مقایسه صندوق سرمایه‌گذاری با سبدگردانی

تفاوت سبدگردانی با صندوق سرمایه‌گذاری چیست؟ برای بسیاری از کسانی که می‌خواهند در بورس سرمایه‌گذاری کنند ممکن است چنین پرسشی مطرح شود. از آنجا که سرمایه‌گذاری مستقیم در بورس نیازمند دانش و تجربه است، بسیاری از علاقه‌مندان به این گزینه سرمایه‌گذاری از روش‌های غیرمستقیم برای سرمایه‌گذاری در بورس استفاده می‌کنند. استفاده از خدمات سبدگردانی و سرمایه‌گذاری در صندوق‌های مختلط و سهامی دو ابزار سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بورس به شمار می‌آیند که در سال‌های اخیر بیشتر از گذشته مورد توجه بوده‌اند.

مقایسه سرمایه‌گذاری در صندوق درآمد ثابت با سپرده بانکی

سرمایه‌گذاری مستقیم یا غیرمستقیم؟

بازار سرمایه ایران می‌تواند بیشتر از بازارهای موازی بازدهی داشته باشد و به همین دلیل ممکن است بسیاری از افراد عادی بخواهند از پتانسیل این بازار استفاده کنند. به‌‌طور کلی ۲ روش برای سرمایه‌گذاری در بورس وجود دارد:

1. سرمایه‌گذاری مستقیم (خرید سهام و تشکیل سبد شخصی)
2. سرمایه‌گذاری غیرمستقیم (استفاده از ابزارهای سرمایه‌گذاری واسطه)

سرمایه‌گذاری مستقیم بیشتر برای کسانی مناسب است که از دانش مالی و اقتصادی مناسبی برخوردارند و علاوه بر آن، برای رصد بازار و تحلیل دقیق وضعیت سهام شرکت‌ها و صنایع مختلف، فرصت کافی دارند. اما کسانی که چنین شرایطی ندارند، بیشتر سراغ گزینه دوم می‌روند. اما سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بورس هم ۲ شیوه کلی دارد:

1. استفاده از خدمات شرکت‌های سبدگردانی
2. خرید واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلط و سهامی

سبدگردانی چیست و برای چه افرادی مناسب است؟

استفاده از سبدگردانی برای کسانی مناسب است که نگاه‌شان به سرمایه‌گذاری بلندمدت است و با ریسک‌های سرمایه‌گذاری در بورس آشنایی دارند. افرادی که به دنبال سود تضمین‌شده یا سود فوری‌اند نباید به دنبال از شرکت‌های سبدگردانی انتظار داشته باشند چنین سودی در اختیارشان بگذارند

در بازار سرمایه ایران، شرکت‌هایی هستند که مجوز سبدگردانی و ارائه مشاوره سرمایه‌گذاری دارند. اشخاص حقیقی می‌توانند به یکی از این شرکت‌ها مراجعه کنند و با آن‌ها قرارداد سبدگردانی ببندند. در این روش، شخص سرمایه خودش را در اختیار سبدگردان قرار می‌دهد تا او با تکیه بر دانش و تجربه‌ای که در بازارهای مالی دارد، با این سرمایه اقدام به خرید و فروش سهم کند. گاهی اوقات هم از اصطلاح «مدیریت پورتفو» برای اشاره به سبدگردانی استفاده می‌شود.

سبدگردان‌ها کارشناسان باتجربه‌ای‌اند که با درنظرگرفتن عواملی مانند میزان ریسک‌پذیری سرمایه‌گذار و مقدار سرمایه او، سبد سهام تشکیل می‌دهند. دقت کنید که در این روش، سرمایه‌گذار کد بورسی خودش را در اختیار سبدگردان می‌گذارد و سبد سهامی که سبدگردان تشکیل می‌دهد عملا تحت مالکیت شخص سرمایه‌گذار است و سبدگردان در واقع به نمایندگی از سرمایه‌گذار فعالیت می‌کند.

نکته اول: در قراردادی که بین سبدگردان و سرمایه‌گذار بسته می‌شود، میزان کارمزد سبدگردان، شیوه‌های خریدوفروش سهام و اوراق، نحوه گزارش‌دهی و غیره مشخص خواهد شد. بعضی از شرکت‌های سبدگردانی پنل کاربری هم در اختیار سرمایه‌گذار قرار می‌دهند که گزارش‌های عملکرد سبدگردان در این پنل ارائه می‌شود.

نکته ۲: دقت کنید که سبدگردان باید شخصیتی حقوقی با مجوز سبدگردانی از سازمان بورس و اوراق بهادار باشد و سرمایه‌گذار نباید سرمایه خودش را در اختیار سبدگردان‌های بدون مجوز قرار بدهد.

استفاده از سبدگردانی برای کسانی مناسب است که نگاه‌شان به سرمایه‌گذاری بلندمدت است و با ریسک‌های سرمایه‌گذاری در بورس آشنایی دارند. افرادی که به دنبال سود تضمین‌شده یا سود فوری‌اند نباید به دنبال از شرکت‌های سبدگردانی انتظار داشته باشند چنین سودی در اختیارشان بگذارند.

بهترین سبدگردان های بورس

صندوق سرمایه‌گذاری چیست و برای چه کسانی مناسب است؟

صندوق‌های سرمایه‌گذاری در واقع واسطه‌هایی‌اند که سرمایه‌های کوچک را جمع‌آوری می‌کنند و در انواع اوراق بهادار (سهام، حق تقدم، اوراق دولتی و…) سرمایه‌گذاری می‌کنند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری انواع مختلفی دارند و هر نوع ویژگی‌های خاص خودش را دارد و برای عده خاصی مناسب است.

در روش سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها سرمایه‌گذار با خرید تعدادی از واحدهای صندوق می‌تواند سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بورس را تجربه کند. چه از صندوق‌های سرمایه‌گذاری استفاده کنیم و چه سراغ خدمات سبدگردانی برویم، در بلندمدت ممکن است به بازدهی بسیار چشمگیری دست پیدا کنیم

به‌طور کلی می‌شود صندوق‌های سرمایه‌گذاری را به ۲ دسته تقسیم کرد:

1. صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت: این صندوق‌ها مانند حساب سپرده بانکی سود ماهانه پرداخت می‌کنند که معمولا یکی دو درصد بیشتر از سود بانکی است.
2. صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهامی: بخش عمده دارایی‌های این صندوق‌ها از سهام و حق تقدم تشکیل می‌شود و معمولا پرداخت سود ماهانه ندارند.

هر صندوق سرمایه‌گذاری از تعدادی «واحد» تشکیل می‌شود که هر واحد قیمت مشخصی دارد و این قیمت به‌مرور زمان می‌تواند تغییر کند. سرمایه‌گذاران هم برای سرمایه‌گذاری در صندوق موردنظرشان باید تعدادی از واحدهای صندوق را به قیمت روز بخرند. سود (یا زیان) سرمایه‌گذار هم معمولا از محل افزایش (یا کاهش) قیمت واحدهای صندوق است.

لیست صندوق های درآمد ثابت و بورسی

تفاوت‌های سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها و سبدگردانی

بررسی تفاوت‌های ۲ روش سرمایه‌گذاری مستقیم در بورس شاید بتواند کمک‌مان کند گزینه مناسب خودمان را بهتر انتخاب کنیم. تفاوت‌های این ۲ روش سرمایه‌گذاری را در ادامه خلاصه کرده‌ایم.

در سبدگردانی سرمایه‌گذار مالکیت مستقیم دارد

اشاره کردیم که در سبدگردانی، سرمایه‌گذار مالک مستقیم سبد سهام است. به عبارت دیگر، سبدگردان با استفاده از کد بورسی شخص سرمایه‌گذار فعالیت می‌کند و به این ترتیب سهام و اوراقی که می‌خرد مستقیما به خود سرمایه‌گذار تعلق خواهد داشت. اما با خرید واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری، شخص دیگر در سهام شرکت‌ها مالکیت مستقیم ندارد.

نکته: وقتی مالکیت مستقیم سهام شرکتی را داشته باشیم، می‌توانیم در مجامع سالانه آن شرکت حضور پیدا کنیم و برای تعیین مدیران شرکت هم حق رای خواهیم داشت، گرچه حق رای سهام‌داران خرد معمولا تأثیر خاصی در انتخاب مدیران شرکت ندارد.

کارمزد سبدگردانی بیشتر از سرمایه‌گذاری از طریق صندوق‌هاست

خدماتی که شرکت‌های سبدگردانی به مشتریان خودشان ارائه می‌دهند خدماتی اختصاصی محسوب می‌شود. این خدمات می‌تواند شامل ایجاد سبد سهام بر اساس شرایط بازارهای موازی، بهره‌گیری از تحلیل‌های اختصاصی، ارائه گزارش‌های تحلیلی و درنظرگرفتن میزان ریسک‌پذیری سرمایه‌گذار باشد. به همین دلیل است که خدمات سبدگردانی بیشتر از سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها هزینه دارد.

نکته: در شرایطی که بازار سهام صعودی است، ممکن است استفاده از صندوق‌های سرمایه‌گذاری به دلیل هزینه‌های پایین‌ترشان منطقی باشد. اما در شرایطی که بازار سهام نزولی یا راکد است، همکاری با شرکت‌های سبدگردانی به دلیل فعالیت تخصصی‌ترشان می‌تواند به بازدهی مناسب‌تری منجر شود.

در شرایطی که بازار سهام صعودی است، ممکن است استفاده از صندوق‌های سرمایه‌گذاری به دلیل هزینه‌های پایین‌ترشان منطقی باشد. اما در شرایطی که بازار سهام نزولی یا راکد است، همکاری با شرکت‌های سبدگردانی به دلیل فعالیت تخصصی‌ترشان می‌تواند به بازدهی مناسب‌تری منجر شود

استفاده از خدمات سبدگردانی به سرمایه نسبتا بالایی نیاز دارد

شرکت‌های سبدگردانی برای ارائه خدمات‌شان معمولا حداقل سرمایه تعیین می‌کنند. کف سرمایه در اکثر موارد یک میلیارد تومان است و سبدگردان‌ها برای مبالغ کمتر از این قرارداد نمی‌بندند. اما با مبلغی به‌مراتب کمتر می‌توان در صندوق‌ها سرمایه‌گذاری کرد. مثلا با ۱۰۰ هزار تومان هم می‌شود در بعضی از صندوق‌ها سرمایه‌گذاری کرد.

انعطاف‌پذیری سبدگردانی بیشتر است

امیدنامه صندوق‌های سرمایه‌گذاری به‌شکلی تنظیم شده است که مشخص می‌کند چه وزنی از سبد برای کدام دارایی باید اختصاص پیدا کند. برای نمونه، صندوق‌های سهامی باید حداقل ۷۰درصد از وزن پورتفو خودشان را به سهام و حق تقدم اختصاص بدهند.

اما در سبدگردانی محدودیت‌های این‌چنینی وجود ندارد و سبدگردان می‌تواند بسته به شرایط بازار و اقتصاد کلان، وزن دارایی‌های سبد سرمایه‌گذار را تغییر بدهد. برای نمونه، در دوره‌هایی که بورس رونق دارد بخش عمده سبد می‌تواند به سهام اختصاص پیدا کند و در دوره‌های رکود بورس، بخش عمده سبد اوراق دولتی و صندوق‌های طلا باشد.

شرکت‌های سبدگردانی مشاوره اختصاصی ارائه می‌کنند

یکی از خدمات مفید شرکت‌های سرمایه‌گذاری ارائه مشاوره است. سرمایه‌گذاری که با یک شرکت سبدگردانی قرارداد می‌بندد، معمولا مشاوره‌هایی درباره شرایط اقتصادی جهان، قیمت جهانی کالاها، وضعیت اقتصاد کلان ایران و وضعیت صنایع مختلف دریافت خواهد کرد. علاوه بر این، سرمایه‌گذار به‌صورت مداوم گزارش عملکرد سبدگردان را دریافت خواهد کرد و تغییرات سبد و نحوه خریدوفروش‌ها را زیر نظر خواهد داشت.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری موظفند گزارشی از فعالیت‌های خودشان را در سامانه کدال منتشر کنند، اما وظیفه ندارند به دارندگان واحدها در این مورد پاسخ‌گو باشند. در صندوق‌های سرمایه‌گذاری، خدمات مشاوره‌ای وجود ندارد و سرمایه‌گذار بر نحوه خریدوفروش گردانندگان صندوق نظارت مستقیم ندارد. در صورتی هم که سرمایه‌گذار از عملکرد صندوق ناراضی باشد، صرفا می‌تواند سرمایه‌اش را از آن صندوق خارج کند و به صندوق دیگری ببرد.