چرا در کرونا کارت هدیه نگیریم؟

می‌دانیم که مزیت‌های کارت هدیه بانکی برای مردم بسیار زیاد است آنقدر که دیگر به عنوان یکی از روش‌های هدیه پذیرفته شده است. کارت‌های هدیه برای بانک‌ها هم سودمند است چون هم از رواج پول نقد در بین مردم جلوگیری می‌کنند، باقیمانده پول در حساب و نزد بانک می‌ماند، -اصطلاحاً- خواب پول یا فاصله زمانی از تخصیص اعتبار تا هزینه در حساب بانک محفوظ است و مزیت‌های ریز و درشتی از این دست. اما این خدمت بانکی با شرایط شیوع ویروس کرونا تطابق یافته و خدماتش را متناسب‌سازی کرده است؟ جواب این سوال، یک «نه» بزرگ است و نتیجه آن مخاطراتی است که برای استفاده‌کننده ایجاد می‌کند.

تغییر خدمات بانک‌ها در کرونا

خطر کارت هدیه در زمانه کرونا چیست؟

برای کشف این خطرات احتمالی برای شیوع کووید ۱۹، ابتدا باید به روش‌های محدود استفاده از کارت هدیه پی ببریم و بعد با روش‌های انتقال کرونا مقایسه‌اش کنیم؛

حذف امکان خرید اینترنتی در کارت هدیه

از زمانی که رمز دوم پویا به سیستم بانکی اضافه شده، عملاً در خریدهای اینترنتی از کارت هدیه نمی‌توان بهره برد. کارت‌های هدیه فقط یک رمز اول موقت دارند و در هیچ بانکی به آن‌ها رمز دوم اینترنتی تعلق نمی‌گیرد. امکانی که تا قبل از رمز دوم پویا وجود داشت و استفاده از این کارت‌ها را در خریدهای غیرحضوری فراهم می‌کرد.

حالا بیشترین سفارش کارشناسان بهداشت و درمان در روزهای شیوع کرونا چیست؟ پرهیز از مراجعه حضوری (چه خریدهای ضروری و چه غیرضروری) به فروشگاه‌های و محل‌های تجمع عمومی. نتیجه این توصیه می‌شود خرید اینترنتی. دقیقا چیزی که کارت هدیه‌ها با هر مبلغ و اندازه‌ای از آن محروم هستند. پس در عمل استفاده از کارت هدیه، محدود می‌شود به ۲ مورد استفاده حضوری که در ادامه مشکلات آن را می‌خوانیم.

راهکار: می‌شد در این روزهای درگیری جامعه با ویروس کووید ۱۹، امکانی با محدودیت زمانی اضافه می‌شد با عنوان رمز دوم موقت؛ ویژه کارت‌های هدیه. تا هر کسی بتواند با یکبار مراجعه به دستگاه‌های خودپرداز و فعال کردن آن، از خرید اینترنتی استفاده کند. از سویی با توجه به محدودیت رقم کارت‌های هدیه (تا سقف ۲ میلیون تومان) خطر بزرگی سیستم بانکداری کشور را تهدید نمی‌کرد. حتی می‌شد هویت درخواست‌کننده را هم -به شیوه فعالسازی رمز دوم پویا- ثبت کرد تا از هرگونه تخلف بانکی جلوگیری شود.

عدم امکان جابه‌جایی پول

به همین دلیلی که در بالا خواندید، یعنی حذف امکان صدور رمز دوم برای کارت‌های هدیه، جابه‌جایی مبلغ کارت هدیه به حساب یا کارت دیگر (حتی از بانک صادرکننده کارت هدیه به حساب همان بانک) امکان ندارد. چه درخواست پرداخت با اپلیکیشن‌های موبایلی باشد (پرداخت‌سازها)، چه خودپردازهای بانکی و چه مراجعه حضوری به شعبه! یعنی عملاً شما به مبلغ کارت هدیه هیچ دسترسی ندارید.

راهکار: همانند پیشنهاد قبلی، می‌شد برای جابه‌جایی مبلغ کارت هدیه، امکان رمز دوم موقت ایجاد کرد یا می‌شد به بانک صاحب کارت هدیه، اجازه داد که مبلغ کارت را حداقل به حساب دیگر همان بانک منتقل کند.

مراجعه حضوری به بانک برای دریافت مبلغ کارت

فرض کنید کارت هدیه یک میلیون تومانی در دست دارید. برای نقد کردن آن با محدودیت‌های برداشت مواجه هستید و باید ۵ بار به دستگاه خودپرداز مراجعه کنید. دستگاه‌هایی که یکی از وسایل پرخطر این روزها در ایام کروناست. تأسف آنکه با مراجعه به شعبه بانک هم هیچ راهی برای دریافت یکجای پول پیش‌بینی نشده و شعبه بانک صادرکننده کارت هدیه نیز کمکی به رفع این مشکل نمی‌کند.

راهکار: شاید چاره این بود که بانک‌ها یکی از مزیت‌های صدور کارت هدیه (یعنی خواب پول در نزد بانک) را در روزهای کرونا کنار می‌گذاشتند و با مراجعه دارنده کارت هدیه و چک مدارک شناسایی، کل مبلغ کارت هدیه را با هدف مراجعه کمتر به خودپردازها پرداخت می‌کردند.

خرید حضوری با استفاده از کارت هدیه

برمی‌گردیم به همان معضلی که از ابتدا به آن پرداختیم؛ کارت هدیه با حذف امکان خرید اینترنتی، در واقع ترغیب مشتری به خرید حضوری است. روشی، مخالف همه توصیه‌ها در ایام کرونا. یکی دیگر از مزیت‌های بانکی در صدور کارت هدیه، حساب کردن روی باقیمانده همیشگی کارت‌های هدیه در خریدهای حضوری است! حالا تصور کنید مشتری بانکی چندبار برای استفاده از مبلغ کارت هدیه‌اش و اتمام آن، باید خرید با دستگاه پوز فروشگاهی یا سیار انجام دهد. دستگاهی که به دلیل استفاده همگانی، از نظر خطر انتقال ویروس، تفاوتی با دستگاه‌های خودپرداز ندارد.

راهکار: در آخرین اطلاعیه بانک مرکزی درباره تغییر خدمات بانکی در ایام کرونا (که لینک آن را در بالا مشاهده می‌کنید) سقف صدور مبلغ کارت هدیه افزایش پیدا کرده، در حالی‌که برای این مشکلات انتقال بیماری فکری نشده. بد نیست/نبود که بانک مرکزی در کنار همه توصیه‌های کرونایی به بانک‌ها، فکری هم برای کارت‌های هدیه می‌کرد تا خرید حضوری به حداقل برسد. خریدها یا جابه‌جایی‌هایی که به دلیل استفاده از سیستم شاپرک، حتی برای سیستم بانکی هم منفعت دارد!