چک موردی چیست؟ +نحوه دریافت آن

ابلاغ شیوه‌نامه چک موردی توسط بانک مرکزی به شبکه بانکی، درست مانند سایر مواردی که در قانون جدید چک آورده شده، به کاهش صدور چک‌های بی‌محل کمک شایانی می‌کند. مطمئناً همه افراد نیازی به داشتن دسته چک کامل ندارند و تنها گاهی اوقات ممکن است برای خرید کالا یا سفارش خدماتی خاص به چک نیاز پیدا کنند. در چنین مواقعی می‌توانند به بانک مراجعه کنند و بدون تحمل دردسرهای مربوط به گرفتن دسته چک، خیلی راحت برای آن هدف خاص خود چک موردی دریافت کنند.

 

چک موردی چیست؟

اگر در حال حاضر در یکی از بانک‌های کشور دارای حساب جاری هستید، اما تاکنون دسته چکی دریافت نکرده‌اید و قصد هم ندارید دریافت کنید، برای موارد ضروری که نیاز به ارائه چک دارید، می‌توانید از بانک چک موردی بگیرید.

برای دریافت این چک پروسه خیلی سختی هم در پیش ندارید و تنها کافی است تا از طریق سامانه صیاد برای هر برگ چک موردی خود شناسه یکتا بگیرید. این نوید را هم بدهیم که دیگر لازم نیست مانند دسته چک گرفتن مراحل مربوط به اعتبارسنجی را پشت‌سر بگذارید.

این نکته را فراموش نکنید که این نوع چک برای موارد خاص صادر می‌شود. پس تنها قادر خواهید بود تعداد محدودی از آن را در یک سال دریافت کنید. قانون جدید چک حاکی از آن است که شما می‌توانید حداکثر ۵ فقره چک موردی در سال از بانک‌ بگیرید.

دیگر ویژگی خاص چک‌های موردی این است که غیرقابل‌ انتقال هستند و تنها توسط شخصی که چک در وجه او صادر شده، قابل تسویه هستند.

 

شرایط دریافت چک موردی

اگر مطلب قانون جدید چک و شرایط دریافت دسته چک را مطالعه کرده باشید، احتمالاً می‌دانید که متقاضیان دریافت دسته چک‌ ملزم به این هستند تا بعد از اعتبارسنجی با توجه به سقف اعتبارشان، دسته چک دریافت کنند. اما این محدودیت برای چک موردی وجود ندارد.

تنها محدودیتی که برای این نوع چک‌ها درنظر گرفته می‌شود این است که شما فقط ۵ بار در سال مجاز هستید تقاضا بدهید و تنها می‌توانید در هر نوبت ۲ عدد چک دریافت کنید. البته اگر درخواست صدور ۲ عدد چک موردی را داده باشید تا وقتی که آنها را پاس نکرده باشید، نمی‌توانید درخواست جدید دیگری را ثبت کنید.

از لحاظ ترتیب اثر، احکام حقوقی و ضمانت اجرایی، این چک فرقی با چک‌های عادی ندارد و تنها تفاوت آن در این است که برای دریافت آن نیازی به اعتبارسنجی نیست.

مراحل دریافت دسته چک

مدارک لازم برای چک موردی

همراه داشتن مدارک هویتی (کارت ملی جدید)، داشتن حساب جاری، پر کردن فرم درخواست و نداشتن هرگونه سوءسابقه بانکی (بدهی معوقه چک برگشتی و…). توضیحات بیشتر را در بخش «چه کسانی نمی‌توانند چک‌موردی بگیرند» بخوانید.

 

سقف اعتبار مجاز برای چک‌های موردی چقدر است؟

با توجه به ماده ۷ شیوه‌نامه اجرایی، سقف مبلغ مجاز سالیانه برای صدور چک موردی، برای متقاضیان حقیقی دارای حساب جاری غیرتجاری، اشخاص حقیقی دارای حساب جاری تجاری و اشخاص حقوقی، بسته به انفرادی یا مشترک بودن حساب آنها، متناسب با نتایج گزارش اعتباری و امتیاز اعتباری‌شان توسط سامانه صیاد تعیین می‌شود.

 

چه کسانی نمی‌توانند چک موردی بگیرند؟

لیست قرمزی که برای دریافت چک موردی درنظر گرفته شده است، دقیقا شبیه به لیست قرمز سایر چک‌های بانکی است و افراد با شرایط زیر قادر به دریافت آن نخواهند بود؛

• افرادی که حکم ورشکستی از مراجع قضائی دارند.
• افرادی که چک برگشتی دارند که رفع سوءاثر نشده‌ باشد.
• وکیل یا نماینده صادرکننده (امضاءکننده) چک برگشتی که رفع سوءاثر نشده باشد.
• افرادی که بنا به رأی قطعی مراجع قضایی به محرومیت از داشتن دسته ‌چک و چک موردی محکوم شده باشند.
• افرادی که حساب‌ جاری آن‌ها به دلایل قانونی مسدود و برداشت از آن ممنوع شده باشد. البته در مواردی که صرفاً بخشی از موجودی حساب‌ جاری فرد مذکور مسدود بوده و برداشت از مابقی موجودی حساب‌ او مجاز باشد، امکان صدور چک وجود خواهد داشت.

برات یا حواله چیست و چه تفاوتی با چک دارد؟

استعلام وضعیت چک موردی در سامانه صیاد

سامانه صیاد برای بالا بردن امنیت انواع چک‌های بانکی فعالیت می‌کند. برای این منظور چک‌های موردی هم درست مانند چک‌های عادی باید در سامانه صیاد ثبت شوند. پس برای اینکه چک موردی بگیرید باید وارد سامانه صیاد شوید و نام دریافت‌کننده چک را قید کنید. همچنین لازم است از شخص دریافت‌کننده هم بخواهید تا نام خود را تأیید کند.

نگران نباشید! برخلاف روال معمول دیگر چک‌های بانکی، برای دریافت چک‌های موردی، نیازی به پشت‌نویسی و انتقال نخواهید داشت و چک در وجه فرد دریافت‌کننده صادر خواهد شد.

اگر شما دریافت‌کننده چک هستید، حتما پیش از تایید نام خود، سری به سامانه صیاد بزنید و با اجازه خود صادرکننده، سابقه چک برگشتی او را بررسی کنید. این امکان برای شما وجود دارد تا از طریق پنل خود در مای رده خیلی سریع و راحت، تنها با وارد کردن کد ملی و شماره موبایل فرد صادرکننده، سابقه چک برگشتی او را مشاهده کنید.

توجه داشته باشید که برای تسویه چک موردی خود حتما باید اطلاعات مربوط به آن را از قبل در سامانه صیاد ثبت ثبت کرده باشید. ثبت عملیات تسویه نیز باید در سامانه صیاد صورت گیرد.

 

اگر چک موردی برگشت بخورد چه می‌شود؟

هیچ فرقی نمی‌کند که چه نوع چک بانکی کشیده باشید. برگشت خوردن چک برای شما دردسرها و محرومیت‌های زیادی به همراه خواهد داشت و سابقه اعتبار بانکی‌تان را خراب خواهد کرد.

برای بالا بردن امنیت چک‌های موردی این شرط گذاشته شده که تا قبل از تعیین تکلیف چک‌های قبلی اجازه درخواست چک جدید در سامانه صیاد ممنوع خواهد بود. همین امر یعنی اگر چک‌تان برگشت بخورد دیگر امکان دریافت چک جدیدی نخواهید داشت.

اما این تمام ماجرا نیست! در صورتی که موجودی فرد برای پاس کردن چک کافی نباشد و چکش برگشت بخورد، سامانه یکپارچه بانک مرکزی، خیلی سریع این موضوع را به تمام بانک‌ها و مؤسسه‌های اعتباری گزارش می‌دهد. پس اگر چک موردی فردی برگشت بخورد، در صورت رفع نشدن سوءاثر آن باید منتظر باشد تا محرومیت‌های زیر برای فرد خاطی اعمال شود؛

• عدم افتتاح هرگونه حساب و صدور کارت ‌بانکی جدید
• مسدود شدن کلیه حساب‌ها، کارت‌های بانکی‌ و هر مبلغی که تحت هر عنوان نزد بانک یا مؤسسه اعتباری وجود دارد
• عدم ارائه هرگونه تسهیلات بانکی یا صدور ضمانتنامه‌های ارزی یا ریالی
• عدم گشایش اعتبار اسنادی ارزی یا ریالی