مراحل اعلام مفقودی و نحوه اثبات مفقودی چک

با اینکه چک سند مالی مهمی محسوب می‌شود و حتی با وجود قوانین جدید و ثبت همه چک‌ها در سامانه صیاد و نقد نشدن چک مفقودی اما هنوز هم باید روال اداری و حقوقی چک مفقود شده یا چک گمشده را انجام بدهید.

نحوه اعلام مفقودی چک

باید بدانید چک یک سند مالی مهم است و اگر اعلام مفقودی چک انجام نشود، ممکن است دردسرهای زیادی برای صاحبش به بار بیاورد و بار مالی روی دوش‌اش بگذارد. پس اگر بدشانسی آوردید و دسته‌چک‌تان گم شد یا برگه‌ای از آن به سرقت رفت یا هر اتفاق دیگری برای دسته‌چکی افتاد که به نام شماست، قبل از هر کاری باید اقدامات لازم را برای اثبات گم شدن چک انجام بدهید.

1. باید شماره چک مفقود شده را به بانکی که دسته چک‌تان را از آن گرفته‌اید، بدهید تا دستور عدم پرداخت بدهد.
2. بانک باید درخواست شما را به شکل نامه‌ای مکتوب با امضای شما و مهر بانک تحویل‌تان بدهد چون برای انجام مراحل بعدی مفقودی چک نیاز به نامه بانک دارید.
3. اگر از بانک چک تضمین شده گرفته‌اید، برای اعلام گم شدن علاوه بر صاحب چک، دریافت‌کننده آن که نامش روی چک قید شده هم حتما باید به بانک مراجعه کند و حضور هر ۲ نفر برای ابطال چک تضمین شده و اعلام در دسترس نبودن چک ضروری است.
4. مراجعه به مراجع قضایی و اطلاع از مفقود شدن چک [بخش بعدی را بخوانید]
5. دریافت گواهی مفقودی چک

نکته: اگر چک سفید یعنی بدون تاریخ و امضا و مبلغ هم گم کرده‌اید، اعلام مفقودی به بانک کافی نیست و حتما در ادامه باید به دادگاه هم مراجعه کنید.

ثبت چک در سامانه صیاد و نحوه استعلام و انتقال آن

مراجعه به مراجع قضایی صلاحیت‌دار

فراموش نکنید با وجود اطلاع دادن به بانک، هنوز کار شما تمام نشده و حتما باید مراجع قضایی را هم مطلع کنید. بعد از گرفتن نامه از بانک صادرکننده چک، باید طی مدت یک هفته به مراجع قضایی بروید. اگر چک را گم کرده‌اید و مبلغ چک کمتر از ۲۰ میلیون است، باید به شورای حل اختلاف بروید، اما اگر مبلغ چک مبلغ بالاتری است، باید به دادسرا رفته و مفقودی چک را به‌شان اعلام کنید.

داستان چک سرقت شده جداست و اگر چک شما با هر مبلغی مورد سرقت قرار گرفت، تنها باید به دادسرا بروید و روال حقوقی‌اش را طی کنید. البته با وجود سامانه صیاد، حتی اگر یابنده چک هم قصد نقد کردن یا کلاهبرداری با آن را داشته باشد، جای نگرانی نیست و تا زمانی که شما در سامانه صیاد چک را تایید نکنید، قابل نقد شدن نیست. اما به هر حال چک ارزش حقوقی و مالی دارد و در صورت گم شدن حتی یک برگه هم باید مفقودی‌اش را به بانک و مراجع قضایی اعلام کرد.

بعد از تشکیل پرونده و اعلام مفقودی چک و طی کردن مراحل اداری، گواهی مربوط به چک گمشده را از دادگاه می‌گیرید و در صورت مواجه شدن با هر مشکل قانونی، دیگر مسئولیتی متوجه شما نخواهد بود.

انواع چک رمزدار و تفاوت چک رمزدار بین بانکی و بانکی

نحوه اثبات مفقودی چک

مفقودی چک در قانون جدید البته نگرانی چندانی ندارد و تا زمانی که صاحب چک آن را در سامانه صیاد تایید نکند، امکان نقد شدنش نیست؛ اگر هم بعد از تایید در سامانه صیاد چک گم شود، باز هم مشکلی نیست و تنها کسی می‌تواند آن را نقد کند که نامش به عنوان دریافت‌کننده روی برگه چک نوشته شده است.

فراموش نکنید در قانون جدید چک در وجه حامل دیگر صادر نمی‌شود و همین هم باعث امنیت بیشتر برای دارندگان چک شده و حتی در صورت مفقود شدن یا سرقت چک، نفر ثالث نمی‌تواند آن را نقد کند. اما ممکن است صاحب چک ادعای دروغ برای گم شدن چک داشته باشد، یا برای تاخیر انداختن در نقد شدن چکی که صادر کرده، ادعا کند آن را گم کرده است. اثبات این‌که چک واقعا مفقود شده و صاحب چک دروغ نمی‌گوید، برعهده مراجع قضایی است.

گرفتن نامه مفقودی چک از بانک و نامه کتبی کسی که قرار بوده چک را تحویل بگیرد و تایید گم شدن آن، جزو مراحلی است که برای اثبات چک باید انجام شود. اگر هم چک تضمین‌ شده بانکی مفقود شده، چون مبلغ روی چک متعلق به گیرنده است، او هم باید به بانک رفته و فرم مربوط به گم شدن چک را در بانک صادرکننده پر کند.

مراحل کامل دریافت دسته چک صیادی

مجازات اعلام مفقودی چک به دروغ

قانون این اجازه را به دارنده چک هم داده تا علیه کسی که اعلام مفقودی کرده و درخواست عدم پرداخت داده، شکایت کند. البته شورای حل اختلاف تنها به درد زمانی می‌خورد که چک مفقود شده و اگر به خاطر سرقت، خیانت در امانت یا هر مشکل دیگری قصد مراجعه به مراجع قضایی را دارید و شروع دادخواست‌ شما با عنوان «شکایت» شروع شود، حتما باید به دادسرا بروید و ادعای سرقت چک را اثبات کنید.

اگر دادگاه به نفع صاحب چک حکم بدهد، چک مفقودی یا سرقتی دیگر ارزش حقوقی و مالی ندارد، اما اگر نتوانید ادعایتان را اثبات کنید و برای دادگاه محرز شود که ادعای دروغ درباره سرقت یا گم شدن چک کرده‌اید، علاوه بر پرداخت کلیه خسارات دارنده چک، باید در انتظار مجازات حبس هم باشید. اگر مبلغ چک کمتر از یک میلیون تومان باشد، ۶ ماه حبس، اگر بین یک تا ۵ میلیون تومان باشد، تا یکسال حبس، و اگر مبلغ چک بیش از ۵ میلیون تومان باشد، تا ۲ سال حبس و ممنوعیت از داشتن دسته چک به مدت ۲ سال در انتظار فرد مجرم خواهد بود.

نکات مهم در اعلام یا گم شدن چک

بهتر است در زمان نحوه اثبات مفقودی چک، اعلام سرقت چک و طی کردن مراحل درخواست اداری آن، حواس‌تان به این نکته‌های مهم باشد:

• بعد از اطمینان از گم شدن چک و مطلع کردن بانک صادرکننده آن، حداکثر ظرف یک هفته به مراجع قضایی مراجعه کنید.
• اگر چک مفقود شده و مبلغ آن کمتر از ۲۰ میلیون تومان است، باید به شورای حل اختلاف رفت و برای مبالغ بیشتر به دادسرای قضایی بروید.
• در صورت سرقت شدن چک و اطمینان از آن، مبلغ چک اهمیتی ندارد و برای طرح شکایت تنها باید به دادسرای قضایی بروید و تشکیل پرونده بدهید.
• در صورتی که صاحب چک در ایران حضور ندارد، باید درخواستش را در سامانه میخک وزارت خارجه ثبت کند و نماینده قانونی‌اش ادامه مراحل قانونی را طی خواهد کرد.
• در صورتی که نامه عدم‌پرداخت مبلغ چک را از بانک گرفتید، بانک موظف است تا تعیین تکلیف نهایی، مبلغ چک را در حساب مسدودی نگه دارد.
• اگر چک گمشده تضمین‌ شده بود، گیرنده‌ای که نامش روی چک آمده هم باید همراه صاحب چک به بانک مراجعه کند تا درخواست اعلام عدم پرداخت و مفقودی را به بانک ارائه بدهند.