آشنایی با توکن غیرقابل معاوضه (NFT) و نحوه خرید و فروش آن
Non-fungible token برای چه اموری ایجاد شده؟ به چه دردی میخورد؟
توکن غیرقابل معاوضه یا NFT چیست؟
توکن غیرقابل معاوضه یا NFT (Non-fungible token) یک دارایی دیجیتال است که به عنوان نوعی ارز رمزپایه در غالب هنر یا فرهنگ، خرید و فروش میشود. این توکنها با همان دانش برنامهنویسی بهکار گرفته شده در رمزارزهایی مانند بیت کوین یا اتریوم ساخته شدهاند، اما وجه مشترک این دو در همین نقطه به پایان میرسد!
غیرقابل معاوضه یعنی چه؟
ابتدا بیایید مفهوم غیرقابل معاوضه را تجزیه و تحلیل کنیم. برای مثال، ۲ عدد تراول 50 هزار تومانی را درنظر بگیرید، این ۲ اسکناس ارزش یکسانی دارند. یعنی وقتی شما یک عدد تراول از کسی قرض میگیرید لازم نیست دقیقا همان را به او برگردانید، چون ارزش آن با سایر اسکناسهای 50 هزار تومانی برابر است.
مفهوم غیرقابل معاوضه دقیقا به خلاف این موضوع اشاره میکند. هر توکن NFT ارزش و هویت منحصربهفرد خود را دارد و نمیتوان آن را با توکن غیرقابل معاوضه دیگری مبادله کرد. بنابراین، NFTها برخلاف ارز دیجیتال معمولی ارزش برابری ندارند، بلکه هرکدام دارای یک امضای دیجیتالی هستند که امکان مبادله آنها با توکنهای دیگر را غیرممکن میکند.
توکن غیرقابل معاوضه، نشاندهنده اشیا در دنیای واقعی است. در واقع، این توکن میتواند به شکل یک قطعه هنر دیجیتال، یک فایل موسیقی یا هر چیز منحصربهفرد دیجیتالی دیگر باشد. برای مثال، شما یک قطعه نقاشی رنگ روغن توسط NFT میخرید، اما بهجای دریافت بوم و آویزان کردن آن بر روی دیوار، یک فایل JPG دریافت میکنید.
دلایل با ارزش بودن توکنهای غیرقابل معاوضه
اخیرا توکنهای غیرقابل معاوضه بسیاری با قیمتهای نجومی مبادله شدهاند، از نمونه بسیار معروف آن که به عنوان گرانترین NFT شناخته شده، میتوان به اثر هنرمند دیجیتال بهنام Beeple اشاره کرد که توکن خود را به قیمت 69 میلیون دلار (50 میلیون پوند) به فروش رسانده است. اما چه چیزی باعث با ارزش شدن NFTها میشود؟
کمیاب بودن
طراح توکن غیرقابل معاوضه میتواند با مدیریت تعداد نسخهها، بر ارزش توکن خود تاثیر بگذارد. دقیقا همانطوری که مدیر یک کنسرت تصمیم میگیرد که چه تعداد بلیت در اختیار عموم قرار دهد، طراح NFT هم این اختیار را دارد تا طبق خواسته خود هزاران کپی از یک توکن ایجاد کرده یا تعداد نسخهها را محدود کند تا کمبود ایجاد شود.
اصالت توکن غیرقابل معاوضه
هر NFT بارکد یا شناسه مربوط به خودش را دارد که باعث میشود در آن واحد فقط یک مالک داشته باشد. در این صورت، کاربران اطمینان حاصل میکنند که از هر توکن غیرقابل معاوضه فقط یک عدد وجود دارد، درنتیجه، احتمال تقلب نزدیک به صفر است.
مالکیت
توکن غیرقابل معاوضه طوری طراحی شده است که فقط توسط مالکان قابل معامله و انتقال باشد، به عبارت دیگر، حتی طراحان این توکنها هم حق انتقال آنها را ندارند و این عمل فقط توسط مالک یا با اجازه وی قابل انجام است.
موارد استفاده از توکنهای غیرقابل معاوضه
فناوری بلاکچین و NFT فرصتی عالی برای هنرمندان و سازندگان محتوا فراهم میکند تا از کارهای خود بتوانند کسب درآمد کنند. به عنوان مثال، هنرمندان برای فروش هنر خود دیگر مجبور نیستند به گالریها اعتماد کنند. در عوض آنها میتوانند آثار خود را مستقیما به صورت توکن غیرقابل معاوضه به مصرفکننده بفروشند. استفاده از این روش به هنرمندان کمک میکند تا سود بیشتری از فروش آثار خود دریافت کنند. علاوه بر آن، هر زمان که این توکنها به مالک جدید فروخته شوند، درصدی از سود به آنها تعلق پیدا میکند.
البته هنر تنها راه کسب درآمد با NFT نیست. این فناوری در بازیهای ویدیویی هم کاربرد زیادی دارد. تاکنون داراییهای دیجیتالی خریداری شده در داخل بازی، متعلق به کمپانی بازیسازی بودهاند. درواقع، گیمرها این توکنها را فقط به طور موقت خریداری میکردند تا هنگام بازی از آنها استفاده کنند. اما به لطف NFT مالکیت داراییها به خریدار واقعی منتقل شده است. یعنی گیمرها میتوانند در سرتاسر سیستم بازی باتوجه به ارزش اضافی اعمال شده بر توکنها، به خرید و فروش آنها بپردازند.
نحوه خرید و فروش توکن غیرقابل معاوضه
برای خرید توکن غیرقابل معاوضه، ابتدا باید یک کیف پول ارز دیجیتال تهیه کنید که به شما امکان ذخیره NFT و ارزهای رمزپایه را بدهد. بسته به این که ارائهدهنده NFT شما چه ارزهایی را قبول میکند، احتمالا باید مقداری ارز دیجیتال مانند اتر (Ether) خریداری کنید.
هنگامی که کیف پول خود را راهاندازی کرده و بودجه آن را تأمین کردید، سایتهای فراوانی برای خرید و فروش NFT وجود دارند. در حال حاضر، بزرگترین بازارهای NFT عبارتند از:
- io: این پلتفرم همتا به همتا خود را به عنوان تهیهکننده کالاهای دیجیتالی و کالاهای کمیاب معرفی میکند. برای شروع، تنها کاری که باید انجام دهید ایجاد یک حساب کاربری برای پیدا کردن مجموعههای NFT است.
- Rarible: یک بازار آزاد است که به هنرمندان و طراحان، امکان صدور و فروش NFT را میدهد. این پلتفرم تمرکز ویژهای بر داراییهای هنری دارد. سازندگان میتوانند با استفاده از آن، از توکنهای غیرقابل معاوضه جدید برای فروش آثار خود اعم از کتاب، آلبوم موسیقی، هنر دیجیتال یا فیلم استفاده کنند.
- Foundation: فوندیشن، خود را اقتصاد خلاق جدید مینامد و تمرکز اصلی خود را هنر دیجیتال معرفی کرده است. در این پلتفرم، هنرمندان برای ارسال هنر خود باید رای موافق یا دعوت از همکاران سازنده را دریافت کنند. همچنین، هر زمان که یک NFT در این پلتفرم معامله میشود، هنرمند 10% از ارزش فروش آن را دریافت میکند.
برای دیدن قیمت و نمودار تغییرات آن در ارزهای دیجیتال، صفحه «قیمت لحظه ای ارز دیجیتال» را ببینید.
مزایای توکنهای غیر قابل معاوضه
توکن غیرقابل معاوضه تحولات بسیاری در تعاملات دیجیتالی ایجاد کرده است. برخی از مزایای این توکنها را باهم بخوانیم:
- قابلیت انتقال آسان: NFTها واسطهها را حذف میکنند و به سازندگان این امکان را میدهند تا مستقیما از کارشان کسب درآمد کنند.
- حفظ حقوق مالکیت: این ویژگی به شبکهای از سیستمعاملهای مشترک در NFT اشاره میکند که باعث میشود بعدها هیچ خریداری قابلیت تغییر دادههای آن را نداشته باشد.
- قابل اعتماد: توکن غیرقابل معاوضه در بستر فناوری بلاکچین ایجاد شده است. در نتیجه، کاربران از NFTها مطمئن هستند، چرا که امکان جعل و تقلب در سیستمهای غیرمتمرکز تقریبا غیرممکن است.
- منحصربهفرد بودن: NFTها دارای یک نسخه اطلاعات کاملا ایمن و دقیق هستند که منحصربهفرد بودن آنها را توضیح میدهد.
- حق انتشار: شاید یکی از بزرگترین مزایای NFT این باشد که به هنرمندان و سازندگان محتوا اجازه میدهد تا حق چاپ کامل خود را حفظ کنند. این نوآوری شرایطی فراهم میکند تا آنها بدون دست کشیدن از حق چاپ خود، بهخوبی درآمدزایی کنند.
- امکان فروش مجدد: اکثر افراد با هدف درآمدزایی بهسمت NFTها میروند. سرمایهگذاری در NFT میتواند سودهای کلانی به همراه داشته باشد. برخی از این توکنها بیش از 20 هزار دلار فروخته شدهاند، در حالی که تنها چند هزار دلار توسط خریدار اصلی سرمایهگذاری شده بودند.
نحوه ساخت توکن غیرقابل معاوضه
از نظر فنی هرکسی میتواند NFT بسازد و بفروشد. تمام افراد میتوانند اثری را خلق کنند، اثر خود را به یک NFT در بلاکچین تبدیل کرده و آن را در بازار مورد نظرشان برای فروش بگذارند. توکن غیرقابل معاوضه را میتوان بر روی مجموعهای از بلاکچینهای مختلف ایجاد کرد، اما بلاکچین اتریوم محبوبترین و برجستهترین بازاری است که از NFT پشتیبانی میکند.
بنابراین، شما در قدم اول به یک کیف پول اتریوم که مقداری اتر در آن موجود باشد، نیاز دارید. سپس بازاری را که میخواهید توکن خود را در آن ارائه دهید، انتخاب کنید. محبوبترین آنها Mintable ،Rarible یا OpenSea هستند. پس از اتصال کیف پول خود به بازار انتخاب شده، میتوانید با وارد کردن اطلاعات خود، اولین NFT را ایجاد کنید.
جمعبندی
تأثیر فناوری بلاکچین و نوآوریهای مرتبط با آن، خصوصا NFTها، در آینده غیرقابل انکار است. با توجه به نکاتی که در این مقاله گفتیم، یک نکته مسلم وجود دارد: NFT به آشنایی و قیمتگذاری بسیاری از تولیدات هنرمندان، کمک میکند. این توکنها هنوز به حداکثر ظرفیت خود نرسیدهاند و از آنجایی که روز به روز بیشتر مورد اقبال عموم قرار میگیرند، پیشبینی میشود که در آینده بسیار مورد استفاده قرار بگیرند.