هیچ‌گونه ساعت کاری تعیین نشده است.

انواع صرافی‌های ارز دیجیتال

به‌طور کلی، اگر از افرادی که با ارزهای دیجیتال سروکار دارند در مورد انواع صرافی ارز دیجیتال بپرسید، جواب شما دو کلمه خواهد بود: متمرکز و غیرمتمرکز. اما جالب است بدانید که رایج‌ترین انواع صرافی ارز دیجیتال به سه دسته تقسیم می‌شوند:

۱. صرافی متمرکز (Centralized Exchanges)

صرافی‌های متمرکز ارز دیجیتال که با نام CEX شناخته می‌شوند، مشابه کارگزاری‌های بورسی هستند. در این بسترها،‌ کلمه متمرکز به این معنا است که شما برای مدیریت دارایی خود به شخص دیگری اعتماد می‌کنید. در میان انواع مختلف صرافی‌های ارزهای دیجیتال، یکی از مسائل اصلی صرافی‌های متمرکز، آسیب‌پذیری آن‌ها در برابر هکرها است.

عملکرد این صرافی‌ها این گونه است که شما پول خود را به صرافی واگذار می‌کنید و آن‌ها مانند یک بانک یا یک واسطه قابل اعتماد، دارایی شما را نگه می‌دارند. در این بین، شما قیمت ارزهای دیجیتال را در صرافی بررسی می‌کنید و بسته به صرافی که انتخاب کرده‌اید، پول خود را با ارز دیجیتال یا ارز فیات معاوضه می‌کنید. پس از این که سفارش خود را ثبت کردید، صرافی ارز دیجیتال یک فروشنده یا خریدار مطابق با سفارش شما پیدا خواهد کرد.

۲. صرافی غیرمتمرکز (Decentralized Exchanges)

برخلاف گزینه قبل، صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) بدون یک مرجع مرکزی اداره می‌شوند، به‌طوری که امکان مبادله همتا به همتای ارزهای دیجیتال را بدون نیاز به یک مرجع برای تسهیل تراکنش‌ها، فراهم می‌کنند. هدف اصلی این نوع از صرافی‌ها، وفادار ماندن به فلسفه خالص بودن صنعت ارزهای دیجیتال است تا کاربران برای نگهداری دارایی‌های خود به یک واسطه متکی نباشند. این دقیقا همان بستری است که خریداران و فروشندگان گرد هم می‌آیند و معاملات را به‌طور مستقیم بین یک‌دیگر انجام می‌دهند.

صرافی‌های غیرمتمرکز چندین مزیت دارند. اول آن که هک کردن این صرافی‌ها به مراتب سخت‌تر از صرافی‌های متمرکز است و نسبت به انواع دیگر صرافی‌های دیجیتال، اطلاعات کم‌تری دریافت می‌کنند، درنتیجه، خطر کلاهبرداری در آن‌ها کم‌تر است. هم‌چنین،‌ کاربران در صرافی‌های غیرمتمرکز، دارایی‌ها را به‌طور مستقیم به یک‌دیگر منتقل می‌کنند که این ویژگی، دریافت کارمزد از سوی صرافی را از بین می‌برد. درآخر باید بگوییم که صرافی‌های غیرمتمرکز کم‌تر در معرض دستکاری قیمت و سایر فعالیت‌های تجاری قرار می‌گیرند که این موضوع به‌شدت به‌نفع کاربران تمام می‌شود.

البته، در انتخاب صرافی‌های غیرمتمرکز باید این نکته را درنظر داشته باشید که در این بسترها به‌دلیل محبوبیت کم‌تر، نقدینگی کم‌تری وجود دارد که این موضوع در برخی مواقع می‌تواند مشکل‌ساز باشد.

معرفی صرافی غیر متمرکز به همراه مزایا و معایب آن

جدول مقایسه مشخصات صرافی ارز دیجیتال متمرکز و غیرمتمرکز

صرافی ارز دیجیتال متمرکز	صرافی ارز دیجیتال غیرمتمرکز
توسط یک شرکت اداره می‌شود که از ساختارهای هزینه پلتفرم خود درآمد کسب می‌کند.	به یک سرویس شخص ثالث متکی نیست.
صرافی وجوه را کنترل می‌کند.	وجوه توسط کاربران کنترل می‌شوند. احتمال دستکاری قیمت و سایر فعالیت‌های کلاهبرداری کم‌تر است.
ناشناس نیست.	ناشناس است.
معاملات از طریق مکانیسم‌ها انجام می‌شوند.	معاملات به‌طور مستقیم بین کاربران در یک روش همتا به همتا از طریق یک فرآیند خودکار انجام می‌شوند.
در معرض سرقت و خرابی سرور قرار دارد.	در معرض سرقت و خرابی سرور قرار نمی‌گیرد.
نقدینگی بالا دارد.	نقدینگی کمی دارد.

۳. صرافی ترکیبی (Hybrids)

در نهایت، صرافی‌های هیبریدی یا ترکیبی هستند که به عنوان نسل بعدی بستر تجارت ارز دیجیتال شناخته می‌شوند. هدف این بسترها، ادغام مزایای صرافی‌های متمرکز و غیرمتمرکز است، به‌طوری که عملکرد و نقدینگی در آن‌ها مانند بسترهای متمرکز باشد، اما در زمینه امنیت و حریم خصوصی مانند بسترهای غیرمتمرکز عمل کنند. اولین صرافی ترکیبی Qurrex نام دارد که در سال 2018 راه‌اندازی شد.

کاربرد صرافی ارز دیجیتال چیست؟

همان‌طور که پیش‌تر گفتیم، صرافی‌های ارز دیجیتال به‌وجود آمدند تا دنیای واقعی را به دنیای ارزهای دیجیتال متصل کنند. اما این بسترها در ابتدا کاربردهای محدودی داشتند،‌ برای مثال، آن‌ها فقط امکاناتی نظیر خرید و فروش ارزهای مختلف دیجیتال را برای معامله کنندگان مختلف تامین می‌کردند. البته، به‌مرور زمان که بازار ارز دیجیتال دچار پیشرفت شد و نیازهای معامله‌گران گسترش پیدا کرد، قابلیت‌های این صرافی‌ها هم افزایش پیدا کرد. برخی از جدیدترین پیشرفت‌های صرافی‌های دیجیتال شامل اضافه شدن امکان معاملات مارجین و قراردادهای آتی می‌شود.

علت اختلاف قیمت بین صرافی‌های ارز دیجیتال

یک باور بسیار رایج، اما غلط در دنیای ارز دیجیتال وجود دارد که می‌گوید قیمت‌ ارزهای دیجیتال توسط صرافی‌ها تعیین می‌شود. اما این جمله درست نیست! توجه داشته باشید که هیچ قیمت جهانی و رسمی برای ارزهای دیجیتال وجود ندارد و این ارزها به ارزهای فیات وابسته نیستند، درنتیجه نرخ معاملات آن‌ها تحت تاثیر عوامل مختلف تعیین می‌شود.

نرخ مبادله یک ارز دیجیتال معمولا به اقدامات فروشندگان و خریداران بستگی دارد و باتوجه به فعالیت خرید و فروش در هر صرافی، ‌قیمت تعیین شده در آن هم متفاوت است. در هر صرافی، قیمت‌ها بر اساس حجم معاملات و هم‌چنین عرضه و تقاضای کاربران تعیین می‌شوند. این به آن معناست که هر چه عرضه بیش‌تر باشد، قیمت‌های بهتری نصیب خریداران می‌شود. شناخت میزان عرضه و تقاضا در صرافی‌ها می‌تواند یک عامل کلیدی برای مبادله ارزهای دیجیتال به قیمت مناسب باشد.

در واقع می‌توان گفت که چون در بازار ارزهای دیجیتال هیچ‌گونه استاندارد جهانی وجود ندارد و اساس قیمت‌گذاری آن فقط میزان عرضه و تقاضا است. بنابراین موضوع عجیبی نیست که قیمت آن در صرافی‌ها با هم متفاوت باشد.

چگونه یک صرافی ارز دیجیتال مطمئن پیدا کنیم؟

کاربران ارزهای دیجیتال در انتخاب بستر مناسب برای مبادله ارزها با گزینه‌های متنوعی روبه‌رو هستند. برخی از این صرافی‌های ارز دیجیتال مانند کوین بیس، از همان روزهای اولیه که نظارت کم‌تری در این زمینه می‌شد، وجود داشتند. برخی دیگر هم درابتدا برای اهداف متنوعی به‌وجود آمدند و به‌تازگی مبادله ارز دیجیتال را به گزینه‌های خود اضافه کرده‌اند. اما چه ویژگی‌هایی یک صرافی را به یک گزینه مناسب برای مبادله تبدیل می‌کند؟

کارشناسان توصیه می‌کنند که پیش از انتخاب صرافی ارز دیجیتال، ویژگی‌های زیر را درنظر داشته باشید:

۱. دسترسی

موقعیت مکانی شما ممکن است به دلیل قوانین ملی یا ایالتی مانع از خرید و فروش در صرافی‌های خاص شود. برخی از کشورها، مانند چین، شهروندان خود را از دسترسی به صرافی‌های ارز دیجیتال منع کرده‌اند. ممکن است ایران هم در بین این کشورها باشد. بنابراین،‌ قبل از هرگونه اقدام، در وب‌سایت صرافی مورد نظر درمورد محدودیت‌های جغرافیایی آن مطالعه کرده و ارزهای پذیرفته شده در کشور را بررسی کنید. به عنوان مثال، صرافی بایننس محدودیت‌هایی را علیه کاربران ایرانی اعمال کرده است و ایرانیان نمی‌توانند در این صرافی احراز هویت کنند.

2. امنیت

ارزهای دیجیتال توسط هیچ نهاد مرکزی پشتیبانی نمی‌شوند که این موضوع امنیت دارایی‌های شما را به خطر می‌اندازد. برخی از صرافی‌های ارز دیجیتال برای افزایش امنیت،‌ سیاست‌های بیمه‌ای را در پیش گرفته‌اند که این سیاست‌ها از دارایی‌های شما در برابر هک شدن یا کلاهبرداری محافظت می‌کند. به‌عنوان مثال، کوین بیس دارای یک بیمه نامه به ارزش 255 میلیون دلار است. این یعنی، اگر ذخایر کوین‌بیس تا سقف 255 میلیون دلار هک شوند، کاربران آن دچار خسارت نمی‌شوند.

بنابراین، چه قصد دارید دارایی‌های خود را در یک صرافی ذخیره کنید یا آن‌ها را فقط برای مدت کوتاهی قبل از انتقال به کیف پول در صرافی داشته باشید، لازم است که امنیت آن صرافی را در اولویت اول خود قرار دهید. برای مثال، بررسی کنید که آن صرافی چه مقدار از دارایی‌های خود را در فضای ذخیره‌سازی آفلاین نگهداری می‌کند. درحالی که صرافی‌ها باید برای تسهیل معاملات مقدار معینی ارز دیجیتال را فعال نگه دارند، نگه داشتن بخش اعظم دارایی‌ها به‌صورت آفلاین یا به اصطلاح ذخیره‌سازی سرد، جایی که هکرها دسترسی کم‌تری دارند، اقدام بسیار هوشمندانه‌ای است.

در کوین بیس، تنها 2 درصد از ارزهای دیجیتال فعال هستند و 98 درصد باقی مانده به‌صورت آفلاین نگهداری می‌شوند. این ویژگی همراه با بیمه بودن این بستر، این گزینه را به یکی از ایمن‌ترین بسترها تبدیل می‌کند.

3. هزینه‌ها

درنظر گرفتن کارمزد یکی از مهم‌ترین عوامل انتخاب صرافی ارز دیجیتال است، اما شما نباید اجازه بدهید که بالا بودن نرخ آن به‌تنهایی شما را از انتخاب صرافی مورد نظرتان منصرف کند. گاهی کارمزدهای بالاتر به‌معنای ایمنی بیش‌تر و دریافت بیمه‌های بهتر هستند.

4. نقدینگی

برای مبادله ارزهای دیجیتال، لازم است که در صرافی به‌مقدار کافی نقدینگی وجود داشته باشد. بنابراین، صرافی‌ای که انتخاب می‌کنید باید معاملات کافی داشته باشد تا بتوانید دارایی‌های خود را به آسانی نقد کنید. اغلب، صرافی‌های محبوب‌تر، آن‌هایی هستند که بیش‌ترین حجم مبادلات را دارند.

5. رمزارزهای ارائه شده

یک صرافی ارز دیجیتال نمی‌تواند تمام ارزهای دیجیتال موجود در بازار را ارائه دهد، بنابراین، اگر به یک رمزارز محبوب مانند بیت کوین علاقه دارید،‌ احتمالا در هر بستری آن را پیدا می‌کنید اما اگر ارز دیجیتال انتخابی شما یک گزینه کم‌تر شناخته شده با بازار کوچک است، باید رمزارزهای ارائه شده توسط صرافی مورد نظر را بررسی کنید.

6. ابزار آموزشی

وجود ابزارهای آموزشی در صرافی می‌تواند یکی از مهم‌ترین ویژگی‌ها برای مبتدیان باشد. به‌طور کلی، وجود چنین ویژگی‌ای باعث می‌شود تا شما فرصتی برای کسب اطلاعات درمورد رمزارزهای مختلف داشته باشید.

شیوه افتتاح حساب در صرافی‌های ارز دیجیتال

اولین و مهم‌ترین چیزی که برای شروع مبادله ارز دیجیتال به آن نیاز دارید یک حساب ارز دیجیتال است. راهنمای گام به گام نحوه باز کردن حساب معاملاتی در اکثر پلتفرم‌ها را در ادامه آورده‌ایم:

مرحله 1: یافتن یک صرافی مناسب

برای ایجاد یک حساب معاملاتی ارز دیجیتال، لازم است که یک صرافی قابل اعتماد انتخاب کنید. در حال حاضر، صرافی‌های زیادی در بازار وجود دارند، شما می‌توانید براساس نکاتی که پیش‌تر در این مطلب گفتیم، بهترین مورد را انتخاب کنید.

مرحله 2: اپلیکیشن صرافی ارزهای دیجیتال را دانلود کنید

پس از انتخاب یک پلتفرم صرافی قابل اعتماد، دو گزینه برای ایجاد یک حساب معاملاتی ارز دیجیتال خواهید داشت. شما می‌توانید ازطریق مرورگر وب یک حساب ایجاد کنید یا اپلیکیشن آن را از Play Store (اندروید) یا App Store (iOS) دانلود کنید.

مرحله 3: وارد کردن اطلاعات

اگر برروی گزینه‌های ثبت نام یا ورود کلیک کنید، به صفحه‌ای هدایت می شوید که اطلاعاتی از شما می‌خواهد. این اطلاعات شامل نام، نام خانوادگی، تاریخ تولد، جنسیت، کشور، کد کشور، شماره موبایل و آدرس ایمیل است.

مرحله 4: تایید ایمیل

پس از ارسال اطلاعات مورد نیاز، یک ایمیل تایید در صندوق ورودی خود دریافت می‌کنید. در این مرحله تنها کاری که باید انجام دهید آن است که برای تایید آدرس ایمیل روی پیوند کلیک کنید.

مرحله 5: گزینه‌های امنیتی

در این مرحله شما باید گزینه‌های امنیتی مورد علاقه خود را انتخاب کنید. بهتر است که این مرحله را با دقت و به‌طور کامل طی کنید، چراکه امنیت حساب ارز دیجیتال شما به آن بستگی دارد.

مرحله 6: تکمیل احراز هویت حساب

هنگام ثبت نام یا ورود به صرافی، یک نوار منو و چند گزینه در زیر آن پیدا خواهید کرد. با کلیک بر روی آن، می توانید گزینه کامل کردن احراز هویت (KYC) را مشاهده کنید. برای تکمیل احراز هویت، باید یک کپی از کارت شناسایی صادر شده توسط دولت، آدرس خانه، کد پستی، عکس گذرنامه و سایر جزئیات ذکر شده در فرم را بارگذاری کنید. ارسال این جزئیات ضروری برای تایید احراز هویت را می‌توان در عرض یک ساعت انجام داد.

مرحله 7: اضافه کردن پول به حساب ارز دیجیتال

اگر صرافی انتخابی شما یک صرافی خارجی است، باید حساب دلاری یا یورویی داشته باشید و از طریق گزینه funds، حساب خود را شارژ کنید. اما اگر حساب دلاری یا یورویی ندارید و قصد دارید با یک صرافی داخلی کار کنید، باید بر روی گزینه واریز ریالی کلیک کرده و حساب خود را شارژ کنید. دقت کنید که گزینه واریز را انتخاب کنید، نه گزینه برداشت را.

مرحله 8: خرید ارزهای دیجیتال

اکنون، حساب معاملاتی شما کاملا تنظیم شده است و شما می‌توانید سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال را شروع کنید.

 

کلام آخر

همان‌طور که کارشناسان ارز دیجیتال همواره توصیه می‌کنند، قبل از هرگونه اقدام در این زمینه بهتر است که ابتدا اطلاعات کافی در این حوزه را به‌دست آورید. باتوجه به این نکته، ما در این مطلب سعی کردیم که مهم‌ترین مباحث درمورد صرافی‌های ارز دیجیتال را در اختیارتان قرار دهیم. امیدواریم با طی کردن مراحل ذکر شده در بالا و به‌کمک نکات مطرح شده، به دنیای ارزهای دیجیتال قدم بگذارید.

منابع در «رده» موجود است