سرمایه‌گذاری در بورس بهتر است یا ارز دیجیتال؟

آشنایی با بازار های بورس و ارز دیجیتال

قبل از اینکه بیت‌کوین و ارزهای دیجیتال دیگر تا این حد رشد کنند و توجه عمومی را به خود جلب کنند و این سوال مطرح شود که سرمایه‌گذاری در بورس بهتر است یا ارز دیجیتال، در دوره‌های رکود بورس، این سؤال مطرح می‌شد که بورس بهتر است یا فارکس؟ روی هم رفته، بازار فارکس با ویژگی‌هایی از قبیل نوسان بیشتر، فعالیت بیست‌وچهارساعته، امکان استفاده از اهرم و دوجهته‌بودن جذابیت بسیار زیادی برای معامله‌گران داشته است و کسانی که وارد معامله‌گری در بورس می‌شوند، معمولا سری هم به بازار فارکس می‌زنند و اقبال‌شان را در این بازار هم امتحان می‌کنند.

بازار ارزهای دیجیتال هم جذابیت‌های مشابهی دارد، ولی درست مانند بازار فارکس، بازار ارزهای دیجیتال هم با ریسک‌های خاص خودش همراه است و همان‌طور که نویددهنده سودهای بالاست، می‌تواند با زیان‌های سنگین نیز همراه باشد.

در این مطلب می‌خواهیم تفاوت‌های بورس و بازار ارزهای دیجیتال را از منظر ریسک، امکان معامله دوطرفه (خرید و فروش)، نقدشوندگی، دامنه نوسان، مسائل قانونی، شرایط افتتاح حساب، ساعت کاری، شفافیت، کارمزد، مسئله ارزش‌گذاری و البته موارد دیگر بررسی کنیم. در پایان هم به شباهت‌های کلی این بازارها اشاره خواهیم کرد.

تفاوت بورس با ارز دیجیتال

بیت‌کوین و ارزهای دیجیتال دیگر، به دلایل بنیادی و غیربنیادی، با ریسک‌های متعددی مواجهند که این برآیند این ریسک‌ها در نوسان شدید قیمت این ارزها بروز می‌یابد. برای نمونه، بیت‌کوین در فاصله دسامبر ۲۰۱۷ تا مارس ۲۰۱۸ از بالای ۲۰ هزار دلار به حدود ۸ هزار و ۵۰۰ دلار رسید. در نمونه‌ای دیگر، اواخر سال ۲۰۲۰ قیمت بیت‌کوین در واکنش به خبر شیوع بیماری کرونا در عرض چند ساعت تقریبا نصف شد، در عوض همراه با آغاز سال ۲۰۲۱، قیمت بیت‌کوین رکورد جدیدی ثبت کرد. در تصویر زیر نوسان قیمت بیت‌کوین طی ۴ سال اخیر را می‌بینید.

معاملات دوطرفه

ساده‌ترین حالت معامله‌گری در بورس خرید سهام با قیمتی مشخص و فروختن آن در قیمتی بالاتر است. اما در بسیاری از بازارهای مالی، از جمله بازار ارزهای دیجیتال، امکان «فروش استقراضی» هم وجود دارد. منظور از فروش استقراضی به زبان خودمانی، فروختن چیزی است که مالک آن نیستیم. برای مثال، در بازاری با امکان فروش استقراضی، می‌توانید بدون اینکه مالک سهم الف باشید، مقداری از آن سهم را بفروشید. چون تحلیل‌تان این است که در آینده قیمت این سهم پایین‌تر خواهد آمد و می‌توانید با فروش سهم در زمان حال و خرید آن در آینده، به سود برسید.

گرچه در بازار سهام ایران مدتی است که ابزارهای معاملاتی توسعه پیدا کرده‌اند، اما همچنان در حالت عادی امکان فروش استقراضی در آن وجود ندارد. یکی از ویژگی‌های بازار ارزهای دیجیتال، برخلاف بورس ایران، امکان معامله دوطرفه (خرید و فروش) است که یکی از جذابیت‌های آن به شمار می‌رود.

نکته: بسیاری از کسانی که افراد را به سرمایه‌گذاری در بازار ارزهای دیجیتال و بازارهای مشابه تشویق می‌کنند، دوطرفه‌بودن معاملات را از ویژگی‌های مثبت آن معرفی می‌کنند و می‌گویند در چنین بازارهایی، حتی اگر قیمت‌ها نزولی باشند، از این نزول قیمت هم امکان کسب سود وجود دارد. اما واقعیت این است که گرچه امکان فروش استقراضی برای کلیت بازار مفید است (مثلا می‌تواند به نقدشوندگی و تعادل سریع‌تر قیمت‌ها کمک کند)، اما چنین ابزاری برای معامله‌گران تازه‌وارد می‌تواند بسیار خطرناک باشد. درست است که سودکردن در بازارهای یک‌طرفه دشوار است، اما کسب سود در بازارهای دوطرفه از آن هم دشوارتر است! نکته‌ای که به شما نمی‌گویند این است که معامله‌گری با سرمایه‌گذاری متفاوت است و امکان ندارد تمام معامله‌گران بازار هم‌زمان سود کنند و در بازارهای دوطرفه معمولا باید معامله‌گران حرفه‌ای‌تری را شکست بدهید تا به سود مناسب برسید.

دامنه نوسان

یکی از محدودیت‌های بورس ایران این است که در آن دامنه نوسان روزانه وجود دارد. به بیان ساده‌تر، قیمت سهام شرکت‌ها در حالت عادی حداکثر می‌تواند ۵درصد (مثبت یا منفی) تغییر کند. یعنی اگر امروز قیمت سهمی ۱۰۰ تومان است، در معاملات روز جاری، قیمت این سهم می‌تواند بین ۹۵ تا ۱۰۵ تومان نوسان داشته باشد.

به‌طور کلی چنین محدودیتی برای بازار ارزهای دیجیتال وجود ندارد و قیمت این ارزها بدون محدودیت خاصی می‌توان نوسان داشته باشد.برای نمونه، در تصویر زیر که نمودار روزانه تغییرات قیمت بیت‌کوین است، کندل یکی از روزهای معاملاتی را می‌بینید که قیمت بیت‌کوین از نزدیک ۸۰۰۰ دلار به حدود ۴۸۰۰ دلار رسیده است.

به‌طور خلاصه می‌شود گفت تحرکات بازار ارزهای دیجیتال سریع‌تر است و نوسان قیمت‌های آن حتی ممکن است نسبت به بازار فارکس هم سریع‌تر باشد. این نکته می‌تواند دو معنا داشته باشد: عده‌ای حرکات سریع‌تر بازار ارزهای دیجیتال را فرصتی برای کسب سود سریع‌تر می‌دانند و عده‌ای هم هم هشدار می‌دهند که این نوسان شدید می‌تواند به‌راحتی به حساب معاملاتی معامله‌گر آسیب جدی بزند و به او زیان وارد کند.

نقدشوندگی

یکی از دغدغه‌های سرمایه‌گذاران و معامله‌گران نقدشوندگی بوده است. به‌ویژه معامله‌گران کوتاه‌مدتی تمایل دارند در بازارهایی سرمایه‌گذاری کنند که امکان نقدشوندگی بالایی داشته باشد تا بتوانند هر زمان که صلاح دیدند سرمایه‌شان را نقد کنند و سراغ معامله دیگری بروند یا حتی سرمایه‌شان را به بازار دیگری منتقل کنند.

وجود دامنه نوسان پنج‌درصدی در بازار سهام ایران گاهی اوقات باعث می‌شود برای خرید یا فروش سهام شرکت‌ها، صف خرید یا صف فروش تشکیل شود. پدیده‌ای که می‌تواند خرید و فروش سهام را با اختلال مواجه کند و در مواردی باعث کاهش نقدشوندگی شود. به‌ویژه سهام شرکت‌هایی که ارزش بازار پایینی دارند و سهام شناورشان درصد کوچکی از کل سهام شرکت را تشکیل می‌دهد، پدیده صف و صف‌نشینی بیشتر نمود پیدا می‌کند.

اما در اکثر بازارهای مالی دنیا، مانند بازار ارزهای دیجیتال، چیزی به نام صف‌نشینی معنایی ندارد و در نتیجه این پدیده بر نقدشوندگی بازار تأثیری نمی‌گذارد. در حالت ایدئال، هر لحظه از شبانه‌روز می‌توانید معامله‌تان را در این بازارها ببندید و به اصطلاح سرمایه‌تان را نقد کنید. نقدشوندگی بالای بازار ارزهای دیجیتال یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این بازار برای معامله‌گران کوتاه‌مدتی به شمار می‌آید، معامله‌گرانی که گاهی ممکن است معاملات‌شان زیر یک ساعت طول بکشد و تلاش می‌کنند با خریدوفروش در بازه‌های زمانی کوتاه به سود مطلوب‌شان برسند.

مسائل قانونی

ارزهای دیجیتال یا همان رمزارزها ماهیتی غیرمتمرکز دارند. به این معنا که تبادل‌شان مانند پول ملی کشورها، زیر نظر نهاد خاصی انجام نمی‌گیرد. بنابراین قانون مشخصی هم درموردشان وجود ندارد و با اینکه امکان خرید کالا و خدمات با استفاده از ارزهای دیجیتال وجود دارد، اما کشورهایی هم خریدوفروش بعضی از ارزهای دیجیتال را ممنوع کرده‌اند یا قوانین سفت‌وسختی برایش گذاشته‌اند.

یکی از مهم‌ترین دلایل این سخت‌گیری‌ها این است که ارزهای دیجیتال می‌توانند نوعی کانال غیررسمی برای خروج سرمایه از کشور باشند. دلیل دیگرش هم انرژی‌بر بودن فرایند استخراج ارزهای دیجیتال است. به‌ویژه در کشورهایی که قیمت انرژی (مثلا به دلیل پرداخت یارانه انرژی از سوی دولت) پایین است، تمایل بیشتری برای استخراج ارزهای دیجیتال وجود دارد و گاهی اوقات این کشورها تلاش می‌کنند استخراج ارزهای دیجیتال را محدود کنند.

به هر صورت، ابهام‌های قانونی بازار ارزهای دیجیتال یکی از مهم‌ترین ریسک‌های این بازار است و هر زمان که قانونی مثبت یا منفی در جایی از جهان درباره این ارزها تصویب می‌شود، ممکن است به نوسان مثبت یا منفی در این بازار منجر شود.

اما بازار سهام کاملا قانونی است و سرمایه‌گذاران با خرید سهام شرکت‌های مختلف بورسی، رسما و قانونا بخشی از مالکیت آن شرکت‌ها را به دست می‌آورند و در سود و زیان خود شرکت‌ها سهیم می‌شوند. خود فرایند خریدوفروش سهام در بازار سهام نیز قوانین و مقررات خاص خودش را دارد و اگر در این زمینه نیز تخلفی صورت بگیرد، امکان پیگرد قانونی وجود دارد.

نکته: قانونی‌بودن فعالیت در بورس به این معنا نیست که در این بازار فریب‌کاری انجام نمی‌شود و اگر در این بازار ضرر کنیم، نهادی وجود دارد که زیان‌هایمان را جبران کند. در روزهای صعودی بورس ایران، معمولا سودجویان زیادی پیدا می‌شوند که با تبلیغات فراوان سرمایه‌گذاران تازه‌وارد را به خرید بعضی سهم‌های خاص ترغیب می‌کنند که خریدشان نه از نظر بنیادی و نه از نظر تکنیکال صرف توجیهی ندارد. در نیمه اول سال ۱۳۹۹، قیمت سهم شرکتی خاص با ترفندهای مختلف به بالای ۸۰ هزار تومان رسید و در آن قیمت معامله شد. قیمت سهم این شرکت اکنون به حدود ۱۰ هزار تومان رسیده است.

قوانین مربوط به ارز دیجیتال در ایران

شرایط افتتاح حساب

گفتیم که بورس ایران قوانین و مقررات خاص خودش را دارد و بدیهی است که برای فعالیت در چنین بازاری، باید شرایط خاصی داشته باشید. برای آغاز معامله‌گری یا سرمایه‌گذاری در بورس، باید ابتدا در سامانه سجام ثبت‌نام کنید و بعد از تأیید هویت در این سامانه، در یکی از کارگزاری‌ها حساب باز کنید و سپس امکان خریدوفروش در این بازار برایتان فراهم شود. یکی از شرایط افتتاح حساب در کارگزاری‌های بورس هم این است که هجده سال سن داشته باشید.

اما برای فعالیت در بازار ارزهای دیجیتال، شاید به هیچ کدام از این مراحل نیازی نباشد! برای ثبت‌نام در بعضی از صرافی‌های آنلاینی که امکان خریدوفروش ارزهای دیجیتال را در اختیار مشتریان‌شان می‌گذارند، فقط به یک آدرس ایمیل نیاز دارید.

البته امکان دسترسی به بعضی از این کارگزاری‌ها با آی‌پی ایرانی وجود ندارد و برای اینکه بتوانید از خدمات‌شان استفاده کنید باید به فکر تهیه وی‌پی‌ان مناسب و پایدار هم باشید.

ساعت کاری

ساعت کار رسمی بورس ایران از ۹ تا ۱۲:۳۰ روزهای شنبه تا چهارشنبه است. یعنی بازار سهام ایران روزانه در مجموع سه‌ونیم ساعت فعال است. اما بازار ارزهای دیجیتال، مانند بازار فارکس، تعطیلی ندارند و در تمام روزهای هفته و به‌صورت بیست‌وچهارساعته فعالیت می‌کنند.

نکته: درست است که گفته می‌شود بازارهای جهانی در تمام طول شبانه‌روز فعالند، اما معمولا در ساعت‌های خاصی از روز که هم‌زمان با ساعت کاری بازارهای اروپا و آمریکاست، قیمت‌ها نوسان بیشتری دارند و امکان معاملات کوتاه‌مدتی فراهم‌تر است. بنابراین فعالان حرفه‌ای این بازارها تلاش می‌کنند ساعت کاری خودشان را با ساعت‌هایی تنظیم کنند که بازار نوسان بیشتری دارد و امکان نوسان‌گیری هم به‌تبع بیشتر است.

کارمزد معاملات

درآمد کارگزاری‌های بورس و صرافی‌های آنلاین معمولا از محل کارمزد معاملات است. در بورس ایران، علاوه بر کارگزاری‌ها، نهادهای دیگری از جمله شرکت سپرده‌گذاری مرکزی، سازمان بورس و اوراق بهادار و شرکت مدیریت فناوری هم درصدی از ارزش معاملات را دریافت می‌کنند و بخشی هم بابت مالیات کسر می‌شود. در مجموع، هر خریدوفروشی که در بورس ایران انجام بدهید، چیزی در حدود ۱٫۲۵درصد از ارزش معامله بابت کارمزد و مالیات کسر می‌شود. در گذشته این مقدار حدود ۱٫۵درصد بود که به‌تازگی به ۱٫۲۵درصد کاهش یافته است.

صرافی‌های ارزهای دیجیتال کارمزد به‌مراتب کمتری دریافت می‌کنند. به‌گونه‌ای که در بعضی از این صرافی‌ها کارمزد خریدوفروش رمزارزها ۰٫۰۵درصد است و بعضی‌ها همین را هم دریافت نمی‌کنند. اما دقت کنید که این صرافی‌ها معمولا هنگام برداشت و واریز وجه به حساب‌شان کارمزد مشخصی برمی‌دارند. این کارمزد هم البته ثابت نیست و بسته به نوع ارز دیجیتالی که می‌خواهید بخرید و حتی ساعت‌های شبانه‌روز متغیر است. در بازار سهام ایران، واریز و برداشت وجه به حساب کارگزاری کارمزد ندارد.

امکان استفاده از اهرم و پدیده‌ای به نام کال‌مارجین

اکثر کارگزاری‌های فارکس و ارزهای دیجیتال این امکان را برای مشتریان‌شان ایجاد می‌کنند که با استفاده از اهرم معامله کنند. به این معنا که معامله‌گر می‌تواند تا چندین برابر سرمایه اولیه خود از کارگزار اعتبار دریافت کند و با این اعتبار اقدام به خریدوفروش کند. این اعتبار گاهی به هزار برابر سرمایه اولیه هم می‌رسد.

برای نمونه، معامله‌گری که ۱۰۰۰ دلار به حساب صرافی یا کارگزاری واریز می‌کند و امکان استفاده از اهرم ۱۰ برابر را دارد، می‌تواند معامله‌ای به ارزش ۱۰ هزار دلار باز کند. فلسفه استفاده از اهرم این است که معامله‌گر بتواند با سرمایه‌ای نسبتا کم، سودهای قابل‌توجه ببرد. در مثال ما، معامله‌گری که از اهرم ۱۰ استفاده می‌کند، سودش هم ۱۰ برابر خواهد شد. اما دقت داشته باشید که اگرچه استفاده از اهرم می‌تواند سودتان را چند برابر کند، اما اگر در معامله دچار زیان شوید، زیان‌تان نیز به همان نسبت افزایش خواهد یافت.

نکته: معامله‌گران حرفه‌ای همیشه توصیه می‌کنند که باید برای معاملات حد ضرر در نظر گرفته شود و این حد ضرر هرگز بیشتر از ۱درصد اصل سرمایه نباشد. به عبارت دیگر، وقتی کل پولی که به حساب کارگزاری می‌ریزیم ۱۰۰۰ دلار است و می‌خواهیم با استفاده از این سرمایه کار کنیم، نباید معامله‌ای باز کنیم که در صورت فعال‌شدن حد ضررش، مقدار ضررمان بیشتر از ۱۰ دلار باشد.

علت ریزش و نوسان ارز دیجیتال

مقایسه سرمایه گذاری در بورس با سرمایه گذاری در ارز دیجیتال

متأسفانه به‌قدری که درباره امکان استفاده از اهرم‌های سنگین در معاملات فارکس و بازار ارزهای دیجیتال و چندین‌برابرشدن سود صحبت می‌شود، از روش‌های صحیح مدیریت سرمایه گفته نمی‌شود. بسیاری از افرادی که وارد بدون دانش کافی وارد چنین بازارهایی می‌شوند، این نکته را رعایت نمی‌کنند و به امید کسب سود سریع و زیاد، سراغ استفاده از ضریب‌های اهرمی بالا می‌روند. طوری که ممکن است حتی در یک معامله نزدیک به نیمی از سرمایه‌شان را از دست بدهند. حتی این امکان وجود دارد که با چند اشتباه معاملاتی، کل سرمایه فرد از بین برود و به‌اصطلاح حسابش «کال‌مارجین» شود. در این حالت تمام معاملات معامله‌گر به‌صورت خودکار بسته و موجودی حسابش صفر خواهد شد.

در معاملات عادی بورس ایران چیزی به نام معاملات اهرمی و کال‌مارجین وجود ندارد. به زبان خودمانی، هیچ معامله‌گر و سرمایه‌گذاری با خرید و نگهداری سهام شرکت‌ها، هرچقدر هم ضرر کند حسابش صفر نمی‌شود. مگر اینکه آن‌قدر معامله کند و در این معاملات پی‌درپی آن‌قدر ضرر کند که از سرمایه اولیه‌اش عملا چیزی باقی نماند.

نکته: در معاملات آتی بورس کالا، نوعی حالت کال‌مارجین وجود دارد. معامله‌گران برای فعالیت در بازار آتی باید حساب عملیاتی‌اش را تا اندازه مشخصی شارژ کند. معامله‌گر هم با استفاده از این مبلغ می‌تواند موقعیت‌های خرید یا فروش باز کند. حال اگر معاملات معامله‌گر وارد زیان شود و موجودی حساب عملیاتی‌اش به کمتر از ۷۰درصد برسد، حساب عملیاتی‌اش در حالت کال‌مارجین قرار می‌گیرد. به بیان ساده‌تر، کال‌مارجین بورس کالا حالتی است که زیان معامله‌گر بیشتر از حد مجاز (۳۰درصد) شده باشد. در این حالت معامله‌گر باید وجه تضمین حسابش را افزایش بدهد تا حسابش از حالت کال‌مارجین خارج شود.

شفافیت اطلاعاتی

شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس موظفند در بازه‌های زمانی مشخص گزارش فعالیت‌های خودشان را منتشر کنند و در اختیار عموم بگذارند. انواع گزارش‌های مالی، گزارش تفسیری هیئت‌مدیره، گزارش فعالیت‌های ماهانه و گزارش‌های مربوط به افزایش سرمایه از جمله گزارش‌هایی‌اند که همه شرکت‌های بورسی در سامانه کدال منتشر می‌کنند. این اطلاعات به تحلیلگران بنیادی اجازه می‌دهد با استفاده از ابزارهای تحلیل بنیادی، ارزش ذاتی شرکت‌های مورد نظرشان را محاسبه کنند.

اما در مورد بازار ارزهای دیجیتال چنین چیزی وجود ندارد و اطلاعات و گزارش‌هایی از این قبیل برای تحلیل‌کردن وجود ندارد. ارزهای دیجیتال با پول‌های ملی هم تفاوت دارند که به‌نوعی از اقتصاد کشورها و دولت‌شان اعتبار می‌گیرند. پول‌های ملی را می‌شود با استفاده از شاخص‌هایی مانند نرخ بهره و تورم تحلیل کرد، اما درمورد ارزهای دیجیتال چنین شاخص‌هایی هم وجود ندارد.

ارزش‌گذاری: چرا سرمایه‌گذاران ارزش‌باور بیت‌کوین را دوست ندارند؟

بسیاری از سرمایه‌گذاران ارزشی که روش‌های معلوم و مشخصی برای ارزش‌گذاری دارایی‌های مختلف دارند، علاقه زیادی به بیت‌کوین و ارزهای دیجیتال مشابه نشان نداده‌اند. این بی‌اعتمادی دو دلیل عمده دارد. اولین اینکه نوسان قیمت ارزهای دیجیتال بسیار زیاد است و دوم هم اینکه نمی‌شود آن را با دارایی‌های معمول مقایسه کرد.

نوسان بالای قیمت ارزهای دیجیتال باعث می‌شود اعتماد به این ارزها در بلندمدت کاهش یابد. به بیان ساده‌تر، اگرچه امکان خرید کالا و خدمات با استفاده از بیت‌کوین و ارزهای دیجیتال وجود دارد، اما کمتر کسی حاضر می‌شود قراردادهای بلندمدتش را با استفاده از ارزهای دیجیتال منعقد کند. به این دلیل ساده که مشخص نیست قیمت این ارزها در یک یا چند سال آینده چقدر خواهد بود. یکی از دلایلش هم این است که هیچ دولت و بانکی ارزش این ارزها را تضمین نکرده است.

در اقتصاد، دارایی به چیزی گفته می‌شود که خودش منافع اقتصادی داشته باشد. برای نمونه، یک واحد آپارتمان دارایی محسوب می‌شود، چون می‌توانید اجاره‌اش بدهید و پول در بیاورید. سهام شرکت‌ها هم همین حکم را دارد. وقتی سهام شرکتی را می‌خرید، بنا بر این است که در سود و زیان شرکت سهیم شوید و اگر شرکت در پایان سال مالی سودی کسب کرد، که هر فعالیت اقتصادی هم با همین هدف انجام می‌شود، همه سهام‌دارانش در این سود شریک خواهند بود. اما ارزهای دیجیتال به‌خودی‌خود منافعی ندارد (چیزی مانند سود سهام به آن تعلق نمی‌گیرد) و ارزش آن صرفا به دلیل نوعی توافق جمعی به ارزشمندبودن‌شان است.

نکته: وقتی سرمایه‌گذاران بلندمدتی در بور سرمایه‌گذاری می‌کنند، علاوه بر اینکه انتظار دارند قیمت سهامی که خریده‌اند در آینده افزایش پیدا کند، معمولا به دنبال کسب سود مجمع هم هستند. سود مجمع سودی است که هر سال بعد از انتشار صورت‌های مالی سالانه و برگزاری مجمع عمومی عادی شرکت، مقدار آن تصویب و بین سهام‌داران تقسیم می‌شود. مبنای یکی از مهم‌ترین روش‌های ارزش‌گذاری سهام شرکت‌ها (و انواع دارایی‌ها) همین سود است.

بورس و فرابورس چه تفاوتی دارند؟

شباهت بورس با ارز دیجیتال

به‌طور کلی هر چیزی که «قیمت» داشته باشد و دادوستد شود، به‌مرور زمان «بازار» پیدا می‌کند و ویژگی‌های خاصی از خودش بروز می‌دهد. شاید مهم‌ترین ویژگی تمام این بازارها، از جمله بورس و بازار ارزهای دیجیتال، این باشد که قیمت‌ها را «عرضه و تقاضا» تعیین می‌کند.

قاعده عرضه و تقاضا

منظور از عرضه و تقاضا این است که وقتی تقاضا برای خرید چیزی (مانند سهام شرکت الف یا بیت‌کوین) افزایش پیدا می‌کند، قیمت آن چیز هم افزایش می‌یابد. به این دلیل ساده که دارندگان آن چیز وقتی ببینند تقاضا برای آن چیز زیاد شده، قیمت بالاتری برای فروش آن طلب می‌کنند. افزایش قیمت تا زمانی ادامه پیدا می‌کنند که به‌اندازه کافی عرضه صورت بگیرد و در نتیجه قیمت‌ها متعادل شوند.

اگر هم تعادل عرضه و تقاضا به نفع عرضه به هم بخورد، یعنی اگر عرضه بیشتر از تقاضا شود، قیمت‌ها کاهش می‌یابد. به این دلیل که دارندگان سهام شرکت الف یا بیت‌کوین، وقتی می‌بینند تقاضای کافی برای دارایی‌شان وجود ندارد، حاضر می‌شوند سهم یا بیت‌کوین‌شان را با قیمت پایین‌تری بفروشند. این روند هم تا زمان متعادل‌شدن کفه‌های عرضه و تقاضا ادامه پیدا می‌کند.

ارزش‌گذاری بر مبنای ایده

بسیاری از شرکت‌های نوپا وقتی کارشان را آغاز می‌کنند ممکن است تا چند سال هیچ سودی نداشته باشند. اما اگر ایده کسب‌وکارشان به‌شکلی باشد که انتظار برود در آینده بتوانند بازار قابل‌توجهی به دست آورند و سود سرشاری نصیب‌شان شود، ممکن است امروز کسانی حاضر باشند بابت خرید سهام این شرکت‌ها پول زیادی بپردازند و اصطلاحا در این نوع شرکت‌ها سرمایه‌گذاری کنند.

راز رشد سریع قیمت سهام استارتاپ‌های موفق همین نکته است؛ عده‌ای از تحلیلگران ارزهای دیجیتال معتقدند این ارزها هم همین حالت را دارند و در آینده می‌توانند به جایگزینی برای پول‌های مرسوم تبدیل شوند. به همین دلیل است که می‌گویند ارزش بازار این ارزها همچنان صعودی خواهد بود.