استمهال بدهی چیست؟ + شرایط قرارداد

قرارداد استمهال برای تسویه بدهی‌های ارزی و ریالی به کمک بانک‌ها می‌آیند. بدهی‌های بانکی یکی از معضلات جدی کشور محسوب می‌شوند. علاوه بر این، مشتریان بانکی که به دنبال راهی هستند تا دیگر بدهکار نباشند و سابقه بدحسابی خود را‌ از پرونده اعتباری‌شان پاک کنند، با فرصتی که بانک‌ها به‌آن‌ها می‌دهند، می‌توانند بدهی‌های‌شان را جبران کنند.

 

معنی استمهال چیست؟

استمهال از لحاظ لغوی به معنای طلب مهلت کردن است. معنی این کلمه از لحاظ حقوقی نیز تقریباً به همین معناست. یعنی اگر در زمان رسیدگی به پرونده‌ حقوقی، شما یا طرف مقابل‌تان به دادگاه اعلام کنید که اسناد و مدارك جديدی پیدا کرده‌اید و به مهلت بیشتری نیاز دارید تا ادعا خود را به اثبات برسانید، در حقیقت تقاضا استمهال کرده‌اید. حال اگر اسناد و مدارک شما یا طرف مقابل دعوایتان قانع‌کننده باشد، احتمالاً دادگاه با درخواست‌تان موافقت خواهد کرد.

 

قرارداد استمهال چیست؟

استمهال در تعریف بانکی نیز بی‌شباهت با معنا لغوی و حقوقی خود نیست. قرارداد استمهال سندی است که بانک‌ها می‌نویسد تا به مشتریان‌شان مهلت دهند، بدهی‌های معوقه خود را پرداخت کرده و بدحسابی‌شان ‌را جبران کنند. برطبق این قرارداد مشتری باید در زمان‌های مشخصی که بانک تعیین کرده است مبالغی را پرداخت کند تا اصل بدهی به همراه جریمه‌ای که به آن تعلق گرفته است با بانک تسویه شود.

 

امهال چیست و چه تفاوتی با استمهال دارد؟

امهال بدهی در عمل با استمهال تفاوت دارد. امهال به زبان ساده یعنی به فرد بدهکار مهلت داده شود تا بازپرداخت به عقب افتاده خود را بدون اینکه جریمه‌ای به او تعلق بگیرد، پرداخت کند. این در حالی است که درخصوص قرارداد استمهال، فرد بدهکار فرصت دارد تا در مهلتی که به او داده می‌شود، اصل بدهی را به همراه جریمه‌هایی که به آن تعلق گرفته، در قالب وام جدید دیگری تسویه کند.

امهال به‌واسطه تمدید قراردادها و تبدیل آن‌ها صورت می‌گیرد. به عنوان مثال در همین سال‌های اخیر که اپیدمی کرونا فشار اقتصادی شدیدی به مردم به خصوص به صاحبان کسب‌وکار وارد کرد، دولت سررسید وام‌هایی که به مشاغل اختصاص داشت را به عقب انداخت و قول داد تا از وام‌گیرندگان جریمه و کارمزد اضافی نگیرد.

دررابطه با عقود غیرمشارکتی، امهال با قسط‌بندی مجدد، تجدید و تبدیل قرارداد صورت می‌گیرد. در تقسیط مجدد بازپرداخت‌های عقب‌افتاده برطبق قرارداد قبلی مجدداً قسط‌بندی می‌شوند. اما در تجدید وام قرارداد قبلی فسخ می‌شود و قرارداد جدیدی با همان موضوع  تنظیم می‌شود.

 

انواع استمهال

قرارداد استمهال در موقعیت‌های مختلفی می‌تواند نوشته شود. انواع استمهال از این قرار است:

• استمهال بدهی به اشخاص
• استمهال بدهی مالیاتی
• استمهال بدهی بانکی
• استمهال بدهی به دولت

در حوزه بانکی انواع قراردادهای استمهال عبارتند از:

استمهال بدهی

در قرارداد استمهال بدهی که برطبق دستورالعمل بانک مرکزی و با موافقت بانک‌ یا موسسه مالی موردنظر منعقد می‌شود، به آن مقدار از بدهی‌های ارزی یا ریالی که در موعد سررسید خود پرداخت نشدند و معوقه به حساب می‌آیند به همراه جریمه‌ای که به آن‌ها تعلق می‌گیرد، فرصت حداکثر ۵ ساله برای تسویه داده خواهد شد.

قرارداد استمهال وام

اگر وامی گرفته‌اید که موفق به بازپرداخت آن نشده‌اید برای اینکه اعتبار بانکی‌تان خدشه‌دار نشود باید تقاضای استمهال خود را به شعبه مربوطه تحویل دهید. اگر با این درخواست موافقت شود می‌توانید با پرداخت بدهی‌تان، حساب‌تان را با بانک صاف کنید.

استمهال اقساط بانکی

اگر قصد دارید برای تسویه اقساط وام بانکی پرداخت‌نشده خود مهلت بیشتری بگیرید باید درخواست استهمال اقساط بانکی بدهید. بانک‌ها می‌توانند با موافقت بانک مرکزی به شما مهلت دهند تا قسط‌های معوقه وام خود را در فرصت جدیدی که در اختیارتان قرار می‌گیرد پرداخت کنید. این فرصت به منظور کمک و حمایت از مشتریان بانکی در شرایط خاصی داده می‌شود. بانک موظف است درخواست استهمال اقساط شما را به صندوق توسعه ملی ارسال کند و در صورت موافقت آن‌ها اقدامات لازم را به عمل آورد.

قرارداد استمهال چک

اگر نمی‌توانید چک خود را در موعدد مقررش پرداخت کنید، می‌توانید درخواست استمهال چک بدهید. درخصوص چک توجه داشته باشید که باید درخواست خود را به دادگاه ارائه دهید یا با فردی که چک‌تان را در دست دارد توافق کنید تا به شما مهلت جدیدی بدهد. در رابطه با چک، قانون این امکان را فراهم ساخته است تا صادرکننده چک یا فرد شکایت‌کننده به دادگاه مراجعه کند و برای پرداخت وجه چک درخواست استمهال کند.

 

شرایط استمهال بدهی و وام بانکی

بانک مرکزی دستورالعملی را به بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری ابلاغ کرده است که براساس آن به متقاضیانی که به انجام فعالیت‌های اقتصادی مشغول هستند و به دلیل موجهی موفق به پرداخت اقساط وام خود به بانک نشده‌اند، فرصتی دوباره می‌دهد تا بدهی‌های معوقه خود را با بانک‌ها تسویه کنند. این مهلت تنها پس از تایید هیئت مدیره بانک عامل به درخواست‌دهنده داده می‌شود. درصورتی که با درخواست مشتری موافقت شود، اصل و سود قبل و بعد از سررسید تسهیلات ریالی و ارزی معوقه، برای یک بار و تا ۵ سال قسط‌بندی می‌شود.

ضمانت نامه بانکی چیست؟

مراحل تقاضای استمهال از دادگاه و بانک

در اغلب بانک‌ها برای اینکه تقاضای استمهال مورد بررسی قرار بگیرد، ابتدا باید بدهی از سرفصل جاری وارد سررسید گذشته معوق یا مشکوک الوصول شده باشد. در این حالت مشتری می‌تواند درخواست استمهال دهد و در آن نحوه تسویه بدهی خود به بانک را مشخص سازد. این درخواست از طرف شعبه برای هیئت عامل فرستاده می‌شود و درصورتی که با آن موافقت شود، قرارداد استمهال منعقد خواهد شد. هر فرد تنها یکبار فرصت دارد تا درخواست استهمال به بانک دهد.

در صورتی که موضوع درخواست شما استهمال چک باشد باید رضایت فردی که چک‌ در وجه او صادر شده است را به دست آورید.